Affetmek konusunda dinimiz bize ne söyler?
Kalbiniz kırık, ruhunuz dağılmış… İç dünyanızda kopan fırtınalar dinmek bilmiyor. Hırsınıza hırs ekliyor hem dünyanızı hem ahiretinizi yavaş yavaş yok ediyorsunuz; tam bu anda bir ayet-i kerime hatırınıza düşüyor: "Onlar bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcarlar, öfkelerini yenerler, insanları affederler. Allah işini güzel yapanları sever." Ne büyük mucizedir bu takvaya erişebilmek…
Sözlükte "yok etmek, silip süpürmek; fazlalık, artık" gibi mânalara gelen afv, bir ahlâk ve hukuk terimi olarak genellikle, "kötülük ve haksızlık edeni, suç veya günah işleyeni bağışlama, cezalandırmaktan vazgeçme" anlamlarında kullanılır.
Kur'an'da, birinde "fazlalık", diğerinde "bağışlama" manasında olmak üzere iki ayette geçer: Bakara 2/219; el-A'râf 7/199...
Afv, ayrıca beş ayette Allah'ın sıfatı olan *afüv, bir ayette insanların sıfatı olarak âfîn şeklinde, yirmi yedi âyette de çeşitli fiil kalıplarında kullanılır. Aynı kullanış tarzları hadislerde de görülür.
*Afüv, Allah Teâlâ'nın güzel isimlerinden biridir ve kullarının günahlarını bağışlayıcı demektir.
"Kuşkusuz Allah afüv'dur, gafur'dur-affedicidir, bağışlayıcıdır." Hac, 22/60; Mücâdele, 58/2.
"Deki; "Ey kendilerinin aleyhine aşırı giden kullarım! Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları affeder. Çünkü O, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir." Zümer, 53
"Deki; "Ey kendilerinin aleyhine aşırı giden kullarım! Allah'ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin. Şüphesiz Allah bütün günahları affeder. Çünkü O, çok bağışlayandır, çok merhamet edendir." ifadesinin Kur'an-ı Kerim'de en çok ümit veren âyet olduğu söylenir. Ancak bu ifade, günah işleyin nasıl olsa Allah affeder, demek değil, en büyük günah işleyenlerin bile ümitsizliğe düşmeyerek tövbe edip Allah'a yönelmeleri gerektiğini ifade eder.
Peki hangi suçlar affedilmeli hangileri bağışlanmamalıdır?
Bir kişiye karşı kötülük ve haksızlık yapan kimsenin haksızlığa uğrayan tarafından affedilebileceği, üstelik bunun bir fazilet olduğu hususunda, ahlakçılar nezdinde görüş birliği vardır. Bir suçlunun, haksızlığa uğrayan taraf rıza göstermedikçe, başka herhangi bir kişi veya kuruluşça affedilemeyeceği de yine ittifakla benimsenmiştir.
"Ey Habibim! Sen affa sarıl, iyi ve güzel olan şeyleri insanlara emret ve cahillerden de yüz çevir." (A'râf, 199)
"Sen af yolunu tut, iyiliği emret, cahillerden yüz çevir." anlamındaki ayet nâzil olduğu zaman Peygamberimiz kendisine vahiy getiren Cebrâil aleyhi's-selâma:
—Bu nedir diye sordu. Cebrâil aleyhi's-selâm:
—Allah Teâlâ, sana haksızlık edeni bağışlaman, sana vermeyene vermen ve seninle ilgisini kesenlerle ilgilenmeni emrediyor, dedi.
Âyet-i Kerim'e ile ilgili olarak Abdullah İbni'z-Zübeyr (ra.): "Allah Teâlâ Peygamberine, insanların ahlâkından affı benimsemesini emretmiştir" demiştir.
