Arama
Dünyanın ilk siyahi pilotu: Arap Ahmet
Havacılık tarihinde özel bir yere sahip Arap Ahmet, dünyanın ilk siyahi pilotu. 19'uncu yüzyılda köle tacirleri tarafından İstanbul'a getirilerek satılan adı bilinmeyen bir kadının torunu olan Arap Ahmet, denizci olmayı hayal ediyordu. Tam da o yıl, Wright Kardeşler ilk uçuş denemelerini yapmışlar ve dünyada popülaritesi gün geçtikçe artan yeni bir merak uyandırmışlardı. Osmanlı ordusunun ilk pilotlarından biri olan Arap Ahmet, dünya havacılık tarihinde ilk siyahi pilot oluşuyla ve Birinci Dünya Savaşı'nda direnişe verdiği destekle tarihimizde özel bir yere sahip. Peki, Arap Ahmet kimdir?
Anneannenin adı bilinmese de kızı "Zenciye Emine" olarak anılıyordu. 1860'larda doğan Zenciye Emine, bir köle değildi. Kendisi gibi siyahi olan Ali Bey ile evlenerek, bugün de Afrikalı Türklerin yoğun olarak yaşadığı İzmir'e yerleşti. İzmir civarında padişah çiftliklerinde, azat edilen eski siyahi kölelere evlenerek yerleşebilecekleri topraklar verilmişti.
Zenciye Emine Hanım ile Ali Bey'in üç çocuğu oldu. Bunlardan en büyüğü, 1883 doğumlu Ahmet Ali, öykümüzün kahramanı. Ondan sonra Ali, 1889'da da Zenciye Saniye aileye katıldı.
Ne yazık ki babaları Ali Bey, kızı henüz doğmadan hayata veda etmişti. Onun geçmişi hakkında hiçbir şey bilinmeyişinin nedeni de bu. Belli ki çocuklarına kendi ailesinin hikâyesini anlatacak fırsatı bulamamıştı.
"Arap Ahmet" olarak tanınan en büyük çocuk Ahmet Ali, 1904'te Haddehane Mektebi'ne girdi, dört yıl sonra mülâzım-ı evvel, yani üsteğmen oldu. Okula girerken amacı denizci olmaktı. Ama tam da o yıl, gençlerin önüne yepyeni bir alan açılıyordu. 1904'te Wright kardeşler ilk uçuş denemelerini başarıyla yaptılar. Uçmak, kısa sürede büyük bir merak hâlini aldı. Orduların bu yeni aracın önemini keşfetmesi uzun sürmedi.
1909'da ABD ordusu ilk uçağını aldı, 1911'de Trablusgarp Savaşı'nda İtalyanlar deneme amacıyla uçak kullandılar. Alman, Fransız ve İngiliz orduları da ilk pilotlarını yetiştirmeye başladı. Osmanlı ordusu bu gelişmelerden geri kalmadı.
13 Ekim 1910'da Harbiye Nazırlığı'nın Fen Kıtaları ve Müstahkem Mevkiler Umumi Müfettişliği'ne bu konuda gönderdiği yazı, askeri havacılığın kuruluşu için atılmış ilk adım olarak kabul edilir. Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa'nın çabalarıyla ilk tayyareler alındı ve pilot olabilecek birkaç genç İngiltere ve Fransa'ya gönderildi.
Louis Bleriot'nun Pau'da 1909'da açtığı Ecole Bleriot ile İngiltere'de 1910'da açılan Bristol Flying School, Türk ordusunun gençleri yolladığı ilk özel uçuş okullarıydı.
Çarkçı oldukları ve gemi makine sistemini iyi bildikleri için uçak makinisti olmak üzere bu okullara yollanan bahriyelilerin çoğu, uçmaktan o kadar hoşlandı ki, pilotluk eğitimi de aldılar.
Meşin ceketleri, pilot gözlükleri, yakalarındaki pusulalarıyla oldukça gösterişli bir görüntüleri vardı. 1910'ların ilk pilotlarının toplumda yarattıkları imaj, sonradan 1960'ların astronot ve kozmonotlarına benzetildi. 1912'de kurulan Tayyare Komisyonu'nun çabalarıyla İstanbul Ayastefanos (Yeşilköy) yakınlarında bir uçuş alanı ve iki hangar yapıldı, bir tayyare mektebi açıldı.
25 Haziran 1914'te bu okulun yanında bir de Deniz Tayyare (Bahri Tayyare) Mektebi kuruldu. Ahmet Ali, aynı gün buraya atanan ilk deniz subaylarından biriydi. O artık bir "bahri tayyareci" oldu.