Cumhurbaşkanlığının himayesinde, Geleneklerimizi ve Geleceğimizi Araştırma, Tasarım ve Tanıtma Derneğince (GELard) hayata geçirilen projeyle, Türkiye'deki külliyeler için dizi film, kitap ve sergi çalışmalarının içinde yer aldığı kapsamlı tanıtım atağı başlatıldı.
GELard Derneği Genel Başkanı Haluk Pamir, Külliyeler Projesi'ni Türkiye'deki külliyelerin ihya edilmesi, tanıtımı ve farkındalığının arttırılması amacıyla hazırladıklarını söyledi.
Külliyelerin geçmişte sultanlar, şehzadeler, paşalar tarafından kurulan ve bulundukları şehrin simgesi haline gelen yapılar olduğunu belirten Pamir, bu mekanlarda dini hizmetlerin yanı sıra vatandaşlara yemek dağıtımı, evsizlerin ağırlanması gibi sosyal yardım uygulamalarının sunulduğunu, çocuk ve gençlere yönelik eğitim birimleri ve hamamların bulunduğunu, alışveriş imkanları sağlandığını anlattı.
"TÜRKİYE'DE İLK KEZ YAPILACAK BİR ÇALIŞMA"
Pamir, çok yönlü yapılar olan külliyeleri mimarisinden tarihine, içinde sunulan hizmetlerden yapılı çevresine kadar tüm boyutlarıyla inceleyeceklerini vurgulayarak, "Külliyeler konusu, Türkiye'de çok işlenmemiş. Hatta akademik olarak da YÖK'ün kütüphanesinde araştırma yaptırdık, bugüne kadar yapılmış 40 tez var. Bu tezlerin bir kısmı da çok detayla ilgili yani külliyenin esas kavramıyla ilgili değil. Onun için bu proje, Türkiye'de ilk kez yapılacak bir çalışma." ifadelerini kullandı.
Pamir, şöyle devam etti:
"Proje kapsamında Türkiye'deki 63 külliyenin her biri için kitap çıkacak. Her kitapta 18 yazar, külliyenin felsefesini, mimarisini, şehirle ilişkisini, tezyinatını, yeşille ilişkisini ve günümüzdeki deneyimleri anlatacak. Bunlar fotoğrafçılıkla ve üç boyutlu çizimlerle de desteklenen kitaplar olacak.
Aynı zamanda her külliye için bir saatlik dizi filmler yapılacak. Bu dizilerde hem belgesel hem kostümlü drama hem de çizgi animasyon yaklaşımını birleştirerek sunmak ve dolayısıyla toplumun her yaştan bütün kesimlerine açık hale getirmek istiyoruz. Sonunda da yapılacak maket ve üç boyutlu çizimlerle her külliyenin sergisi hazırlanacak. Bu sergiler bir araya gelip, örneğin, 'Üsküdar Sergisi', 'Tarihi Yarımada İstanbul Sergisi' şeklinde devam edecek."
ÇALIŞMALARIN 4 YIL SÜRMESİ PLANLANIYOR
Türkiye'deki külliyelerin ağırlıklı olarak İstanbul'un Üsküdar semtinde bulunduğuna işaret eden Pamir, "Sonra tarihi yarımadadaki külliyeler var. Onlar da İstanbul'a silüetini veriyor. İstanbul'un başka mahallelerinde, Bursa, Edirne, Amasya gibi şehirlerimizde de külliyeler var. Ankara'da da Cenab-ı Ahmet Paşa Külliyesi var. Güneydoğu'da tabii çok iyi külliyeler var, Akdeniz kıyısında külliyeler var. Proje bittiğinde hepsini kapsamış olacağız." diye konuştu.
Pamir, Cumhurbaşkanlığı himayesinde yürütülecek projeyi 4 yılda tamamlamayı öngördüklerini bildirdi.
Külliyelerin yanı sıra kır ve şehir yerleşimlerinde "çayır" kavramına yönelik incelemeler de yaptıklarını anlatan Pamir, şunları kaydetti:
"Çayır da külliyeler gibi toplumsal duyarlılığı yüksek olan bir açık alan. Orada da bütün nüfus grupları bir araya geliyor ve çayırın değişik kısımlarını paylaşarak kullanıyor. Bu, bizim geleneğimizin önemli bir özelliği. Bir diğer özelliği de bostanlar. Bostanlar da mevsimine göre taze meyve-sebzeyi sağlıyor. Biz bunlara da dikkati çekmek istiyoruz.
Yani esas dikkati çekmek istediğimiz, medeniyetimizin ürettikleri yerleşimlerin özel kavramlarını, değerlerini, yapılı çevrelerini bugün hem bilmek hem de geleceğe dönük olarak bunları nasıl kullanabileceğimizi düşünmek."