Aklın ibadeti: Tefekkür
Allah Teala'nın türlü nimetleriyle vasıflandırılan insan, vahye muhatab olması ile diğer tüm canlı varlıklardan ayrılır. İnsan, hayatı boyunca düşünme faaliyeti içindedir. Akılla başlayan bu eylem, insanı hakikatin izlerini süren bir yolcu olduğu tefekkür eylemine ulaştırır. Allah Teala'nın emirleri ve Resulullah'ın (SAV) sürekli tefekkür etmesi Müslümanların tefekküre sarılmasına vesile olmuştur. Tefekkür insanoğluna bahşedilmiş yüksek bir zihinsel kabiliyettir.
◼ Allah Teala bizleri akıl nimetiyle ziynetlendirmiş ve hayatımız boyunca bizden akıl mefhumunu kullanmamızı istemiştir. Doğru ve yanlış ayrımını yapabilmemiz aklımızı kullanabilmemizle alakalıdır.
◼ Akıl, bizlere ihsan edilen üstün bir meziyet, ayrıştırıcı bir vasıftır. Akıl sayesinde Kur'an-ı Kerim bizler için yol gösterici bir mesaj, Resulullah (SAV) ise hayra davet eden bir önder olmuştur.
◼ Akıl nimetinin ibadeti, tefekkür kavramıdır. Hakikati idrak edebilmek, anlamını içinde taşıyan tefekkür mefhumu insanın hakikat kavramını tam anlamıyla düşünmesi ve idrakidir.
◼ Tefekkür, insana kainattaki eşsiz denge ve emsalsiz nimetler hakkında fikir verdiği gibi yaratılış hikmetini kavratır. Tefekkür, ibret almak isteyenler bulunmaz bir nimettir.
◼ İnsan aklının ibadeti olan tefekkür üç temel aşamadan meydana gelir. Bu aşamalar hakkıyla idrak edildiğinde tefekkür eylemi tam manasıyla kavranmış olur.
◼ Bu üç merhaleden biri eksik olduğunda insanın hakikat yolundaki en önemli yardımcılarından olan tefekkür istenilen anlamda gerçekleşmiş sayılmaz.
▪ Tezekkür
↪ Neden sorusu etrafında düşünmeyi ifade eden tezekkür kavramı, mazi üzerinden tefekkürü hedefler.
▪ Tedebbür
↪ Tedbir almaktan gelen tedebbür kavramı, neden sorusundan elde edilen cevap hakkında hesaplamalar yaparak geleceği tefekkür etmektir.
▪ Taakkul
↪ Elde edilen tecrübe ile gelecek arasında bağlantı kurmayı ifade eder. Tezekkür, tekebbür ve taakkul birleştiğinde ortaya tefekkür çıkar.
Allah katında canlıların en aşağı derecede olanları, sağır, dilsiz ve düşünemez olanlarıdır.
Enfâl Suresi 22. Ayet
Enfâl Suresi 22. Ayeti okumak ve dinlemek için tıklayın
Enfâl Suresi 22. Ayet Tefsiri
◼ Bedir Savaşı Allah ve resulüne itaat etmenin hayırlı sonuçlarını göstermişti. Bu vesile ile müminlere itaatin önemi hatırlatılmakta, bilindiği ve duyulduğu halde ilâhî emirlere uyulmamanın tehlikeli âkıbetine dikkat çekilmektedir. İnsan dışında, yeryüzünde hareket eden, dolaşan canlıların en aşağı derecede olanları sağır, dilsiz ve akılsız olanlarıdır. Gözlerinin gördüğü, kulaklarının işittiği gerçekler üzerinde akıl yormayan, yeterince düşünüp doğru kararlar ve davranışlar için bunlardan yararlanmayan kimselerin, özellikle müşrikler ile münafıkların durumu sağır, dilsiz ve akılsız olan hayvanların durumuna benzetilmiştir.
