Arama
Yalanlardan gerçeklik üreten siyasi dalga: Post-Truth
Doğruların ve hakikatlerin önemini yitirdiği bir dönemden geçiyoruz. Siyasette yalanla gerçek iç içe geçti. Bu durumun karşılığını net olarak veren bir kelime 2016 senesinde "yılın kelimesi" seçildi. Bir tür siyasi dalga haline gelen bu kelime günümüzde de varlığını sürdürüyor. İşte gerçeğin çarpıtılması ile oluşturulan, sahte gerçeklik anlamına gelen Post-Truth kelimesiyle ilgili detaylar…
Bilindiği üzere "post" öneki bir şeyin sonunun geldiğini anlatmak için kullanılan bir kelime. Kimilerinin postmodernizm diyerek günümüz dünyasını modernlik sonrası olarak tanımlaması gibi, post-truth da hakikatten sonraki durumu ifade etmek için kullanılıyor. Bu "gerçek sonrası" durumu politik bazda ele aldığımız zamansa ortaya kurgu vakalar ve tasarlanmış gerçekler çıkıyor.
Oxford Dictionaries, İngilizce'de 2016 yılının kelimesi olarak 'post-truth'u seçti. 'Post-truth' bir sıfat olarak, nesnel hakikatlerin belirli bir konu üzerinde kamuoyunu belirlemede duygulardan ve kişisel kanaatlerden daha az etkili olması durumu şeklinde tanımlanıyor. Oxford Sözlüğü de bu tanımı şöyle yapıyor: "Bahis edilen herhangi bir konuda kamuoyu oluşturmak için nesnel hakikatlerin, duygulardan ve kişisel kanaatlerden daha az etkili olma durumudur."
Post-truth bir kavram olarak son on yıldır ortalarda olsa da, kullanımı ilk olarak Brexit referandumu sırasında görüldü. Asıl patlamayı ise, ABD başkanlık seçimleri sırasında ve sonuçlar açıklandıktan sonra yaşadı. En yoğun kullanılan hali ise post-truth politics yani post-olgusal siyaset…
Gerçeğin çarpıtılması, manipüle edilmesiyle yaratılan sahte gerçeklik "post- truth" kavramı ilk kez 1992 yılında, Sırp asıllı Amerikalı Oyun Yazarı Steve Tesich tarafından kullanıldı. Kelimenin yaygın şekilde dolaşıma girmesi ise, Ralph Keyes'in 2004'te Amerika'da yayımlanan kitabı The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Contemporary Life ile ve daha sonları da İngiltere'de Avrupa Birliği'nden ayrılıp ayrılmama kararının verileceği referandum esnasında (Brexit), daha sonra ise gitgide artarak ABD'de Trump'ın başkan seçilmesi ve sonrasında oluyor.
'Post-truth' bir sıfat olarak, 'nesnel hakikatlerin belirli bir konu üzerinde kamuoyunu belirlemede duygulardan ve kişisel kanaatlerden daha az etkili olması durumu' şeklinde tanımlanıyor. Post-truth özellikle politik ve medyatik çıkmazlara işaret ediyor. Yitirilen ya da kendince yaratılan "yeni gerçek" vurgusuyla samimiyetin, içtenliğin ve dürüstlüğün heba edilmesi, kavramın günümüzde geldiği anlamı karşılıyor. Burada amaç, söylenenin sorgulanması değil; kitlelerde ağızdan çıkan sözlerle dalgalanma oluşturmaktır.