Arama

Kayıp mirasın izinde: Türkiye'den kaçırılan tarihi eserler

Binlerce yıllık insanlık tarihinin izlerini taşıyan Anadolu, Hitit, Lidya, Roma gibi birçok uygarlığa ev sahipliği yaptı. Açık hava müzesi niteliğinde olan bu topraklar, barındırdığı kültürel eserler ile her çağda ilgi odağı oldu. Bu durum ne yazık ki tarihi eser kaçakçılarının da dikkatini çekmesine ve ülkemizden kültürel değerlerin koparılmasına neden oldu. 1800 yıllık antik Lidya Yazıtı da aynı kaderi paylaştı. Kültür Bakanlığı'nın yoğun çabaları neticesinde antik taş, yirmi yılın ardından iade edildi. Peki, ait olduğu topraklardan çalınan diğer eserler nelerdi?

  • 1
  • 16
İNSANLIK TARİHİNİN İZLERİNİ TAŞIYAN ANADOLU
İNSANLIK TARİHİNİN İZLERİNİ TAŞIYAN ANADOLU

📌 Binlerce yıllık insanlık tarihinin izlerini taşıyan Anadolu, Hitit, Lidya, Roma gibi birçok uygarlığa ev sahipliği yaptı.

➡ Bu toprakların her köşesinde farklı medeniyetlere ait zengin kültürel varlıklar ile süslüdür.

➡ Sadece İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde kayıtlı 2 milyon obje bulunması, ülkemizdeki tarihi çeşitliliği kanıtlar niteliktedir. Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı faaliyet gösteren müzelerin koleksiyonlarında, geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan 3 milyon 331 bin 359 eser bulunuyor.

Irak'ın yağmalanan kadim tarihi

📌 Açık hava müzesi niteliğinde olan Anadolu toprakları, barındırdığı kültürel eserler ile her çağda ilgi odağı oldu. Bu durum ne yazık ki tarihi eser kaçakçılarının da dikkatini çekmesine ve ülkemizden kültürel değerlerin koparılmasına neden oldu.

➡ Öyle ki tarihi eser kaçakçıları, Avrupa'daki pek çok ülkeyi ve Amerika Birleşik Devletleri müzelerini bu kadim topraklardan kopardıkları eserler ile doldurdular.

  • 3
  • 16
150 BİN TARİHİ ESER KAÇIRILDI
150 BİN TARİHİ ESER KAÇIRILDI

📌 Yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan tarihi eserlerin Anadolu topraklarına döndürülmesi için çalışan Türkiye, bu kültürel değerlerin bulunduğu ülkeleri ziyaret etti. Ziyaretler sonrası Türkiye'ye ait olan eserlerin envanteri çıkarıldı: Türkiye'den kaçırılan tarihi eser sayısı 150 bin; Irak işgali sürecinde kaçırılan tarihi eser sayısı 15 bin; Irak Kütüphanesi'nden kaçırılan el yazmalı eser sayısı 82 bin 258.

Fermanlardaki tarihi eser kaçakçılığı

📌 Türkiye, yurtdışında kaçırılan binlerce eserden birçoğunu geri getirmeyi başardı. Özellikle 1980'den sonra çok sayıda eser, ait olduğu topraklara, Anadolu'ya getirildi.

Son 18 yılda kendi topraklarına kavuşturulan eserlerin sayısı 4 bin 441'dir. Afrodisias eserleri, Herakles lahidi, Boğazköy tabletleri, Elmalı sikkeleri, Marsyas Heykeli, Eşrefoğlu Camii ana giriş kapısı süsleme panoları, Afrodisias, Kanatlı Denizatı Broşu, Lidya yazıtı bunlardan bazılarıdır.

  • 5
  • 16
GERİ ALMA SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
GERİ ALMA SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

📌 Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na göre, kültür ve tabiat varlıkları devlet malı niteliğindedir. Fotoğraflı envanter bilgileri mevcut olan eserlerin çalınması durumunda eser, Interpol Çalıntı Sanat Eserleri veri tabanına kaydettiriliyor. Bu şekilde iade süreci kolaylaşıyor. Buna en iyi örnek Kanatlı Denizatı Broşu'nun iadesidir.

Kaçak kazılarla yurtdışına çıkarılan eserlerin ise envanter kaydı bulunmadığından, eserlerin niteliklerine ilişkin hazırlanan akademik raporlara dayanarak eseri elinde bulunduran kişi veya kurumlarla ikili görüşmeler başlatılıyor. Eserlerin iyi niyet çerçevesinde iadesi amaçlanıyor. Buna duruma en iyi örnek de ABD, Penn Müzesi'nden iade edilen 24 adet Troya kökenli eserdir.

Karşı tarafın eserin iadesine yanaşmaması durumunda, dava açma yoluna gidiliyor. 2002 yılında İngiltere'den iade alınan ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza edilen Dionissos Heykeli bu yöntemle alındı.

2 bin 800 yıl sonra keşfedilen krallık

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN