Avrupa tıbbı Müslüman hekimlerin hangi eserleriyle gelişti?
Bundan bin yıl önce, Avrupa'nın Karanlık Çağı yaşadığı dönemde Müslüman alimler bilim dünyasına dair pek çok keşif gerçekleştirdi. Tıp, o alanlardan sadece biriydi. Avrupa tıbbı, Müslüman alimlerin kaleme aldığı eserlerin Latinceye tercümeleriyle gelişti; birçok pratik uygulama bu eserler sayesinde öğrenildi. Hatta bazı tedaviler, Haçlı Seferleri sırasında İslam coğrafyasına gelerek yaralanan ve Müslüman hekimler tarafından tedavi edilen askerler aracılığıyla Avrupa'ya aktarıldı.
830 yılında kurularak tıp tarihinde önemli bir çığır açan El Kayrevan Hastanesi sayesinde Tunus, tıbbî faaliyetlerin merkezi haline gelmişti.
Bu hastanede bulunan tabipler, sayfalar ve tomarlar dolusu tıbbî neşriyatı kaleme alıyor; bunlar Afrikalı Konstantinus gibi kişilerce ulaştırılıyordu.
11. yüzyılda bu Tunuslu âlim, Latince bilen Avrupalıların anlayabilmesi için tıp ansiklopedilerini tercüme ediyordu.
Bu gelişme bir yandan Avrupa'daki tıbbi çalışmalarda yeni bir dönemi başlatırken bir yandan da tıp eğitimi verebilecek seçkin bir zümrenin ortaya çıkmasına vesile oldu.
Konstantinus'un en tanınmış tercümesi 10'uncu yüzyıl hekimi Ali bin Abbas Mecusi tarafından yazılan ve Latincede Pantegni olarak tanınan Hükümdarlar Kitabı'ydı.
1515 yılında Lyons'da (Fransa) ve 1536 yılında Basel'de (İsviçre) basılan bu eser, Müslüman tıbbı üzerine yazılan klasik eserlerin en iyilerindendi.
Orta Çağ'da en çok alınıp okunan kitaplardan biri olan Uzak Ülkelere Yolculuk Yapan Seyyahlar için Rehber ya da kısa adıyla Seyahat Rehberi, El Kayrevan Hastanesi'nde eğitim gören ve çalışan İbnü'l Cezzar tarafından yazılmıştı.
Burada 955 yılında 80 yaşın üzerindeyken ölen İbnü'l Cezzar, arkasında 24 bin dinar ile tıp ve başka alanlarda 25 kantar (1125 kg) kadar kitap bıraktı.
Konstantinus tarafından Viaticum peregrinantis ismiyle Latinceye Synesios tarafından Yunancaya ve Zedat ha-derachim ismiyle İbraniceye tercüme edilen Zâdü'l Müsâfir ve Kutü'l-Hadır (Seyyahlara Rehber) adlı kitap, bu çevirilerin de etkisiyle uluslararası alanda en çok okunan ve satılan eser oldu.
Günümüz yolcuları seyahatlerde yaşanabilecek sağlık problemleriyle baş edebilmek için nasıl tavsiyelere ihtiyaç duyuyorsa Orta Çağ'da seyahat edenler de zor zamanlarında ellerinden tutacak bir kaynak kitaba ihtiyaç duyuyordu.
