Arama
Hat sanatına konu edilen besmele örnekleri
İslam sanatının kalbi olan hat, yazı olmanın çok ötesinde kendine has çizgisiyle her zaman önemli bir konumda yer aldı. İslam yazılarının zarafet ve güzellik ile buluşması, hat sanatı ile gerçekleşti. Arap harfleri, hattatın elinde büyük bir imkân ve güce dönüştü. Buna müteakip, İslam'da "Besmele-i Şerif" lafzının güzel yazımına da ayrı bir önem verildi. "Kim besmeleyi güzelleştirerek yazarsa Allah onu af ve mağrifet eyler" sözünü benimseyerek yola çıkan hattatlar, bin 400 yıldır bu heyecanla, birbirinden güzel Besmele-i Şerif yazdılar. İşte hat sanatına konu edilen besmele örnekleri…
Hz. Muhammed'in, "Kim Besmele'yi güzelleştirerek yazarsa Allah onu af ve mağfiret eyler" sözünü düstur edinerek yola çıkan hattatlar, bin 400 yıldır binlerce Besmele-i Şerif yazdılar. Hat sanatında tarihi seyri içinde yaygın olarak kullanılmış belli başlı hat türleri "kûfî ve ma'kıl'î"; Aklâm-ı sitte'den "muhakkak, reyhanî; sülüs, nesih; tevki' ve rikaa' ", Aklâm-ı sitte sonrası ise "ta'lîk, divanî ve rik'a" gibi hat çeşitleridir.
Bu hatlar ve bunların alt türlerinin yanı sıra diğer hat türleri ile sanatçılar farklı kompozisyonlar elde etmek üzere "istifleme, müselsel yazma, müsennasını çıkarma, iki yana yaslama, elif ve lam harflerini vurgulama; kabartma-oyma, gubarî, filografi, resim veya ebru ile kullanma, dijitalize etme" gibi pek çok yazım tekniği kullanmışlardır.
İslam'da "Besmele-i Şerif" lafzının güzel yazımına her zaman ayrı bir önem verildi. Hattatlar, Aklâm-ı Sitte öncesi kûfî ve ma'kıl'î; Aklâm-ı sitte'den muhakkak, reyhanî; sülüs, nesih; tevki' ve rikaa', Aklâm-ı sitte sonrası ise ta'lîk, divanî ve rik'a hatlarıyla Besmele örnekleri ortaya koydular. Besmele örnekleri, ayet ve hadisler bağlamında da hat sanatına konu edildiler.
Hat sanatında istifli terimi ile sözcük veya harflerin hattatın elde etmek istediği kompozisyona ve hattın/sözün adabına uygun olarak düzenlenmesi kastedilmektedir, bu terim başlı başına bir tazım tekniği değildir. Besmele örneklerinin çoğunda "Allah" lafzının özenle istiflendiği ve çoğunlukla üstte tutulduğu dikkat çekmektedir.
