İlk Cuma namazını kıldıran sahabi Es‘ad bin Zürare kimdir?
Es'ad bin Zürare, ilk Medineli Müslümanlardandı. Hicretten önce Medine'deki Müslümanların reisi olan sahabi, İslam'ı yaymak için büyük çaba sarf etti. O kadar ki Medine'de Peygamber Efendimizin adının anılmadığı, İslam'dan bahsedilmeyen ev kalmadı. Evs ve Hazrec kabilelerinin arasındaki asırlardır devam eden düşmanlığı İslam kardeşliğinde eritti. Aynı zamanda, hicretten önce Medine'de inşa ettirdiği mescitte, kırk kişinin bulunduğu bir cemaate ilk Cuma namazını kıldırdı.
Es'ad bin Zürare, Medine'deki Hazrec kabilesinin Neccaroğulları'ndandır. Neccaroğulları ailesi, dedesinin annesi sebebiyle Hz. Peygamber ile akrabadır. Peygamberimizin babası Abdullah da aynı kabileden dayılarını ziyareti esnasında Medine'de vefat etti. Bundan dolayı da Hz. Peygamber Es'ad bin Zürare ve onun soyuna özel bir muhabbet duydu, onlardan sürekli olarak "dayılarım" diye bahsetti.
Es'ad bin Zürare'nin Müslüman olması hakkında iki rivayet bulunur. Bunlardan biri Akabe görüşmesinden önce, bir diğeri ise Akabe biatında Müslüman olduğuydu. En bilineni ise ilk Akabe görüşmesinde Müslüman olduğuydu. Hz. Peygamber her sene düzenlenen Ukaz panayırı günlerinde Mekke'nin dışına çıkar, gelenlerle görüşür ve bu kişilere İslam'ı tebliğ ederdi.
Peygamberimiz, risaletin on birinci yılında Akabe mevkiinde Medine halkından bir toplulukla karşılaştı. Bu topluluk, Evs ile Hazrec arasında meydana gelen ve kendi kabilesinin mağlubiyetiyle sonuçlanan Buas savaşının intikamını almak üzere Hazrec adına Mekkelilerden yardım ve destek talebinde bulunmak için orada bulunuyordu. Fakat Mekkeliler ile görüşmeden Peygamber Efendimiz karşılaştılar. Hz. Peygamber Kur'an'dan ayetler okuyarak İslam'ı anlattı.
Burada yapılan görüşmeler sırasında Allah Resulü tarafından İslam'ı kabul etmeye ve kendisini düşmanlarına karşı savunmaya çağrıldılar. Es'ad bin Zürare liderliğindeki Hazrecliler Peygamberimizin tebliğini kabul edip onunla birlikte hareket etmeye söz verdiler.
İslam ile şereflenen bu topluluk Evs ile aralarında bir asırdan fazla süren ve önü alınamayan yıkıcı savaşların Hz. Peygamber vesilesiyle ortadan kalkacağını düşündü.
İslam tarihinde bu görüşmeye ilk Akabe görüşmesi denir. İslam'a giren Medineli ilk Müslüman altı Ensar'ın adları şunlardır: Es'ad Bin Zürare, Rafı' Bin Malik, Avf Bin Haris, Kutbe Bin Amir, Ukbe Bin Amir, Cabir Bin Abdullah.
İslam ile şereflenen altı Medineli, bir sene sonra aynı yerde buluşacaklarına dair Hz. Peygambere söz verdi. Bu ufak kabile Yesrib halkına İslam'ı anlatacaklarını söylediler. Onların gösterdiği faaliyetler sayesinde birçok kişi Müslüman oldu.
