Arama

Sait Faik ve arkadaşları okuldan niçin sürgün edildi?

Bu, bir sürgün hikayesi aslında. 1925 yılında İstanbul Erkek Lisesi onuncu sınıf öğrencilerinden birinin Arapça hocasının minderine iğne koymasıyla başlıyor. "Alt tarafı öğretmene yapılan bir şaka." diyebilirsiniz. Ancak mesele basını günlerce meşgul eden bir olaya dönüşüyor, Sait Faik ve arkadaşlarının sürgün edilmesine yol açıyor. Liseli bir grup genç hayatlarının en büyük utançlarıyla yüzleşiyor. İlk hikayelerini bu sürgünle yazacak olan Sait Faik, süreçte yaşadıklarıyla edebiyat dünyasının en ilginç okul anısını da sizinle paylaşıyor.

Okuldan kaçmak veya okul kırmak gibi orijinal bir jargona sahip olan öğrenciler, okulların açılmasıyla beraber alışkanlıklarını yeniden devam ettireceklerdir. Derslerin boş geçtiği zamanlarda etekleri zil çalan bir yığın haylaz öğrencinin okulu sevmediği; ancak mecburiyetten katlandığı hesaba katılırsa onlar için okul boş vakitlerin geçirildiği mekânlar da değildi. Bütün yıl canlarını dişine takarak çalışıp sınıflarını geçenlerinin yanında dersleri boşlayan, hocalarını umursamayan ve sınıf tekrarı yapan öğrenciler okul hayatını vazgeçilmez tipolojisini oluşturur. Ancak bunların içerisinde okul kaçaklarından ziyade okuldan sürgün edilenler de var.

  • 2
  • 31
OKUL ANILARINDAN EN İLGİNCİ
OKUL ANILARINDAN EN İLGİNCİ

İstanbul Erkek Lisesi'nde okuyan Sait Faik'in başından geçenler muhtemelen edebiyatçılarımızın okul hatıraları arasında en ilgi çekici olanıdır. Hikmet Feridun Es'in yazdıklarına bakılırsa İstanbul Erkek Lisesi'nde Arapça dersleri veren Salih Hoca'nın o gün Sait Faiklerin sınıfında dersi vardır.

İskemlesine oturmasıyla kalkması bir olan Salih Hoca bir anda çılgına döner ve "Bu iğneyi kim koydu benim minderime?" diye hiddetle sorar. Kimseden cevap alamayınca Salih Bey, İstanbul Erkek Lisesi'nin aklına dahi getiremeyeceği cezayı meydana getirecektir:

"Şayet bunu yapanın kim olduğunu söylemezseniz hepiniz sürgüne gideceksiniz!"

  • 3
  • 31
YAPILAN ŞAKA İLE BAŞLAYAN SÜRGÜN
YAPILAN ŞAKA İLE BAŞLAYAN SÜRGÜN

Aşağı yukarı bir hafta, İstanbul Erkek Lisesi bu hadiseyle çalkalanmış ve Arapça hocası Salih Bey'e yapılan münasebetsiz şakanın kahramanlarına sürgün kararı çıkmıştır: Bursa Erkek Lisesi!

Sait Faik de dâhil kırk üç arkadaşı İstanbul Erkek Lisesi'nden Bursa Erkek Lisesi'ne nakil değil, basbayağı sürgün edilmişlerdir.

Sait Faik ve arkadaşlarının yaptığı ileri sürülen bu nahoş şaka, Salih Bey'in gereksiz yere abartmasıyla olay büyümüş, basına yansımış, oradan Milli Eğitim Bakanlığı'na, nihayetinde de Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in kulağına kadar gitmiştir.

Olayı Takvim gazetesi "Bir Tard (Kovulma) Vakası" başlığıyla şöyle anlatır:

"İstanbul Erkek Lisesi onuncu sınıf talebesi, derse gelen Arabî mualliminin oturacağı sandalyeye iğne koymak küstahlığında bulunduklarından ve bu cüreti gösteren talebeyi meydana çıkaramadıklarından dolayı mektepten tard edilmişlerdir (kovulmuşlardır). Mektep idaresinin verdiği bu tard kararı pek münasiptir. Sınıflarımızda talebenin hürmet mecburiyetinde olduğu inzibat kaideleri doğrudan doğruya memleket kanunlarının küçük bir mukayesatından ibarettir. Bu kaideye riayet etmeyen sınıflar, mektepteki fertlere değil, doğrudan doğruya ilmin mehabet ve maneviyatına tecavüz etmiş addedilmeli ve o suretle tecziye edilmelidirler (cezalandırılmalılar)."

  • 5
  • 31
OLAY, BASINDA YER ALDI
OLAY, BASINDA YER ALDI

Akşam'ın haberine göre, İstanbul Lisesi'nin onuncu sınıfına mensup beş altı öğrenci, gazeteye gelerek "bu hadise dolayısıyla sınıfta gülmediklerini" belirten tekzibi yayımlamak istemişlerse de yüz bulamamışlardır:

"İstanbul Lisesi'nin onuncu sınıfına mensup beş altı talebe bu sabah ellerinde bir kağıt parçasına alelade bir yazı ile yazılmış bir tekzip getirerek altına konulan muallimin vücuduna iğne battıktan sonra gülmediklerini yazmışlar İkdam gazetesinde sınıf heyet-i umumiyesinin bu harekete güldüğü şeklinde yazıldığı haberi tekzip etmek istemişlerdir. Bir muallimimn altına iğne koyacak kadar mektep ve sınıf inzibatına riayetkar olmayan efendilerin bu müracatı nazar-ı dikkate almaya bile layık görmedik."

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN