Eski İstanbul'u anlatan 8 film
1970'li yıllarda vapurdan izlenen İstanbul manzarası dediğimizde hatıralarınızda neler canlanıyor? Ya da konusu, mekanları, mistik havası, kostümleri, boğaz gezintileri, replikleri ve dili ile tam bir İstanbul filmi desek, aklınıza hangisi gelir? Sizler için her karesi ayrı bir İstanbul fotoğrafı olan filmleri listeledik.
Gösterime girdiği dönemde hasılat rekorları kıran film, İstanbul'un artık eski kartpostallarda kalan masalsı atmosferinin yansıtıldığı karelerle başlar. İstanbul'un nostaljik tarafı, Galata Köprüsü, camiler, ahşap evler, Arnavut kaldırımlı sokaklar, hamallar, renkli reklam ve sinema afişleri ile ardı ardına gösterilirken; şehrin modernleşmeye başlayan yüzü de Hilton Oteli ile resmedilir.
Filmin dış mekân sahneleri tarihi yapıların yanında Sarayburnu, Cankurtaran ve Boğaz'da; iç mekan sahneleri Fransa'daki Studios de Boulogne, Boulogne-Billancourt Hauts-de-Seine'de çekilmiştir.
Topkapı Sarayı kubbeleri, dış mekân çekimlerinde yoğun olarak kullanılsa da ''hazine dairesi'' dekor olarak inşa edilmiştir. Çetenin İstanbul günlerinde kaldığı yalı, bugün Irak Başkonsolosluğu olarak kullanılan Kalkavan ailesinin eski yalısıdır. Filmde Sarayburnu'nda gördüğümüz lunapark ise Topkapı Sarayı'nın arkasındaki boş arazi kiralanarak inşa edilmiştir.
Topkapı filminin özeti:
Farklı ülkelerden bir araya gelerek oluşan soygun çetesi, Topkapı Sarayı'nın hazine dairesindeki meşhur zümrütlü hançeri (Sultan I. Mahmut tarafından Nadir Şah'a hediye edilmek amacıyla yaptırılan hançer) çalmayı planlamaktadır. Yunanistan'da turist rehberliği ve satıcılık yapan üçkâğıtçı Arthur Simpson (Peter Ustinov) çetenin iki üyesiyle tanışarak çeteye ait otomobilin Türkiye'ye götürülmesi teklifini kabul eder. Sınırdan geçiş esnasında büyük soygundan haberi olmayan Simpson'un kullandığı arabada çıkan bomba ve silahlar, Türk polisinde suikast şüphesi yaratır. Çeteyi takip için işbirliğine zorlanan Simpson, Türk polisine bilgi sızdırmaya çalışırken kendini soygunun tam ortasında bulur.
Kenti ve doğayı birlikte gördüğümüz filmde bu iki unsur ana karakterlerle özdeşleştirilmiş gibidir. Filmin başında Halil yağmurlu bir günde Büyükada'dadır. Büyükada, sesten ve gürültüden arındırılmış haliyle doğanın ta kendisidir. Meral'in Galata'daki binanın balkonunda nişanlısı Başar'a, onu değil başkasını sevdiğini söylediği sahnenin arka planında Galata Köprüsü'nü, gri binaları ve camileriyle İstanbul'u seyrederiz. Ada'da kendine has bir hayatı olan Halil, Meral'i bulmak için şehre geldiğinde kendini burada yabancı hisseder. Meral düşünmek için İstanbul sokaklarında yürümeyi tercih ederken Halil, göl ya da deniz kenarını seçer. Büyükada dışında Belgrat ormanı dış mekan çekimlerinde kullanılırken, poligon sahnelerinde gördüğümüz Maslak, bugün İstanbul'un en hareketli en kalabalık semtlerinden biri haline gelmiştir.
Sevmek Zamanı filminin özeti:
Halil (Müşfik Kenter), ustası Mustafa (Fadıl Garan) ile Ada'da boyacılık ve iç dekorasyon yapmaktadır. Boyamaya gittiği bir köşkün duvarında gördüğü kızın fotoğrafına aşık olan Halil, bir yıl boyunca her gün bu eve giderek fotoğrafı seyreder. Fotoğrafın sahibi Meral (Sema Özcan) bir hafta sonu tatili için iki arkadaşıyla adadaki eve geldiğinde Halil'i kendi fotoğrafını seyrederken bulur. Halil'in kendine aşık olduğunu düşünen Meral, bu tutkulu aşka karşılık vermek ister, ancak Halil Meral'e değil onun suretine aşıktır.
Sevmek zamanı, sinemamızın tanıdık tanıdık konusu zengin kız, fakir delikanlı aşkının alışılmışın dışında bir üslupla işlendiği bir Metin Erksan filmidir. Doğu edebiyatından aşina olduğumuz "surete aşk"ı fotoğrafı andıran eşsiz kareleriyle derinlemesine yansıtan film, zamanla Türk seyircisinin beğenisini kazanmıştır.
Uzak, Yol filminden 21 yıl sonra Cannes Film Festivali'nde ödül alan ilk Türk filmidir. Her karesi ayrı bir İstanbul fotoğrafı olan filmde, Mozart'ın keman konçertosu eşliğinde şehir turu yaparız. Şehirli aydın ile köylü arasında yaşanan çatışmanın yansıtıldığı filmde iki yalnız insanın hayatına tanık oluruz. İstanbul'a göç eden vasıfsız insan gücünün şehirdeki macerasını anlatan Uzak'ın iç mekan çekimleri bir aparman dairesinde yapılırken dış mekan çekimlerinde İstanbul'un farklı semtleri kullanılmıştır. Mahmut'un yalnızken oturup sigara içtiği Fındıklı Parkı, Sirkeci'deki iş başvurularından sonra turladığı Sultanahmet Meydanı, Galata Köprüsü ve Beyoğlu ile soğuk kış güneşinde Boğaz'da süzülen vapurlar İstanbul'a dair sahnelerdir.
