En geniş sanatsal faaliyet: Bienal
En geniş sanatsal faaliyetlerden biri olan bienaller, 19. asırdan günümüze kadar varlıklarını sürdürmekte. Çağdaş sanatların sergilendiği uluslararası bienaller arasında İstanbul Bienali de oldukça önem arz ediyor. Kentler, bienaller aracılığıyla kültürel kodlarını görkemli bir biçimde dünyaya sunuyor. Peki, bienal nedir? Bienal 2019'da hangi sergi çok rağbet görmüştür?
Sözlükte "iki yılda bir yapılan etkinlik" anlamına gelen bienal kelimesi, ilk olarak Venedik'te 1895 yılında kullanılmıştı. Çağdaş sanatı sergileme geleneği olan bienaller en geniş sanatsal faaliyetler olarak karşımıza çıkar. Plastik sanatsal üzerine çıkış yapan bu faaliyet, zamanla uluslararası sergi etkinliği anlamını taşımaya başladı.
Dünyada bilinen ilk bienal 1895 yılında gerçekleşen Venedik Bienali'ydi. Venedik Bienali düzenlendiği dönemde çağdaş sanatta yenilikçi bir atılım sundu. Bu bienalin sunduğu yenilikçi akım daha sonra birçok kent için örnek temsil etti. Venedik Bienali'nin ilk düzenlendiği tarihte sahip olduğu ziyaretçi sayısı oldukça fazlaydı. Ziyaretçilerin bu kadar çok olmasının bir diğer önemli nedenlerinden birisi bu serginin uluslararası nitelik taşımasıydı.
Dünyada düzenlenen belli başlı uluslararası bienaller şunlardır:
Kore: Gwangju Biennale
Brezilya: Bienal de São Paulo
Avustralya: Biennale of Sydney
İspanya: Bienal de Valencia
Senegal: Dak'Art, la Biennale de l'art africain contemporain
Almanya: Documenta (Kassel)
İtalya: la Biennale di Venezia
Türkiye: İstanbul Bienali Sinopale Uluslararası Çanakkale Bienali
Küba: Bienal de La Habana
Mali: Rencontres de la photographie africaine de Bamako
İlk bienalden bugüne kadar sayıları hızla artan bienaller, dünyada birden fazla kıtaya yayılarak tarihsel süreç içerisinde birtakım değişimler yaşadı. Kavram ekseninde yapılan tanımlamalar öznel değerlendirmeleri ihtiva etse de düzenlendiği bölgenin karakteristik özelliğine uygun tanımlamalara sahip oldu.
Her bienal taşıdığı yerel karakterin yanında, bir önceki organizasyondan farklı temasıyla özgünlüğünü korumayı hedefler. Bienallerde birçok kavram farklı renk, anlayış, ve anlamsal zenginlik sanatçıların gözünden sanatseverlerle paylaşılır. Pek çok bienalin amaçları ortaya atıldığında, değişim, farklılık ve kültürel iletişim unsurları göze çarpar.
Uluslararası organizasyon niteliği taşıyan bienaller, iki yılda bir düzenlenir. Bu süreci kapsayan zaman diliminde sıkı bir hazırlık aşaması gerçekleşir. Süreci yöneten kişi "küratör" olarak adlandırılır. Küratörlerin görevleri arasında fark yaratan genç sanatçıların eserlerini seçme, sergilerin açılacağı mekanları ve bienalin temasını belirleme yer alır. Süreci tam anlamıyla omuzlayan küratörler, belirlenen temaları duyurmak için de ayrıca bir metin hazırlar.
