İstanbul'u panoramik olarak görüntüleyen ilk fotoğrafçı: James Robertson

Yayınlanma Tarihi: 27.04.2019 16:15 Güncelleme Tarihi: 13.02.2020 12:10

İngiltere kraliyet ailesi koleksiyonlarına alınan ilk fotoğrafların, James Robertson'a ait İstanbul fotoğrafları olduğunu biliyor muydunuz? Ya da Robertson'ın Kırım Savaşı fotoğraflarının en eski ve en kapsamlı savaş fotoğrafları olduğunu? Sizler için, İstanbul'u panoramik olarak görüntüleyen ilk fotoğrafçı James Robertson hakkında merak edilenleri ve bilinmeyenleri derledik.

1/20

1813 yılında Londra'da dünyaya gelen İskoç asıllı James Robertson, 40 yıl Osmanlı Darphanesi'nde görev yapmış, aynı zamanda da çekiş olduğu İstanbul manzaraları ve Kırım Savaşı fotoğraflarıyla, kendisi fotoğraf tarihimizde önemli bir yer edinmiştir.

2/20

Osmanlı Darphanesi'nin yenilenmesi çerçevesinde, baş hakkak ve modelci olarak 1841 yılında İstanbul'a gelmiş Robertson zamanının en büyük gravür ustası olan William Wyon tarafından, İngiltere Kraliyet Darphanesi'nde yetiştirilmiştir.

Osmanlı'da 40 İngiliz Sterlini maaş alarak memurluğa başlayan sanatçı tarafından hazırlanan model ve kalıplara dayanılarak üretilen ilk yeni altın paralar, 17 Ocak 1843 tarihinde basılmıştır. Bu konudaki çalışmaları Sultan Abdülmecid tarafından taltif edilecek ve kendisine bir İftihar Nişanı verilecektir.

3/20

İstanbul'da günlük yaşam ve şehir manzaralarıyla ilgili sulu boya resimler de yapan Robertson'un fotoğrafçılığa nasıl başladığı ve teknik bilgiye nereden öğrendiği henüz bilinmemektedir.

4/20

Robertson'ın İstanbul'daki fotoğraf çalışmalarına ait bilinen en eski referans, 4 Temmuz 1853 tarihlidir. VII. Carlisle Kontu George William Fredick, Diary in Turkish and Greek Waters adlı eserinde, bu tarihte İstanbul'daki bazı mimari ve tarihi eserlerin fotoğrafını Robertson'dan satın aldığını anlatır.

1853-1855 yılları arasında Illustated London News'ta yayımlanan Kırım Savaşı ve İstanbul konulu birçok gravürün altyazısında ''James Robertson'un fotoğraflarından'' ibaresi bulunmaktadır.

5/20

İlk İstanbul fotoğrafları albümü, 1853 yılı Ekim ayında Londra'lı yayıncı Joseph Cundall tarafından piyasaya sürülmüştür. Photographic Views of Constantinople adlı albümün büyük ilgi topladığı bu gazeteden ve The Athenaeum dergisinden anlaşılmaktadır.