İkinci Dünya Savaşı'nın en önemli olayları⚔

İnsanlık tarihindeki en kanlı savaş olarak bilinen İkinci Dünya Savaşı'nın bıraktığı derin izler, savaşın sona ermesinin üzerinden 74 yıl geçmesine rağmen hala görülebiliyor. Nazi Almanyası, İtalya ve Japonya liderliğindeki Mihver devletleriyle İngiltere, Fransa, ABD ve Sovyetler Birliği önderliğindeki İttifak devletlerinin çarpıştığı savaş, Nazi Almanyası'nın teslim olmasıyla Avrupa'da 8 Mayıs 1945'te son buldu. Buna karşın savaş, Mihver devletlerinden Japonya'nın teslim olmayı reddetmesi ile Pasifik cephesinde bir süre daha devam etti. ABD'nin iki atom bombalı saldırısında yaklaşık 150 bin vatandaşını kaybeden Japonya'nın teslim olmayı kabul etmesinin ardından İkinci Dünya Savaşı, 2 Eylül 1945'te tüm dünyada bitti. Aradan geçen 74 yıla rağmen büyük yıkıma yol açan savaşın hayatta kalan mağdurları ve ölenlerin yakınları, yaşanan insani krizlerin acısını hala taşıyor. İttifak devletleri ile Mihver İttifakı'ndan 70 milyondan fazla askerin çarpıştığı İkinci Dünya Savaşı, dünya tarihine en çok can kaybının verildiği savaş olarak geçti. Savaşın sürdüğü 6 yıl boyunca asker ve sivil 60 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti. Bu rakam, 1940'lı yıllarda 2,3 milyar olan dünya nüfusunun yüzde 3'ünü oluşturuyordu. Savaşın sebep olduğu kıtlık ve hastalıklar nedeniyle hayatını kaybedenler de eklendiğinde ölü sayısı, ilerleyen yıllarda 80 milyona yaklaştı. Savaşın etkilediği ülkelerde yaşanan sınır dışı ve zorunlu tahliye gibi uygulamalar, milyonlarca insanı yerinden etti. Nazi Almanyası'nın ırkçı politikaları yüzünden Avrupa'nın çeşitli bölgelerindeki çok sayıda Yahudi yerlerinden edilirken Finlandiya, Polonya, Baltık ülkeleri, Sırbistan ve Macaristan'dan da birçok sivil göçe zorlandı. İnsanlık tarihinin en büyük dramlarından biri olarak kayıtlara geçen Nazi kamplarında insanlar üzerinde deneyler yapıldı. Ölenlerin cesetleri, krematoryumlarda yakıldı. Başta Yahudiler olmak üzere farklı ırklardan milyonlarca insan, Nazi Almanyası'nın üstün Alman ırkını yaratmak için yürüttüğü politikalar çerçevesinde öldürüldü. Savaş döneminde ortalama bütçesi 1 trilyon dolar olan ABD, savaşa 341 milyar dolar yatırım yaptı. Yaklaşık 400 milyar dolarlık bütçeye sahip Nazi Almanyası'nın askeri harcamaları 272 milyar dolar, 350 milyar dolar bütçeli Sovyetler Birliği'nin askeri harcamaları ise 192 milyar dolardı. İngiltere de 340 milyar dolarlık bütçesinin 120 milyar dolarını savaşa ayırmak zorunda kaldı. Peki, İkinci Dünya Savaşı'nın en önemli olayları nelerdir? Birinci Dünya Savaşı'nda genel olarak savaşlar siper savaşları şeklinde geçmişti. Birçok insanın ölümüne sebep olan siperler yüzünden iki taraf yıllarca birbirine üstünlük kuramazken, savaşı kilitlenme noktasına getirmiştir. Tankların, uçakların ve zehirli gazların gelişmesiyle siper savaşları İkinci Dünya Savaşı terk edilmiş, çok hareketli savunmaya geçilmiştir. Naziler bu dönemde yeni bir savaş doktrini ortaya attı. Kendinden çokca söz ettirecek bu doktrinin adı 'Yıldırım Savaşı' anlamına gelen Blitzkrieg idi. Almanlar 'Yıldırım Savaşı' olan bu yöntem ile düşmana ani ve şiddetli şekilde saldırmayıön görüyordu. Bu doktrinin başarılı olabilmesi için dört önemli şeye ihtiyaç vardı: iyi arazi, iyi hava desteği, iyi lojistik ve iyi eş güdüm. Bu savaş taktiğinde en önemli görev tanklara düşüyordu. Tanklar, düşmana toplu bir şekilde aniden saldırarak bu hattı yarma görevi üstleniyorlardı. Bu taktiğin en önemli amacı düşmanı yok etmek değil, karşı tarafın hatlarını hızlı bir şekilde yararak düşmanın savaşma azmini düşürmekti. Fransa'nın hızlıca işgal edilmesini sağlayan bu doktrin Sovyet arazisinin karlı, çamurlu ve lojistik desteğin sıkıntı olması sebebiyle başarısız oldu. Polonya ve Fransa saldırısında işe yarayan bu yöntem, Doğu cephesinde Sovyetler'e karşı aynı başarıyı sağlayamadı. Britanya Savaşı, Alman Hava Kuvvetleri Luftwaffe'nin Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne karşı, Büyük Britanya'ya yönelik planlanmış bir çıkarma ve işgal harekâtı önlemek için hava üstünlüğü elde etmek amacıyla giriştiği hava savaşları dizisidir. Büyük Britanya Savaşı, tarihteki ilk büyük hava savaşıdır. Londra 57 gece ortalama 160 bombardıman uçağının saldırısına uğradı. Hermann Goering'in komutasındaki askerler, Londra'nın her yerine toptan bir saldırı başlattı. Saldırının amacı İngiltere'yi manevi açıdan çökertmek ve RAF'ı bütünüyle yok ederek, Deniz Aslanı Harekatı'nı hazırlamaktı. Alman hava gücü, böylesine ağır kayıplara uğradığı bir hava harekâtını sürdüremeyeceğinden Deniz Aslanı Harekatı süresiz olarak ertelendi. (Krallık Hava Kuvvetleri) Pearl Harbor saldırısı, Japonya tarafından 7 Aralık 1941 tarihinde ABD'nin Büyük Okyanus Hawaii sahilindeki askeri gemilerin bulunduğu üsse hava saldırısı yapılması olayıdır. Japonların bu saldırıdaki amacı değişen dünya dengelerinde kendilerine bir yer bulmak ve süper güç olma hedefi olarak gösterilmektedir. Operasyonun amacı, Büyük Okyanus'ta kuvvetle muhtemel olan bir Amerikan askeri müdahalesini önlemekti. Japonya'nın bu saldırıyla amacı dünyanın önemli toprakları ve yeraltı kaynaklarını ele geçirmekti. Çin ile mücadeleden başarıyla çıkan Japonya; ABD'yi de devre dışı bırakmak istedi. Pearl Harbor saldırısı sonuçları; 12 Amerikan savaş gemisi ciddi zarara uğradı bazıları battı. 1.178 asker yaralandı ve 2.403 Amerikan askeri hayatını kaybetti. Böylece Amerika Birleşik Devletleri; Japonya'ya savaş ilan etmiş ve İkinci Dünya Savaşı'na dahil olmuştur. ABD bu saldırının sonucunda intikamını insanlık tarihine geçecek şekilde almıştır. 6 Ağustos 1945'te Hiroşima'ya 9 Ağustos 1945'te ise Nagazaki'ye atom bombası atılmıştır. Bu atom bombaları yüz binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olmuş; Japonya bölgesini yaşanmaz bir hale getirmiştir. Midway Muharebesi'nin amacı stratejik olarak Midway Adası'nı almak ve Amerikan uçak gemilerini yok etmekti. Bu amaçla bir araya gelen 200 parçalık Japon filosunda 4 uçak gemisi ve 11 zırhlı vardı. Buna karşılık Amerikalılar 3 uçak gemisi etrafında 76 parçalık bir filoya sahiplerdi. Japon donanma gemilerinin birbirleriyle yaptıkları şifreli haberleşmeler, Amerikan ve İngiliz şifre uzmanları tarafından çözülmüştü. İkinci Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olan Midway Savaşı'nda, Birleşik Devletler'e ait donanma Japon İmparatorluk Donanması'nı yenmiş ve Japonların Büyük Okyanus'taki hava üstünlüğü azalmıştı. Amerikalıların bu zaferinden sonra Japon tehlikesi kalkmış ve Amerikan askerleri rahatlamıştı. Stalingrad Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı'nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. 1942 yazında Almanya, Sovyetler Birliği'ne yönelik yoğun bir işgal hareketine başladı. Çok güçlü bir lojistiğe sahip olan Alman orduları, Stalingrad'a ulaşmaya çalışırken Rusların taaruzu ile karşılaştı. Bu direnişe Rusya'nın dayanılmaz soğuğu da eklenince savaşın seyri değişti. Almanlar Stalin'in ismini taşıyan bu kenti ele geçirerek çok iyi bir reklam elde edeceklerdi. Stalin ise kentin düşmemesi için elinden geleni yaptı ve askerlerini savaş alanına yolladı. Ancak üç ay süren savaş sırasında kentin yüzde doksanı Alman kuvvetlerinin kontrolüne geçmişti. Kızıl Ordu 1942 yılında Almanların ordusuna karşı saldırıya geçti. Beklenmeyen saldırı ile Alman ordusu adeta hapsedildi. Rusya kışının şiddetini artırmasının yardımıyla da ordu dağıtıldı ve 2 Şubat'ta sağ kalanlar teslim oldu. Stalin'in savaşma emrine karşı gelenler aileleri de dahil olmak üzere ağır bir şekilde cezalandırıldı. Sovyet ordusunun zaferi İkinci Dünya Savaşı'nın yönünü yeniden değiştirmişti. Böylece Almanlar bu savaştan sonra yayılma politikalarını durdurdular. 1944'te Batı Avrupa'yı Nazilerden kurtarmak için Portsmouth'dan yola çıkan 150 bin kişilik müttefik kuvvetleri Fransa'nın Normandiya sahiline çıkartma yapmıştı. D-day, 6 Haziran 1944'de başladı. Müttefik güçlerin komutanı Amerikalı General Dwight Eisenhower'dı. Normandiya kıyılarına 75.215 İngiliz ve Kanadalı asker ile 57.500 Amerikan askeri çıktı. Normandiya sahillerine Utah, Omaha, Gold, Juno ve Sword gibi kod adları verildi. 4500 İngiliz ve Kanadalı, 6 bin Amerikan askeri kaybının olduğu çıkarmadaki Alman askeri kayıpları bilinmiyor, ancak 4 bin ila 9 bin arasında olduğu tahmin ediliyor. Bu çıkartma 80 kilometrelik bir alana, 7 bin gemi ve uçakla yapılan harekat dünya tarihinin en büyük deniz-hava operasyonu olarak anılıyor. Normandiya çıkarmasına katılan askerler ABD, İngiltere, Kanada, Belçika, Norveç, Polonya, Lüksemburg, Yunanistan, Çekoslovakya, Yeni Zelanda ve Avustralya'dan gelirken, 117 Fransız komando da saldırıda yer aldı. Neptün, 30 Haziran 1944'te resmen sona erdi. O zaman kadar 850 bin 279 asker, 148 bin 803 araç ve 570 bin 505 ton ikmal malzemesi karaya çıkarılmıştı. Normandiya Çıkartması, Nazi güçlerinin Fransa'nın orta bölgesine kadar çekilmesini sağlamış, daha sonra Paris'in kurtuluşunun ve ardından II.Dünya Savaşı'nın sona ermesinin önünü açmıştı. İkinci Dünya Savaşı, Sovyet askerlerinin Berlin'e girmesiyle sona erdi fakat uzun süre savaşın uzağında duran ve son anda savaşa dahil olan ABD için savaş henüz bitmemişti. Amerika'nın süper güç olarak çıkması için bir büyük hamleye daha ihtiyaç vardı: Atom bombası! Japonya'ya atom bombası atılması ile son bulan bir süreç vardı. Sebeplerine gelinirse, temel olarak 'Japonya'nın savaştan çekilmemesi'ydi. Müttefikler ile Japonya, bazı konularda anlaşamadığı için savaşın sona erme süreci gitgide uzuyordu. İki hafta kadar sonra, 26 Temmuz 1945'te bu sefer Müttefikler'den Japonya'ya bir çağrı geldi. ''Potsdam Demeci'' olarak bilinen bu savaşı sonlandırma ve Japonya'yı teslim olmaya çağırma hamlesi Japonya tarafından reddedildi. Reddedilmesinin sebebi imparatorluk sisteminin korunmasına dair maddenin kaldırılmasıydı. İmparator Suzuki, bu sebepten dolayı bu barış girişimini reddetti ve tüm bu gergin sürecin sonunda, yaklaşık 10 gün kadar sonra Japonya'ya atom bombaları ile saldırı düzenlendi. Politik atmosferin 'bilinen' sürecinin dışında, aynı zamanda Nagazaki ve Hiroşima için Pearl Harbor'un intikamı da denilmektedir. Saldırıdan 4 yıl önce gerçekleşen Japon baskınında ABD, ciddi kayıplar yaşadı. Atılan bombaları bütün dünyada büyük yankı uyandırdı. Japonya'nın 15 Ağustos 1945'te teslim olmasıyla II. Dünya Savaşı fiilen sona erdi. Hiroşima bombalandıktan sonra yeniden inşa edilerek barış şehri haline getirildi. Bombanın yıktığı alanda kalan tek bina 'Hiroşima Barış Anıtı' yapıldı. Amerikan hükümeti, askerlerini birer ruh hastası olarak yetiştirdi. Öyle ki görevli mürettebat Hiroşima'ya atılacak bombanın üzerine 'Size bir hediye' diye not düştü. Ayrıca, Nagasaki'ye atılan bombanın üzerinede 'Hirohoto'ya ikinci öpücük' yazıldı. Tarihin en kanlı savaşı olan II. Dünya Savaşı sırasında, dünya ilk defa karşılaşacağı bir bomba türünü görecekti. Atom bombası. Daha önce defalarca konuşulan atom bombası ilk defa kullanıldı. Elbette kullanan ABD'den başkası değildi. Önce 6 Eylül 1945 yılında Japonya'nın Hiroşima şehrine, hemen üç gün sonra da Nagazaki'ye atıldı. Toplamda 250 bine yakın insan hayatını kaybetti. Bu olay II. Dünya Savaşı'nın sonu oldu ama tarihe asla unutulmayacak bir ABD katliamı olarak geçti. 6 Ağustos 1945 Pazartesi günü II. Dünya Savaşı'nın son aşamasına gelindiğinde, saatler 08.15'i gösterirken Amerika Birleşik Devletleri 'Enola Gay' adlı B-29 bombardıman uçağından bıraktığı Uranyum-235 tipi 'Little Boy' (Küçük Oğlan) isimli atom bombasıyla nükleer saldırıyı gerçekleştirdi. Atom bombası 'Little Boy', Hiroşima'ya tam 43 saniyede düştü ve saatler 08.16'yı gösterirken yaklaşık 600 metre yükseklikte patladı. Bu bomba, ilerleyen dönemlerde kansere ve çeşitli radyasyon hastalıklarına sebep oldu. Askeri tarihte gerçekleştirilen yegane nükleer saldırı olan Hiroşima felaketi, bombanın atılmasından hemen sonra yayılan radyasyon ile birçok çocuğun ve yeni doğan bebeğin genetik hastalıklara maruz kalmasına neden oldu. Dresden, bir zaman dünyanın en güzel şehirlerinden biriydi. Amerikan hava kuvvetleri 1945 yılında Almanya'nın Dresden şehrini bombaladı. Faşist askerler bombardıman sırasında 'fosfor bombası'nı kullandı. Bu bombanın dumanı ciğerlerde ani yaralar oluşturup, kişinin havasızlıktan boğulmasına yol açar. Stalingrad'da alınan yenilgi, Almanya'yı çekilmeye mecbur kılmıştı. Saldırıdan sonra Dresden günlerce yandı ve tahrip oldu. 28.410 binadan 24.866'sı yok oldu. Dresden tarih komisyonu 5 yıl boyunca konuyla ilgili araştırma yaptı ve 2010 Mart'ta raporu yayınladı. İnsan kaybı 25.000'in üzerindeydi. Bu bombardımanından sonra Dresden, sadece dakikalar içerisinde hayalet kente döndü. Hitler Almanyası savaşı kaybetti 25 bin sivil hayatını kaybetti. Enigma İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman askerlerin en çok kullandığı şifreleme cihazıdır. Savaş sonunda orduya kayıtlı yüz bin Enigma vardı. Enigma yaklaşık 10 kilo ağırlığında, daktilo benzeri, rotorlu, elektromekanik bir şifreleme cihazıdır. O dönemde Almanlar, iletişimini Enigma ile sağlıyordu. Bu şifreli notlar sürekli olarak değişmekte ve gizliliğini korumaktaydı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Enigma şifreleme cihazını yaygın olarak kullanan Almanlar, savaş sırasında bu şifrelerin Müttefikler tarafından kırıldığının farkında değildi. Tuş takımının hemen üst kısmında 26 harften oluşan ışıklı bir pano vardır. Operatörün her tuşa basımında ışıklı panoda bir harfin ışığı yanar; bu harf, karşılık gelen şifreli karakterdir. Enigma'daki matematiksel fonksiyonlar 26 elemanlı harf kümesindeki permütasyonlarıdır. Bu permütasyonlar ticari Enigma'da üç rotor ve bir yansıtıcıyla ifade ediliyordu. Her bir rotorun bir tarafında 26 pin, diğer tarafında 26 levha bulunuyordu. Her bir pin, rotorun öbür yüzündeki levhalardan birine içerden bir kablo ile bağlıydı. Böylece bir pinden geçen elektrik akımı rotorun diğer tarafında bir levhadan çıkıyor ve bu da 26 elemanlı bir alfabede bir harf ifade ediyordu. Bletchley Park'ta kriptoloji ekibiyle çalışan Turing, bir süreliğine Alman deniz kuvvetlerine ait şifrelerin kırılımı için çalışan kriptoanaliz ekibinin başına getirildi. Bu görevdeyken, Alman şifrelerini kırmak için yeni yöntemler geliştirir ve Enigma cihazı tarafından üretilen şifreleri kırmaya yarayan 'Bombe' isimli bir elektromekanik makinanın tasarımına katkıda bulundu. Böylece Almanlar'ın en önemli iletişim araçları olan hücumbot ve denizaltılarının İngilizler ve müttefikleri tarafından satır satır okunabilmesini sağladı. Turing, İkinci Dünya Savaşı'nın gidişatını değiştiren tarihi ve askeri bir figür haline geldi. Turing, çok fazla şey biliyordu. İngiliz Hükümeti, hayatının sonuna kadar onu yalnız bırakmamalıydı. Başarıları nedeniyle kahraman ilan edilmesi gerekirken, 'devlet sırrı' adı altında tüm başarıları görmezden gelindi. Dijital bilgisayarlara giden ilk adım olarak görülen Bombe cihazları, Nazileri şifreli mesajlarını deşifre ederek müttefik devletlere Nazi Almanyası karşısında çok büyük bir avantaj sağladı. Tarihçilerin tahminine göre Enigma'nın kırılması savaşı iki yıldan fazla kısaltarak '14 milyon' kişinin hayatı kurtardı. Fakat Turing, uzun yıllar boyunca unutuldu. 42 yıllık ömründe sadece bilime değil, insanlığa ve düşünce tarihine de sayısız değer kattı. Renklendirilmiş fotoğraflarla II. Dünya Savaşı yolculuğunu okumak için tıklayınız...

İkinci Dünya Savaşı'nın en önemli olayları⚔

Kütüpİstanbul I Gülhane'nin içindeki kütüphaneleri geziyoruz

Dünyadaki ilginç gelenekler

"7. İstanbul Çocuk ve Gençlik Sanat Bienali" 22 Nisan'da başlayacak

Bir mekteb olarak Mescid-i Nebevi

Cemal Süreya'nın en çok sevilen 50 şiiri

Kudüs'ün üç Sultanı

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Sosyal medya nasıl dönüşecek?

Düşük profilli misillemeden sonra yeni aşama!

Fatih Sultan Mehmet zehirlendi mi? Fatih’in ölümündeki sır…

Batı'nın iki yüzlülüğü: Filistin'in engellenen haklı davası

Çin'den, İran'ın İsrail'e "sınırlı ve nefsi müdafaa" kapsamında karşılık vermesine destek

4. Uluslararası Medya ve İslamofobi Forumu sona erdi

28 Şubat'ın psikolojik etkileri

28 Şubat'ta ne oldu? Postmodern darbe sürecinde neler yaşandı?

Kosova'nın 735 yıllık en eski camisi: Mlike

İnzivanın iktizası

Yine bayram yine matem!

Hind, Pakistan ve Keşmir coğrafyalarında neler oluyor?- I

Bir mekteb olarak Mescid-i Nebevi

Kütüpİstanbul I Gülhane'nin içindeki kütüphaneleri geziyoruz

Turizmin temsil ve tebliğ değeri

Cemal Süreya'nın en çok sevilen 50 şiiri

Kudüs'ün üç Sultanı

Çağları aşan yazar Oğuz Atay'ın eserlerinden 25 alıntı

Arama

İkinci Dünya Savaşı'nın en önemli olayları⚔