Berat Kandili Orucu Ne Zaman Tutulur? Berat Gecesi Orucu...
Şaban ayının on dördüncü gününü on beşinci güne bağlayan gece, 17 Mart Perşembe gecesi tüm Müslüman alemi olarak Berat Kandili'ni idrak edeceğiz. Kur'an-ı Kerim'in yeryüzüne indirilmesi, kıblenin değişmesi gibi birçok önemli hadisenin bu mübarek günde yaşandığı rivayet edilir. Peki, Berat Kandili'nde oruç tutulur mu? Berat gecesi orucu var mı? Berat gecesi orucuna nasıl niyet edilir?
Kandillerde oruç tutulur mu?
Hz. Peygamber (s.a.s.), "Şaban'ın ortasında (Berat gecesi) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah, o gece güneşin batmasıyla dünya semasına (rahmeti ile) tecelli eder ve fecir doğana kadar, 'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu başka bir şey isteyen…' buyurur." (Bkz. Tirmizî, Savm, 39; İbn Mâce, İkâmet'u-Salat, 191) demiştir.
Diğer taraftan Hz. Peygamber (s.a.s.), Zilhicce'nin ilk dokuz günü (Ebû Dâvûd, Savm, 62; Tirmizî, Savm, 52), pazartesi ve perşembe günleri, âşûrâ ve arefe günü oruç tutar (Müslim, Sıyâm, 196, 197; İbn Mâce, Sıyâm, 41,42), pazartesi orucunu soranlara; "Bugün benim doğduğum, Peygamber olarak gönderildiğim ve Kur'an'ın bana vahyedildiği gündür." (Müslim, Sıyâm, 198) diye cevap verirdi.
Berat Kandili Orucu Ne Zaman Tutulur?
📌 Kandil gününde oruç tutmak isteyenler için Berat Kandili orucu, imsak vaktinde başlar ve akşam ezanıyla son bulur.
📌Berat Kandilinde oruç tutmak müstehaptır. Berat Kandili'nde tutulan oruç nafile bir ibadettir. Berat gecesinin gündüzünde oruç tutmak Hak dostları tarafından müstehap olarak görülmüş, tutulursa Allah tarafından mükafatlandırılacağı bildirilmiştir.
Müstehap: İslam'da yapılınca sevap sayılan, yapılmayınca günah olmayan eylemlere verilen isimdir.
Resul-u Ekrem (SAV) şöyle buyurmuştur: "Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünde (şaban ayının on dördüncü günü) oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ o andan fecir oluncaya kadar: 'Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona kurtuluş vereyim' buyurur." (İbn Mâce)
📌Diyanet İşleri Başkanlığı, üç aylarda oruç tutma konusunda şöyle der:
"Halk arasında üç aylar diye bilinen Recep, Şaban ve Ramazan ayları mübarek aylardır. Nitekim Hz. Peygamber, Recep ayı girdiğinde "Allah'ım! Recep ve Şaban'ı bize mübarek kıl ve bizi Ramazan'a ulaştır." diye dua etmiştir (Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 259). Ramazan ayında oruç tutmak farzdır (Bakara, 2/184-185).
Recep ve Şaban aylarında ise; Hz. Peygamberin (s.a.s.) diğer aylara oranla daha fazla nafile oruç tuttuğu, ancak Ramazan'ın dışında hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediği hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 52-53; Müslim, Sıyâm, 173-79). Bu itibarla, Recep ve Şaban aylarının aralıksız olarak oruçlu geçirilmesinin dinî bir dayanağı yoktur. Kişi, sağlığı müsait olup güç yetirdiği takdirde bu aylarda dilediği kadar nafile oruç tutabilir."
Berat gecesi orucu nasıl niyet edilir?
📌Bu geceye mahsus özel bir ibadet yoktur ama ekseriyetle tüm geceler Kur'an-ı Kerim okur, farz, vacip, kaza ve nafile namazlarımızı kılarız. İbadetlerimizi suçlardan, günahlardan arınmanın bir vesilesi yapmaya çalışırız.
📌Gece yarısından önce veya sonra oruca niyetlenen bir kimse, bugünkü orucu tutmaya diye niyetlenebilir. "Niyet ettim Allah rızası için oruç tutmaya" diyerek niyet edilir. Niyet etmek orucun şartlarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek yeterli ise de niyeti dil ile ifade etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
📌Ramazan orucu, belli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile nafile oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile ertesi gün tepe noktasına gelmesi öncesine kadarki süredir. Ancak imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca aykırı bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî', II, 85).
📌Kaza, keffaret ve bir zamana bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tür oruçlara niyet edilirken, "falanca kaza, keffaret veya adak orucuna" şeklinde belirtilmesi gerekir. Şafiî mezhebine göre ise nafile dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Nafile oruçlara ise güneş tepe noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).
Berat ne demek?
📌Berat, Arapça "berâe-berâet" kelimesinin Türkçeleşmiş halidir. Kur'an'da "Berae" kökünden 25 kelime bulunmakta olup, bunlardan sadece iki tanesi "Beraet" şeklinde geçmektedir. Berâet, iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin herhangi bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğün bulunmaması anlamındadır. Istılah olarak berat ise, Allah'ın affı ve bağışlaması, günah, borç ve cezadan kurtulmak gibi anlamlara gelmektedir.
Beratın özünde, günahlardan arınma ve Yüce Allah'ın rahmet ve mağfiretine ulaşma amacı vardır. Bu gecede Allah'ın affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye "Berat Gecesi" denilmiştir. Berat gecesi hicri aylardan Şaban ayının on beşinci gecesidir.
