Eski Türklerde Terken unvanı

Yayınlanma Tarihi: 11.01.2023 10:31 Güncelleme Tarihi: 11.01.2023 14:16

Eski Türk devletlerinde hanedan mensupları ve önde gelen zatlara özel hitap şekilleri bulunurdu. Devletin en yüksek makamına nasıl ki şah, hükümdar deniliyorsa bu kişilerin hanımları da terken unvanı ile anılırdı. Peki, terken ne demek ve terken hatunlar kimler?

5/9

SELÇUKLU DEVLETİ

🔸 Selçuklu, Türklerin İslami devirde kurdukları en büyük devletlerden biriydi. Bu devleti meydana getiren hanedan, Oğuzların Kınık boyuna mensuptu ve adını Oğuz Devleti'nin ordu kumandanı Selçuk Bey'den aldı.

🔸 1040-1308 yılları arasında hüküm süren Selçuklu'yu kuran Oğuz Türkleri, devlet yönetiminde söz sahibiydi.

↪ Nizamülmülk, İmam Gazali, Ömer Hayyam, Kaşgarlı Mahmud, Ahmed Yesevi gibi önemli isimler, bu dönemde yetişti.

Selçuklu tarihi hakkında bilinmesi gereken terimler

6/9

SELÇUKLU'NUN TERKEN HATUNU

🔸 Türk tarihinde önemli bir yere sahip olan Selçuklu'nun en önemli hanımlarından biri Melikşah'ın eşi Terken Hatun'du.

↪ Adı bilinmediğinden sadece unvanıyla Terken Hatun olarak anılır.

🔸 Terken Hatun, Batı Karahanlılar'ın kurucusu ve ilk hükümdarı İbrahim Tamgaç Han'ın kızıydı.

🔸 Türk tarihi boyunca hatunlar, her anlamda söz sahibiydi. Ancak Selçuklular zamanında bu gelenek güçlenerek arttı. Öyle ki Terken Hatun, siyasi olaylarda aktif rol almasıyla ün saldı.

7/9

HAREZMŞAHLAR

🔸 En bilinen terken hatunlardan biri de Harezmşahlara mensuptu. 1097-1231 yılları arasında hüküm süren bu Türk devleti, adeta Selçukluların varisi konumundaydı. Atası ise Selçuklu'ya mensup Türkmen devlet adamı Anuş Tegin'di.

8/9

HAREZMŞAHLARIN TERKEN HATUNU

🔸 Tarihin en bilinen kadın sultanlarından bir diğeri de Harezmşahlar Devleti'nin hükümdarı Alaeddin Muhammed Tekiş'in eşi Terken Hatun'du.

🔸 Alaeddin Muhammed Tekiş, Terken Hatun ile Kıpçak, Uran, Kanglı gibi Türk boylarını kendisine bağlamak amacıyla evlendi.

9/9

🔸 Vav TV'de yayınlanan Yön Veren Kadınlar programında konuşan Doç. Dr. Gülseren Azar Nasırabadı, Terken Hatun ile ilgili şu ifadeleri kullandı:

"Sultan Alaaddin Tekiş, Terken Hatun ile evleniyor. Kendisi Han Cengşi'nin kızı olabilir veya Akran Han'ın kızı olabilir. Farklı kaynaklarda farklı rivayetler var ama Kanglı Kıpçaklardan gelen önemli bir Türk liderinin kızı olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla Terken Hatun'un kendi kabilesinden dolayı bir gücü var. "

🔸 Terken Hatun ile evliliklerinin ardından Kanglı Kıpçaklar, yoğun bir şekilde Harezmşahlara intisap etti. Harezmşahlar ordusuna alınan bu gruplar, aynı zamanda devletin yapısını ve karakterini derinden etkiledi.