Osmanlı tarihinde az bilinen 35 ilginç bilgi

Napolyon'un 15 bin kişi ile 20 günde geçebildiği çölü, Yavuz Selim, Mısır fethine giderken 60 bin kişi ile 10 günde geçmişti. Sokaklarda daimi ışık bulunmadığından geceleri sokağa çıkan İstanbul halkı fener kullanırdı. Bunlar camlı veya muşambalı olurdu. Daha evvelleri bu fenerlerdeki mumların adedi de sahibinin mertebesine göre değişirdi. Topkapı Sarayı ismini Eski Saray'ın sahilindeki toplu kapısından almıştır. Bu sarayın, Fatih zamanındaki ismi ise 'Yeni Saray' idi. Lale çiçeği Avrupa'ya Türkiye'den gitmiştir. Osmanlı şehzadeleri babaları ile beraber harbe giderlerse ihtiyat kuvvetlerini kumanda ederlerdi. 18. asır başlarında kasapları hükümet tayin ederdi ve bunları zengin kimselerden seçerlerdi. Bunlar narha göre satarlar ve zararları olursa hükümet kapardı. Zorla kasap yazılan bir zengin Mısır'a kaçmıştı. Türkiye'de ilk defa Latin harfleriyle Türkçe yazı yazan üçüncü Selim'in kız kardeşi Hatice Sultan'dır. Çadıri Osmanlıların ilk hanesi, ilk sarayı, ilk taht evidir. Bu saray, pek muhteşem ve çok odalıydı. Havaya dayanıklılığı ve ihtişamı pek meşhurdu. Topkapı Sarayı'nın sahil kısmında, Üsküdar'a karşı ve sahildeki kale duvarının üstünde on altıncı asır yapısı büyük ve güzel bir köşk vardı. Eski mevlütlerde buhurdanlıkta öd ağacı yakılır ve gülabdanlarla herkesin avucuna gül suyu serpilirdi. İlk satın aldığımız buharlı geminin adı 'Svift' idi. Bu zat, 'Gülliver Seyahatnameleri'ni yazan meşhur İngiliz muharrirdir. Lale Devri'nin en ünlü lalecisi Tabak Ata isminde esnaftan fakir bir adamdı. 80 çeşit nefis lale yetiştirmişti ve sarayların bahçelerine ekilen soğanlar ondan alınırdı. Bu çiçek yüzünden İstanbul'un en zengin simalarından biri olmuştur. Osmanlı tahtı babadan oğula kalırdı. I. Ahmet değiştirip, hükümdarlığın, hanedanın en büyük erkeğine kalması usulünü koymuştu. Bundan sonradır ki Osmanlı şehzadeleri sarayda hususi dairelerde bir nevi mahpus hayatı geçirip atıl kalmışlardı. Kanuni, Cerbe zaferinden dönen Piyale Paşa kumandasındaki donanmanın muhteşem alayını Yalı Köşkünden seyrederken, yanındaki Avusturya sefirine şöyle demişti: 'İnsan bütün bu muzafferiyetlerin Allah'ın inayetiyle kazanıldığını düşünmeli de asla gurura kapılmamalı.' Sokullu Mehmet Paşa'nın Karaağaç Yalısında yanan gayet kıymetli bir inci tesbihi vardı. İmamesi zümrüt ve taneleri yakuttu. Devrin kıymetli bir hattatı imamesinden başlayarak bu tesbihin üzerine bir Mushafı Şerif yazmıştı. Osmanlılarda, yeniçerilere silah yapan ve tedarik eden ve bunları nakil vasıtasıyla orduya yetiştiren askeri sınıfa 'Cebeci' denirdi. Osmanlıların kemal devrinde şehzadeler sancaklara gönderilerek yetiştirilir ve divana da riyaset ettirilirdi. Eğer şehzadeler pek gençse bu divana onların mürebbileri olan lalaları vekaleten riyaset ederdi. IV. Murat ve Kösem Sultan sabah çaylarına tarçın katarlarmış. Tarçın üşümeyi önlermiş. Ayrıca bazı padişahlar da sefere çıkarken vücutlarına tarçın yağı sürer, seferde de yine tarçınlı çay içerlermiş. Eski İstanbul sandal ve kayıklarının cidden nefis biçimli birçok nevileri vardı. Hele 'Hanım İğnesi' denen ince uzun kayıkları birer sanat harikasıydı. Evliya Çelebi'ye göre; Süleymaniye Camii yapılırken İran Şahı, Kanuni'ye, parası yetmezse satıp tamamlasın diye, bir çekmece elmas yollamış. Padişah ise o elmasları küçük minarelerden sağdakinin taşları arasına koydurtmuş. Buna da cevahir minaresi denmiştir. Üniversite kütüphanesinde bulunan Fatma Sultan'ın murassa ciltli Kur'an'ının sayfaları gümüştendir. At kestanesi ağaçları Fransa'ya 1615′te İstanbul'dan götürülmüştür. Paris bulvarları bu ağaçlar ile süslüdür. Osmanlı padişahları arasında gözlük kullanmış sadece bir kişi vardır, o da son padişah Vahdettin'dir. İstanbul'daki Hürriyet abidesinin alt kısmı bir yer altı mescididir. Bu mescide abidenin kapısından girilir. Hürriyet şehitleri bu mescidin mihrap duvarının arkasında meftundur. Şehzadelerin sünnet düğünlerinde esnaf kurumlarının kıymetli hediyeler sunması adetti. İstanbul şekercileri de, bir hediye olarak, büyük bir gümüş tabla üzerine rengarenk olarak şekerlerden bir çiçek bahçesi, düğünün son günü yapılan büyük esnaf on kadar tuvana şekerci kalfasının omuzlarında geçirilerek halka gösterilirdi. Abdülaziz'in şeyhülislamlarından Ahmet Muhtar Efendi, Ayasofya'da bir fakir turşucunun oğlu idi ve çocukluğunda cami derslerine yalın ayak giderdi. Sırf kendi gayretinin hakkı olarak ulaştığı bu yüksek makamdan da bir gün kayığına binmeyip halk ile beraber vapura bindiği için azledilmiştir. Kanuni'nin sadrazamı İbrahim Paşa'nın adamlarından Alvaryo Griti adında birisi vardı. Bu zat, o zamanki Venedik Cumhuriyeti'nin elçisiydi. Taksim civarında bir sarayı vardı. Kendisine yazılan resmi evrakta 'Beyoğlu' diye yad olunurdu. Beyoğlu semtinin adı buradan gelmektedir. Kanuni'nin sadrazamlarından Semiz Ali Paşa o kadar kiloluydu ki, koca imparatorlukta kendisini taşıyabilecek ancak iki at bulunabiliyordu. Padişahlar bir yere gidecekleri zaman tülbent ağaları baştaki kayıkta padişahın kavuğunu taşırlar ve geçtiği yerlerde bunu eğmek sureti ile padişah halkı selamlarlardı. İstanbul'daki Kız Kulesi Osmanlı tarihinde yalnız bir defa ve bir kişi için hapishane olarak kullanılmıştır. Sokullu'nun, şehit edildiği zamanki kanlı gömleğini ailesi iki buçuk asır sakladı. Her sene duası okunup ziyaret edildi. Avrupa tarzında fayton arabalar Türkiye'ye II. Mahmut tarafından getirtirilmiştir. Evvelce bunlara padişahtan başkası binemezken, padişahın seyahatlerinde yakınları da rahat etsinler diye onlara da müsaade edilmiş ve sonra herkes binebilmiştir. Gündelik gazetelerin mevcut olmadığı devirlerde günlük bazı devlet emirleri, ahali tellalları vasıtasıyla toplanarak tebliğ edilirdi. Tellarlar, 'komşular, komşular! Bu gece camiye buyurun, tembih var!' diye bağırarak halkı camilere toplarlardı. Matbaadan evvel kitaplar el yazmasıyla çoğaltılırdı. Kitap kopyası ile geçinen bir sınıf vardı. Bunlara 'hattat' denirdi. Padişah yemek yerken sofrada yemekleri vermek ve değiştirmek Kilercibaşı vazifesiydi. Yemek sırasında Rikabdar ağa yelpaze ile sinekleri kovardı.

Osmanlı tarihinde az bilinen 35 ilginç bilgi

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Şam destanı

Mustafa Akar anlatımıyla: Şeyh Galip - 10 Dakikada Edebiyat

Lafın tamamı aptala mı söylenir?

Asaf Halet Çelebi'nin Bütün Yazıları

FİKRİYAT GÜNDEM

Kim kimin sınırında?

Antalya'nın Gazipaşa ilçesi açıklarında 4,6 büyüklüğünde deprem

Halep’te gelecek, tarihe hamile

Zenginlerin gençlik iksirinin çocuklarla bağlantısı ne?