Ölümünün 68'inci yıl dönümünde Orhan Veli Kanık
1950 yılının Kasım ayının on dördü, Cerrahpaşa Hastanesi… Türk edebiyatının kural tanımaz 'Garip' şairi Orhan Veli Kanık aramızdan ayrıldı. Ölümü ardında sorular bırakırken Orhan Veli de cebinde otuz kuruşla bir şiir bıraktı. Sevdiği bir kadın vardı. Bu dünyadan ayrılırken kalbinde götürdüğü de o kadındı.
"Bakakalırım giden geminin ardından
Atamam kendimi denize, dünya güzel;
Serde erkeklik var, ağlayamam"
Türk edebiyatının ünlü şairlerinden Orhan Veli Kanık, 13 Nisan 1914'te, klarnet ustası Mehmet Veli Kanık ile Fatma Nigar Hanım'ın ilk çocukları olarak, İstanbul Beykoz'da dünyaya geldi.
Çocukluk yıllarını İstanbul'da geçiren şair, eğitim hayatına 1921'de Akaretler'de bulunan Anafartalar İlkokulu'nun ana sınıfında başladı ve sonra Galatasaray Lisesi'nin ilk kısmına geçti.
Orhan Veli'nin "İstanbul Türküsü" şiirini kendi sesinden dinlemek için tıklayınız...
Kanık, 1925'te babasının Cumhurbaşkanlığı Bando Şefliği'ne tayini nedeniyle, ailesiyle birlikte Ankara'ya taşındı. Burada ise Gazi İlkokulu'na giden Kanık, bu yaşlarda edebiyata ilgi duymaya başladı ve Kanık'ın ilgisini ilk olarak öğretmeni Sedat Bey fark etti.
Sedat Bey'in sürekli yazmaya teşvik ettiği Kanık'ın çocukluk yıllarında kaleme aldığı ''Çocuk Dünyası'' adlı ilk öyküsü, bir dergide yayımlandı. "Anneme" adlı ilk şiiri ise Balıkesir'de çıkan "Gençler Yolu" dergisinin, 15 Mayıs 1929 tarihli 6'ncı sayısında yer aldı. Kanık, orta öğrenimini 1932'de yatılı olarak okuduğu Ankara Gazi Lisesi'nde tamamladı.
Orhan Veli'nin "Anlatamıyorum" şiirini kendi sesinden dinlemek için tıklayınız...
Gençlik yıllarında Ankara Erkek Lisesi'nin yayın organı "Sesimiz" dergisinde de çalışmaları yayımlanan Kanık'ın, ilk şiirlerinde Necip Fazıl Kısakürek'in etkisi görüldü. Lise yıllarında Şair Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat ile arkadaş olan Kanık'ın bu arkadaşlığı edebiyat kariyerinin başlangıcı oldu. Aynı tarzda şiirler yazan Kanık, Anday ve Rifat'ın bu tarzlarının "garip" bulunması üzerine, ortaya koydukları yeni şiir anlayışlarına "Garip" adını verdiler.
Orhan Veli'nin "Denizi Özliyenler" şiirini kendi sesinden dinlemek için tıklayınız...
Bu süreçte öğretmenleri arasında yer alan ünlü şair Ahmet Hamdi Tanpınar başta olmak üzere, Halil Vedat Fıratlı ve Yahya Saim Sinanoğlu'nun desteğini alan grup, yeni tarzlarını "Garip" başlığı altındaki bir bildiri ile "Varlık" dergisinin 1 Aralık 1939 tarihli 154'üncü sayısında açıkladı. Daha sonra grup, 1941'de "Garip" adlı şiir kitabını okuyucuyla buluşturdu. Bu eserde Orhan Veli'nin 24, Oktay Rıfat'ın 21, Melih Cevdet Anday'ın ise 16 şiiri yer aldı.
Orhan Veli'nin "Güzel Havalar" şiirini kendi sesinden dinlemek için tıklayınız...
İlk şiirlerinde Mehmet Ali Sel imzasını kullanan ve aşk, özlem, çocukluk anıları gibi temaları ele alan Kanık, 1933'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ne kaydoldu. Daha sonraki yıllarda buradaki öğrenimini yarıda bırakan usta şair, 1935'te bir süre yardımcı öğretmen olarak çalıştı. 1936-1942 yılları arasında, PTT Genel Müdürlüğü Telgraf İşleri Reisliği Milletlerarası Nizamlar Bürosu'nda memurluk yapan Kanık, 1942'de Gelibolu'nun Kavak köyünde piyade yedek subayı olarak askerlik görevini yerine getirdi.
