Osmanlı'nın saray ressamı İvan Ayvazovski kimdir?
Osmanlı'nın üç padişahı; Abdülmecit, Abdülaziz ve II. Abdülhamid'in iltifatına mazhar olan Rus ressam İvan Ayvazovski'ye "saray ressamı" unvanı verildi. Kendisini en çok etkileyen şehir olan İstanbul ile ilgili onlarca eser ortaya koyan ressam, Yıldız Saray'ında sergi açtı. Sarayın davetlisi olarak birçok kez İstanbul'a gelen ressam ile ilgili bilinmesi gerekenleri ve tablolarını sizler için derledik.
İvan Ayvazovski, 1817'de Kırım'ın Feodosia kasabasında dünyaya geldi. Küçük yaşta müzikle ve resimle uğraşmaya başlayan Ayvazovski'nin komşusunun kömürlüğünün duvarına kömür parçalarıyla yaptığı manzara resimlerinin tesadüfen görülmesi ona akademi yolunu açtı.
19. yüzyılda yaşayan Ivan Ayvazovski, Tatarlar, Türkler, Ermeniler, Ruslar, Yahudiler ve Arapların iç içe yaşadığı bir şehirde yetişti. Bu sayede farklı kültür ve dillere aşina olan ressamın üzerinde yaşadığı Feodosiya şehri büyük etki bıraktı.
Çocukluk yıllarından itibaren şehrin limanında fırtınalı, günün doğuş ve batışını kısacası denizin tüm değişen hallerini gözlemleyebilme fırsatına erişti. Ressam İvan Ayvazovski resimlerini, şehrin yöneticisine gönderdiğinde büyük beğeni görüp desteklendi. Öyle ki yönetici görevi gereği farklı bir şehre giderken Ayvazovski'yi de yanında götürdü.
Ayvazovski'nin tabloları, St. Petersburg İmparatorluk Akademisi'ndeki Tonci'ye ulaşınca buradan altı yıllık burs kazandı. Böylece 1833'te 15 yaşındayken St. Petersburg'a, ülkenin başkentine gitti.
1757'de kurulan İmparatorluk Akademisi, resmi ve akademik tarzda bir eğitim verdi. Bu akademide pek çok ressam yetişti. Ayvazovski'nin akademide devam ettiği manzara sınıfının başında bulunan Vorobiov, atmosfer koşulları üzerinde duran ve açık hava resmini savunan bir ressamdı.
Sanat yaşamı boyunca eserlerinde doğa ile oldukça çok ilgilenen Ayvazovski'nin, hocasından etkilenip, hocasının yaklaşımına benzer eserler verdi.
Akademide açılacak sergi için deniz ve atmosfer koşullarını konu alan "Deniz Üzerinde Hava Çalışması" resmi yaptı. Bu tablo ise büyük bir başarı elde eden ressam, gümüş madalya kazandı.
Rus İmparator I. Nicholas ile tanışıp takdirini kazanan ressam, prensle beraber Baltık Donanması ile Finlandiya Körfezi'ne deneme seferine katıldı. Bu deneyim, Ayvazovski'nin deniz üzerindeki yaşantıyı ilk elden görmesi ve imparatorluk donanması ile hayatı boyunca sürecek olan yakın ilişkinin başlangıcı olması açısından önemlidir.
1836'da açılan akademi sergisine yedi resimle katılan Ayvazovski, burada Puşkin ile tanıştı. 1837 yılında, deniz manzarası resmiyle altın madalya ile ödüllendirilen Aivazovsky, akademiden mezun oldu. 1844 yılında Rus Donanması'nın ressamlığı görevine atandı.
Rusya'nın deniz görünümlerini resmetmek üzere iki yaz için Kırım'a yollandı. Ivan Ayvazovski, Kırım'ın güney sahillerine yaptığı gezi dışında, Karadeniz donanmasının askeri seferlerine katıldı ve iki yıl içerisinde gerçekleştirdiği çalışmaları akademiye sunup ardından 1840'ta İtalya'ya gitti. Rus yazar Gogol ile çıktığı bu yolculukta aynı zamanda İngiliz ressam Turner ile tanıştı.
