Arama
Osmanlı'nın az bilinen üç özel alay birliği
Osmanlı'da 500 yıl süren bir gelenek olan Surre Alayı'nın, her yıl hacca gitmek isteyenlerle birlikte pek çok kıymetli eşya ile kutsal mekanlara gönderildiğini biliyor muydunuz? Ya da Abdülhamid'in güvenliğini sağlamak için 200 kişiden oluşan Söğüt Alayı'na girmek için, askerlerin son nefeslerine kadar sultana itaat ve sadakat göstereceklerine dair yemin etmelerinin yanında askerlerin, beş vakit namaz kılmaları gerektiğini? Sizler için, Osmanlı'nın az bilinen üç özel alay birliğini derledik.
Sözlükte "içine altın ve para gibi kıymetli eşyaların konulduğu kese" anlamına gelen ''surre'' kelimesi, her yıl hac mevsiminde yola çıkan alay, Harem-i şerif ahalisine, zahidlere, mukaddes yerlerin emniyetini sağlayan Mekke emirlerine ve Hicaz bölgesinde yaşayanlara dağıtılan para ve değerli eşyalara denirdi.
Böylece 200 kişiden oluşan Söğüt Alayı, Söğüt Maiyet Bölüğü, Ertuğrul Alayı adlarıyla da anılan birliği, Anadolu'nun Bilecik, Söğüt, ve Eskişehir bölgelerinde yaşayan; mertliği, cesareti ve ahlakı bakımından Abdülhamid'in dikkatini çeken gençler tarafından oluşturuldu.
Haremeyn'e surre gönderilmeye ne zaman başlandığı tam olarak belli olmamakla birlikte bu âdetin Abbasî Halifesi Mehdî-Billâh zamanında ortaya çıktığı görüşü hâkimdir.
Aynı dönemde hac yollarının güvenliği, hac güzergâhı üzerinde bulunan su kuyularının bakımı, hacıların konaklama vb. ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla bazı tedbirlerin alındığı da bilinir. Haremeyn'e her yıl düzenli biçimde surre gönderilmesi ise Abbasî Halifesi Muktedir-Billâh döneminde (908-932) başlandı. Daha sonra Fatımîler, Eyyübîler ve Memlüklüler tarafından da surre geleneği devam ettirildi.
Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar devam eden güzel geleneklerden olan Surre Alayı, İslam topluluklarının arasında bir muhabbet ve hürmet bağı oluşturdu.
İkinci Abdülhamid'in özel güvenliğini "öz hemşerilerim" dediği Söğüt Alayı'na mensup Türk çocukları sağladı. Bu özel muhafız alayının mensupları Karakeçili ailesinin çocuklarıdır. Sultan İkinci Abdülhamid, bu alay ile yakından ilgilenirdi ve onlara çok güvenirdi. Çünkü onlar devleti ayakta tutan Karakeçili aşiretinin mensupları ve Osmanlı hanedanının akrabalarıydı.
Osmanlı Devleti'nde ilk bilinen Surre Alayı Yıldırım Beyazıd tarafından Edirne'den gönderildi. Gönderilen hediyeler arasında 80.000 altın da vardı. Bu geleneği Çelebi Mehmet, İkinci Murat Han ve Fatih Sultan Mehmet artırarak devam ettirdi. Yavuz Sultan Selim döneminde halifeliğin Osmanlı'ya geçmesiyle bu daha da sistemleştirildi. Haremeyn-i Şerif'e her şeyin en güzelini layık gören Osmanlı, surre alaylarına özellikle dikkat ediyordu.
Osmanlı padişahları, 923'te Haremeyn'in Osmanlı yönetimine girmesinden itibaren surreyi düzenli biçimde gönderdiler. Bu anlamda ilk surrenin daha Yavuz Sultan Selim Kahire'de iken yollandığı bilinmektedir.