Arama
CHP, Necip Fazıl’ın hakkını nasıl gasp etti?
Sanat hayatla iç içe yaşar. Birbirlerinden etkilenir birbirlerine yön verirler. Kimi zaman kendi çıkarları uğruna büyük gasplara, skandallara imza atarlar. 1947 yılında Halkevlerinin kuruluşunun 15'inci yıl dönümünde CHP bir yarışma düzenledi. Sanat Mükâfatı Piyes Müsabakası adını taşıyan bu yarışma gerçek sanatkarı ağırlamak iddiasıyla yola çıkmıştı. Ancak Necip Fâzıl'la bir türlü uyuşamayan CHP yönetimi onun birincilik kazanmasına çok kızmış ve kararı değiştirerek Necip Fazıl'ın hakkını gasp etmişti.
Yarışmaya katılma şartları Akşam, Tanin gibi gazetelerle Halkevlerinin yayın organı olan Ülkü dergisinde yayımlanır. Buna göre, yarışmaya "1940 yılından sonra yazılmış ve basılmış veya basılmamış, oynanmış veya oynanmamış yalnız telif eserler" kabul edilecektir.
Ne var ki yarışmaya beklenenin çok altında eser gönderilir. Bunun üzerine parti yönetimi Basın ve Yayın Genel Müdürlüğü'nden "başvurunun 15 Ocak'ta sona ereceğinin birkaç gün ara ile dört beş defa radyoda duyurulmasını" da talep eder.
Yarışmaya gönderilen eserleri değerlendirecek jüride yer alacak isimler, CHP Genel Sekreterliği'nce yapılan resmî yazışmalar sonunda belirlenir. Bu isimler şunlardır: İstanbul Üniversitesi'nden Sabri Esat Siyavuşgil, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nden Kenan Akyüz ve Bedrettin Tuncel, Ankara Devlet Konservatuvarı'ndan Afif Obay, İstanbul Şehir Tiyatrosu'ndan İ. Galip Arcan, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'ndan Ali Süha Delilbaşı ile Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'ndan Lütfi Ay.
Başvuru şartları yüzünden daha çok heveskârların katıldığı, başarılı eserlerin yarışma dışında kaldığı ve alınan sonucun partinin sanat görüş ve sevgisine tam tercüman olmadığı anlaşılınca, roman müsabakalarında uygulanan usulün şiir ve piyes yarışmalarında da uygulanması için Behçet Kemal Çağlar ve Suut Kemal Yetkin imzalı talimat o günlerde yürürlüğe girmiştir.
Yarışmaya yedi yıl içinde yayımlanmış eserlerle, isteyenlerin parti adresine jüri toplantısından iki ay öncesine kadar göndereceği henüz yayımlanmamış eserlerin de kabul edilmesinin benimsendiği yönetim kurulu toplantısı kararlarının birinci maddesinde müsabakanın asıl amacı şöyle ifade edilmiştir: "Amatörü rastgele teşvikten ziyade gerçek sanatkârı ağırlamak."
Şartnamede yapılan değişiklik sonuç verecek, yarışmaya yetmiş dokuz eser sahibi başvuracaktır. Dikkate değer isimlerinin başında, o günlerde basında fırtına gibi esen Necip Fazıl Kısakürek gelmektedir.
Büyük Doğu 'nun kapatıldığı ve kendisine ait olmayan bir matbaanın da mühürlendiği günlerde, evinde otururken Ankara Radyosu'nda "CHP Piyes Mükâfatına ait müsabaka müddeti birkaç hafta daha uzatılmıştır" şeklinde geçilen bir haber, Necip Fazıl'ın içinde "manalı bir duygu" belirmesine yol açar.
Oturup CHP Genel Sekreterliği'ne hitaben bir mektup yazan Necip Fazıl, bu mektubunda şunları söylemektedir:
"Dünyanın her yerinde sanat ve edebiyat mükâfatlarını saran şartlara uygun olarak bu müsabakanın belli başlı zaman ve mekân içinde hayata ve edebiyata takdim edilmiş her eseri kucaklayıcı bir eleme mikyası belirtmesi lazımdır. Roman için de az çok böyle yaptınız. Fakat şiirde ve tiyatroda bir Türkçe mualliminin talebelerine vazife vermesi ve Türkiye'de sanat mükâfatı diye büyük bir iddia taşıyan bir kıymeti bu heveskârlara dağıtması gibi bir vaziyet doğdu. Ve tıpkı bu müsabakalara, bu şekilleriyle hiçbir imza ve şöhret iştirak etmedi. Nitekim tiyatro müsabakasında jüri geçen sene mükâfata layık hiçbir eser bulamadığı hükmünü verdi."