Anadolu'nun en eski İslami eseri: Tokat Garipler Camii
Tokat Garipler Camisi, 1080-1090 yıllarında Danişment Ahmet Gazi tarafından inşa edildi. Yeşil Minareli Camii olarak da bilinir. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra yapılan en eski camilerden biridir. En son 2008 yılında onarımdan geçen cami, yaklaşık 900 yıldır ayakta... İşte Anadolu'nun ilk ecdad yadigarı hakkında bilgiler…
Altı bin yıllık tarihi boyunca üzerinde barındırdığı medeniyetlerin izlerini taşıyan Tokat, çok çeşitli ve zengin bir kültürel yapı ile yoğuruldu. Yeşilırmak vadisinde bulunmanın verdiği avantajla tarih boyunca önemli bir yerleşim merkezi oldu.
Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde çok sayıda cami yaptırıldı. Bu camilerden biri de yaklaşık 900 yıldır ibadete açık olan Garipler Camisi'dir. Yeşil Minareli Camii olarak bilinen Anadolu'nun en eski İslami eseri olan Garipler Camii, *Danışmetlilerden kalmış bir eserdir.
*1071-1178 yılları arasında Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri, Malatya ve civarlarında hüküm süren Türkmen hanedanıdır. Hanedanın kurucusu, Azerbaycan'da yaşamış bir Türkmen ailesine mensup olan ve 456'da (1064) Sultan Alparslan'ın hizmetine girerek onun en gözde emîrleri arasında yer alan Danişmend Gazi'dir.
Türk hükümdarların mirası Petersburg Camii hakkında bilgiler
Tarihin birçok dönemine ev sahipliği yapan Tokat'ta, Anadolu'nun ilk Türk camilerinden Garipler Camii kitabesinde, Melik Danişmend Gazi tarafından 11. yüzyılın son çeyreğinde inşa ettirildiği bilgisi yer alır. Pazarcık Mahallesi'nde bulunan Garipler Camii, minaresinde yer alan yeşil sırlı tuğlalardan dolayı halk arasında Yeşil Minareli Camii olarak da bilinir.
1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Danişmend Gazi tarafından yaptırılan Anadolu'nun ilk Türk camilerinden olan Garipler Camii, 900 yıldır ibadete açık… Evkaf defterlerinde Melik Danişmend Gazi Camii, tapu tahrir defterlerinde ise Câmi-i Melik ve Câmi-i Tokat adıyla geçen yapı halk arasında Garipler Camii olarak bilinir.
1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'daki en eski cami olma özelliği bulunan Garipler Camii, Buhara yakınlarında 1040 Karahanlılar tarafından yapılan *Degaron Camii ile aynı plan tipine sahiptir. 14. yüzyılda yapılan mihrapta bir kitabe bulunan cami dört sütun, koridorlar, dikdörtgen mazgallı pencereler caminin belirgin özelliklerinden. Tarihi kaynaklarda Anadolu'nun İslamlaşmasında Garipler Cami'nin payının olduğu yer alır.
*Degaron Camii, Semerkand'a yaklaşık olarak 100 km. uzaklıkta Hazara Kasabası sınırları içinde yer alır. Kasabanın kenarında bulunur. Cami günümüzde bir duvar ile çevrili bir bahçe içindedir. Türkler tarafından inşa edilen en eski camilerden biri olarak bilinir. Hatta araştırmalara göre en eski Türk camisidir.
