Çocukların penceresinden bakan yazarların renkli kitapları
Okuduğumuz bir kitapta, şiirin bir dizesinde ya da yolda başımız önde yürürken savrulan gazete küpüründeki bir yazıda kendimizden bir parça buluyoruz. Hatta bunu sesli dile getirebiliyor, birileriyle paylaşıyoruz. Aynı bakan pencerelerden insanların birbirini anlaması pek normal. Peki ya çocuklar? Yaşı büyük ve tecrübeler kumbarası insanlar bir çocuğun penceresinden bakarak renkli dünyaları nasıl yazabiliyor? Çocuk edebiyatına eser verenler çocukluğunu tozlu raflara hiç koymadan mı yaşadı yoksa çocukların penceresi aslında yüreğimizi hayal dünyasına açan kapılar mıydı?
"Çocuklar için yazmak. Yazarsın. Yalnız şunu unutma: Çocuklar her şeyi anlar. Her şeyden söz edebilirsin onlara. Enflasyondan bile. -Bilgiçlik taslayan şeyler yazma. Daha içten ol. Serüvenlerden düşlerden söz et. Sözgelimi, lacivert ipek helikopter uçsun yazılarında. Bilgi de ver. -Senin işin onlarda okuma tadı yaratmaya çalışmak. Unutmayın, en güzel halimiz, güler halimizdir."
Pek çok dergide şiir ve yazılar yayımlamış olan Cemal Süreya'nın Çocukça dergisine Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi başlığı altında yazdığı toplam on iki yazı "yedi sekiz yaş düzeyindeki çocukların öğrenci olmayan yanlarına seslenebilmek" amacıyla yazılmış. Ayrıca ünlü şair bu yazılara çocukların her şeyi anladığı varsayımıyla başladığını da söylemiş.
Marangozun Köpeği Kaştanka Modernist tiyatronun ve durum öykücülüğünün önde gelen ismi Dr. Anton Çehov'un 1887 yılında yayımlanan öyküsü Marangozun Köpeği Kaştanka marangoz sahibinin yanından ayrıldıktan sonra bir sirk palyaçosu tarafından sahiplenilen bir köpeğin hikayesini anlatıyor. Özellikle çocuklar için yazılıp yazılmadığı tam olarak bilinmemesine karşın yazarın en renkli ve sade eseri olarak 7-10 yaş arası okura hitap ettiği kabul ediliyor. Öykünün ayrıca Kashtanga isminde 1952, 1994 ve 2004 yıllarına ait 3 ayrı Rus yapımı çizgi film uyarlaması da bulunmakta.
"Benim uzun savaş yıllarında karanlık gecelerde ekmek fırınlarının önünde, insanlardan, onların büyüklüğünden, iyiliğinden ümidimi kestiğim, yaşamaya olan sevgimin eksildiğini duyduğum anlarımda, geçip gitmiş uzak günlerin izlerini taşıyan, çocukluğumun renkli dünyasında yer etmiş büyük balkonlu o geniş sinemanın hatırası ile avunduğum oluyordu. Bu sinema çocukluğumun eski bir aşinasıydı. Evimizin üst kat pencerelerinden damı görülürdü. Özellikle tatil aylarında haftada bir defa evimizi caddeye bağlayan, etrafı eski zam evleriyle kaplı, tozlu yolu aşıp sinemamın, resimlerle süslü camlı kapısına varırdım. Her hafta değişen bu resimlerdeki insanlar benim en yakın dostlarımdı. Binbir tehlikelerle dolu bir odada dövüşen denizcilerin yanında bulunur, uçurumlardan atımı aşırır, son hızla giden otomobili ben sürerdim. Sinemaya girince en arkadaki tek koltuğa yerleşir, kendi hayallerimle, düşüncelerimle baş başa kalmak isterim. Dakikalarca bekledikten sonra film başlar, bir sürü kavgalardan, silah seslerinden sonra biterdi.
"Hikayemin bugünün insanlarına bir masal gibi geleceğini biliyorum. Ama ben bu masalın içinde yaşadım" diyerek enfes bir giriş cümlesi kuran Akbal, İkinci Dünya Savaşı öncesinin Türkiye'sini, sakin yaz günlerini ve beyaz pantolonlu bir çocuğun renkli dünyasını anlatır Dondurmalı Sinema'da.
Eflatun Cem, Ezop, Grimm Kardeşler ve Andersen kadar büyük bir masalcı ve folklor bilimcisiydi. Masalları Türk Halk Edebiyatı'ndan beslenerek şiirsel biçimde oluşmuştur. Hans Christian Andersen Ödül Kurumu, Eflatun Cem Güney'in Açıl Sofram Açıl kitabındaki masallarını, 55 ulusun çağdaş masal yazarları arasından onur listesine alarak Andersen Payesi Şeref Diploması ve Dünya Çocuk Edebiyatı Sertifikası vermiştir (1956).
Elif Şafak Sakız Sardunya kitabında ismini hiç sevmeyen genç bir kız çocuğunun hikayesini anlatıyor. Sakız adındaki bu genç kız, bulduğu sihirli küre sayesinde masal dünyasında maceralara atılırken okurlarını da kendisi ile sürüklüyor. Sakız Sardunya, barındırdığı felsefesi ile çocukları sevgiye, yapıcılığa, hoşgörüye öykündürecek inceliklerle yapılandırılmış. Kitap masalsı aynı zamanda da gerçeklikle bezeli yönüyle çocuklar kadar yetişkinlerin de ilgisini çekecek nitelikte.
