Kur’an’da bahsi geçen peygamberlerin anlatıldığı Ebla tabletleri
1974-75'te yapılan arkeolojik kazılar neticesinde Suriye'nin İdlib bölgesinde yalnızca Asur, Sümer ve Babür uygarlıklarının değil kültür bakımından zengin ve bilinmeyen bir uygarlığın izine daha rastlanıldı: Ebla Krallığı… Bu arkeolojik kazılarda Ebla Krallığı'na ait 20 bin kadar da tablet ortaya çıktı. Peki, bu tabletlerin dünya tarihi açısından önemi ve gizemi neydi? Tabletlerde, Kur'an-ı Kerim'deki hangi peygamberlerin ismi geçiyor ve hangi olaylar yer alıyordu?
Ebla tabletleti Suriye'nin antik kenti Ebla'da yer alan bir saray arşivi koleksiyonudur.
📌1800 tam kil tablet, 4700 parçadan oluşan Ebla tabletleri, kadim dönemler hakkında önemli bilgiler sunuyor.
İtalyan arkeolog Paolo Matthiae ve onun ekibi tarafından 1974-75 yılları arasında antik kent Tell Mardikh kazıları sırasında keşfedilen tabletler, Ebla höyüğü içerisinde yer alan G Kraliyet Sarayı'nın farklı odalarında bulundu.
📌Ebla tabletlerinin çoğu kare şeklindeki kil tabakların üzerine yazılmıştı. Bu tabletler, büyük sırları da açığa çıkarmasının yanında dinler tarihi açısından çok önemli bilgileri ihtiva ediyordu.
🔍 Ebla tabletlerinin en önemli özelliği içerisinde ilahi kitaplarda bahsedilen üç peygamberin (Hz. İbrahim, Hz. İsmail, Hz. Davud) adının geçmesiydi. Kur'an-ı Kerim'de geçen bazı peygamber ve melek isimleri ile Lût Kavmi'nin ve Sodom- Gomore'nin ayrıntılı şekilde yazıldıkları ilk kaynak olmaları; tabletlerin uygarlıklar için dönüm noktası niteliğini de de gözler önüne seriyordu.
📌Suriye'nin başkenti olan Şam ile Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan Ebla Krallığı M.Ö 2500'lü yıllarda hüküm sürmüştü. Ebla "Beyaz Kaya" manasına gelmekteydi.
📌Epey gelişmiş bir medeniyete sahip olan Eblalılar, dönemin önemli kültür ve ticaret merkezi haline gelmişti. Devlet arşivi oluşturacak ve kütüphaneler kuracak yetkinliğe sahiptiler. İşte bu krallık döneminden kalan tabletler henüz çok yeni sayılabilecek bir zamanda gün yüzüne çıktı.
Peki bu tarihi hadise nasıl yaşandı?
Ebla tabletlerinin bulunma hikayesi
🔍Avrupa'nın en eski üniversitelerinden olan Roma'daki La Sapienza'da görevli Paolo Matthiae adında 24 yaşındaki genç bir arkeolog, 1963'te Suriyeliler'den İdib'de kazı yapma izni aldı.
🔍Şehrin dışında, Halep'in 55 kilometre kadar güneydoğusunda bulunan "Tel Mardih"i kazmaya başladı.
