Nazım biçimi nedir, özellikleri nelerdir? Nazım biçimi örnekleri... Nazım biçimi konu anlatımı...
Nazım biçimleri, edebiyatta beş başlık altında ele alınır. Bunlar, İslamiyet öncesi Türk edebiyatı nazım biçimleri, anonim halk edebiyatı nazım biçimleri, aşık edebiyatı nazım biçimleri, divan edebiyatı nazım biçimleri, Batı uygarlığı çevresinde gelişen Türk edebiyatı nazım biçimleridir. Peki, nazım biçimi nedir, nazım biçimi özellikleri nelerdir? Nazım biçimi örnekleri hangileridir? İşte örneklerle nazım biçimi konu anlatımı…
Önceki Resimler için Tıklayınız
Triyole, on mısralı bir nazım şeklidir. Önce iki mısralı kısım, sonra dörder mısralı iki kısım gelir.
Triyole özellikleri
- Birinci kısmın ilk mısrası birinci dörtlüğün sonunda, yine birinci kısmın ikinci mısrası ikinci dörtlüğün sonunda tekrarlanır.
- Dört mısralı kısımlarda, eklenen mısraların ilk üç mısra ile anlam bütünlüğü sağlaması gerekir.
- Edebiyatımızda çok fazla kullanılmamıştır.
- Triyolede iki tür uyak bulunur.
- Baştaki iki dize kendi arasında uyaksız olmakla birlikte, sonunda yinelendikleri dörtlüklerin uyaklarını bu iki dize oluşturur.
- Son dizesi duygu yönünden şiirin en güçlü dizesidir. Kafiye şeması şöyledir: Ab aaaa bbbb.
"Yüzünde hasta-i sevdâ gibi melâlet var,
Nedir bu hâl-i perişanın ey hilâl-seher
Sabâh-ı feyz-i bahâride mübtesem ezhâr
Çemen çemen mütemevvic nesîm-i anber-bâr:
Niçin? Ben anlamadım kimden etsem istifsâr?
Yüzünde hasta-i sevdâ gibi melâlat var!Dem-i seherde yanında şu parlayan ahter
Hazan içinde solan bir çiçek gibi dil-ber
Sürûr fec ile şâdân iken bütün yerler,
Nedir bu hâl-i perişanın ey hilâl-i seher?"
Serbest Müstezat: 19. Yüzyıl sonlarında özellikle Servet-i Fünun'cuların geliştirdikleri bir nazım biçimi.
Serbest müstezat özellikleri
- Divan şiirindeki müstezat'tan şu özellikleriyle ayrılır:
- Serbest müstezat, hem aruz, hem de hecenin çeşitli kalıplarıyla yazılabilir.
- Temel olarak alınan kalıbın çeşitli parçaları çeşitli düzenlerle bir arada kullanılabileceği gibi aynı nazım içinde yalnız bir kalıp değil, başka kalıplar ve bunların parçaları da kullanılabilir.
- Uzun ve kısa mısralar kimi zaman belli bir düzen içinde sıralanır, kimi zaman da herhangi bir düzene bağlı kalınmaz.
- Kafiye örgüsünün düzenlenişi de kurala değil, şairin isteğine bağlıdır.
- Müstezat'ın daha özgürce kullanılmış biçimdir.
- Sembolizmin yaygın olduğu bir dönemde Fransa'da ortaya çıkan bir şiir şeklidir.
- Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati şairlerince kullanılmıştır.
- Serbest müstezatta nazım nesre yaklaştırılmıştır.
"Yine kış,
Yine şems-i mesâda (akşam güneşi), ah o bakış,
Yine yollarda serseri dolaşan
Âşiyânsız tuyur-ı pür-nâliş( inleyen yuvasız kuşlar)Tehi kalan ovalar
Sükût eder sanılır mevsimin gumûmuyla
Harab olan sarı yollarda kalmamış ne gelen,
Ne giden,
Şimdi yalnız kavafil-i evrâk (yaprak yığını)
Mütemadî sürüklenir bir uzak
Ufk-ı pür-ıztırab u nermide.Yine kış, yine kış
Bütün emelleri bir ağlayan duman sarmış."