Batılılaşma hareketine karşı İslam’ı savunan bir muhalif: Mustafa Sabri Efendi
Mustafa Sabri Efendi, son devir Osmanlı ulemasının en meşhurlarındandı. Etkisi her geçen gün artan Batılılaşma hareketinin karşısında durdu, ilmi ve cesaretiyle sonuna kadar İslam'ı savundu. 1924'te vatandaşlıktan çıkarılan Sabri Efendi, Mısır'da kaleme aldığı eserlerle dönemin alimleri tarafından takdir edildi. Hayatını inandığı değerler uğruna mücadeleye adayan ve Osmanlı aleyhindeki asılsız iddiaların daima karşısında duran Mustafa Sabri Efendi'nin yaşamını siz Fikriyat okuyucuları için derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Osmanlı Devleti'nin sona erişini üst düzeyde görevli bir kişi olarak idrak eden ve Batı medeniyeti karşısında İslâm medeniyetinin yıkılışını engellemek için gayret gösteren Mustafa Sabri Efendi hayatını bu düşüncesini gerçekleştirmeye yönelik ilmî, fikrî ve siyasî mücadelelerle geçirdi.
Bu amacı doğrultusunda Müslümanlar arasında tartışma konusu olan problemlerin çözümüne katkı sağlamak için eserler yazmış, siyasî faaliyetlere girişmiş, İslâm dünyasında hâkim olan siyasî düzenleri tahlil ve tenkit etmiş, Yahudilerle mason localarının tehlikeli sonuçlar doğuran faaliyetlerine dikkat çekmiştir.
Siyasî görüş ve tavırları itibariyle Millî Mücadele hareketinin karşısında yer almakla isabetsiz bir yol izlemiştir.
Mustafa Sabri Efendi, Batılılaşma hareketine karşı İslâmî inanç ve değerleri savunan çağdaş İslâm düşünürleri arasında yer alır.
Özellikle Immanuel Kant'ın rasyonel bilgiyi teolojik alandan dışlamasını eleştirmesi, evrim teorisinin gözlem ve deneye dayanmadığını vurgulaması ve inanç konularının bilimsel bilgilerle temellendirilme yönteminin yanlışlığını belirtmesi dikkat çekicidir.
Bununla birlikte muhtemelen çok değişken ve sıkıntılı hayat mücadelesinin de etkisiyle kader konusunda yetiştiği kültürün aksine cebre yaklaşan bir telakkiyi benimsemiş, sert tabiatı ve başlangıçtaki siyasî faaliyetlerinin sevkiyle muhaliflerini eleştirirken yer yer aşırılığa kaçmış ve bazen haksız suçlamalarda bulunarak yanlış sonuçlara varmıştır.
