Namazda gülünce abdest bozulur mu? Namaz kılanın önünden geçilmesinin hükmü nedir? Namazı bozan durumlar
Namaz, İslam'ın beş temel esaslarından biridir. İnsanın maddi manevi bütün yönleriyle Allah'a yönelişinin sembolüdür. Bu yüzden Müslümanlar namaz kılarken bazıl hallere dikkat etmelidir. Peki, namazı bozan şeyler nelerdir? Gülmek namazı bozar mı? Namaz kılarken konuşmak namazı bozar mı? Namaz kılarken burun akması namazı bozar mı? Namazda bir adım atmak namazı bozar mı? Namaz kılarken şaşırmak namazı bozar mı? Namazda konuşmak abdesti bozar mı? Namaz kılanın önünden geçilmesi namazı bozar mı? Secdede ayakların yerden kesilmesi namaza zarar verir mi?
Namaz, İslam'ın beş temel esaslarından biridir. İnsanın maddi manevi bütün yönleriyle Allah'a yönelişinin sembolüdür. Bir gün Peygamberimiz (s.a.s) ashabıyla sohbet ederken onlara şöyle bir soru sordu: "Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve o nehirde günde beş defa yıkansa, o kimsede kirden eser kalır mı?" Sahâbe-i kirâm, "Kalmaz Ya Resûlallah" diye cevap verdi. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz şöyle buyurdu: "İşte beş vakit namaz da böyledir. Allah bu namazlarla günahları yok eder."
Namazın rükünlerinden veya şartlarından herhangi birinin eksikliği durumunda namaz bozulur. Namazın bozulmuş olacağı fasit veya bâtıl tabirleriyle ifade edilir. Rükün ve şartların eksikliği dışında ayrıca kaçınılması, yapılmaması gereken bazı durum ve davranışlar vardır ki, bunların hepsine birden namazı bozan şeyler denir.
Namazı bozan şeyler şu şekilde sıralandırılabilir:
Namazda gerek bilerek gerekse yanılarak veya yanlışlıkla konuşmak namazı bozar.
Konuşmak, birine seslenmek, hitap etmek şeklinde olabileceği gibi birine selâm vermek, merhaba demek, verilen selâma sözlü olarak karşılık vermek veya aksırana "yerhamükellah" veya "çok yaşa" demek şeklinde de olur. Bu gibi durumlarda namaz bozulur. Bunların bilerek, isteyerek yapılması ile yanılarak veya yanlışlıkla olması arasında fark yoktur.
Namaz kılarken, namazda olduğunu unutarak, dalgınlıkla birinin selâmını diliyle, meselâ "aleykümü's-selâm" diyerek almak namazı bozar.
Hz. Peygamber'in ismi anıldığında salavat getiren kimsenin de namazı bozulur. Aynı şekilde cevap kastıyla Kur'an'dan bir âyeti okumak da insanlarla konuşma kapsamına gireceği için namazı bozar. Meselâ iyi bir haber duyduğunda "el-hamdülillah", kötü bir haber duyduğunda "İnnâ lillahi ve innâ ileyhi râciûn", hayret verici bir şey duyduğunda "sübhânellah" ve girmek için izin isteyene girmemesini anlatmak üzere "Tilke hudûdullâhi felâ takrebûhâ" (Bunlar Allah'ın sınırlarıdır; sakın girmeyin) âyetini okuyarak mukabele etmek namazı bozar.
Namazda dua mahalli olan son oturuşta insanların gündelik ve sıradan konuşmalarına benzer tarzda dua etmenin de namazı bozacağı söylenmiştir. Buna göre meselâ "Ey Allahlım, bana baklava, börek yedir; falan hanımla evlendir…" şeklinde dua etmek namazı bozar. Fakat insanların gündelik konuşmalarını andırmayacak şekilde yapılan dualar namazı bozmaz.
Amel-i kesîr nedir?
Amel-i kesîr, çok veya aşırı bir davranışta bulunmak demektir. Amel-i kesîr için net bir sınır çizme imkânı olmamakla birlikte dışarıdan gözlemleyen kişide, namazda olunmadığı izlenimini verecek davranışta bulunmak şeklinde bir ölçü getirilmiştir. Bu bakımdan, namazdayken namaza aykırı, namazdaki eylemlere benzemeyen ve namazla bağdaşmayan bir davranış, namazda olunmadığı izlenimini veriyorsa amel-i kesîr çerçevesine girer.
Bununla birlikte Hz. Peygamber namazda iken torunlarının sırtına bindikleri, kucağına geldikleri şeklindeki rivayetlere nazaran, benzer durumlarla karşılaşıldığında, çocukları rencide etmeden, sarsmadan usulca yere koymak veya kenara çekmekle namaz bozulmaz.
Biriyle musafaha yapmak, el sıkışmak da amel-i kesîr kapsamına girer.
