İstanbul'un meşhur memba suları
Çırçır, Karakulak, Şifa suyu, Hünkâr suyu, Taşdelen, Sırmakeş… Bu isimler size hiç tanıdık geliyor mu? Sizler için, bir rahmet mucizesi olarak İstanbul'un memba sularının tarihini derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Şifâlı bir su olduğuna inanılıyor.
Sarıyer deresinin ilerisindeki tepelerden çıkarak maslaklarda toplanan kaynak sularındandır. Sarıyer dere yatağına bakan tepelerden birinin eteğinde küçük bir haznesi ve suyun dışarı aktığı musluklu bir mermer taşı varmış. Vaktiyle yaz-kış verimi değişmeyen Çırçır Suyu numûnesinden 1943 yılında yapılan inceleme sonucunda suyun berrak ve lezzetli olduğu belirtilmiş.
Çırçır Suyu'nun şifâlı bir su olduğuna inanılıyor. Çırçır Suyu mesîre yeri, Sarıyer'in en güzel mesîre yerlerindendir. Mesîrenin içinde bulunan çeşmeden (1914) artık su akmıyor. Atatürk'ün Çırçır Suyu mesîresine gelip dinlendiği günün anısına, her yıl burada kutlanmalar düzenleniyor.
Sarıyer deresinin ilerisindeki tepelerden çıkarak maslaklarda toplanan memba sularındandır. Hünkâr Suyu'nun kaynağı, Kestâne Suyu'nun 200 m kadar yukarısında aynı tepe üzerindeydi. Sarıyer ve civârında bulunan memba suları arasında Hünkâr Suyu'nun haznesi, vaktiyle en bakımlısıymış. 1943 yılında alınan su numûnesinin billûr ve lezzetli olduğu bildirilmiş.
Ormanlık mesîrelerin yerine Hünkâr Suyu Su Fabrikası kurulmuş ve 1930-1974 yılları arasında faâliyet göstermiş. Bir zamanlar İstanbul halkı Hünkâr Suyu mesîresine pek rağbet ederken artık günümüzde bu yer mesîre olarak kullanılamıyor.
İstanbul'un Rumeli yakasında bulunan Keçe Suyu'nun, Rami'nin kuzeyinde iki kaynağı vardı. Su kaynağının, Keçe Deresi Kemeri'nin karşısında yer alan Kırkçeşme galerisinin geçtiği tepenin diğer yamacında bulunduğu kaydedilir. Keçe Suyu'nun, Küçük Köyden Ali Bey Köyü'ne giden yolun altından demir boru ile geçirilerek Kırkçeşme haznesinde toplandığı bildirilir. Keçe Suyu membaları için bir korunma mıntıkası yapılmadığından, Küçükköy halkı su galerilerinin ve bacalarının üstüne tarlalar açmış ve evler yaptırmıştır. Gaziosmanpaşa, Bağlarbaşı mahallesindeki târihî vakıf Keçe Suyu'nun gözü kapanmıştır.
"Uzak köy" anlamına gelen Yunanca bir kelime olan Makriköy, bugün Bakırköy olarak tanınıyor. Bakırköy, Osmanlı ve erken Cumhûriyet dönemlerinde İstanbul'un sayfiye yeriydi. Bakırköy'ün yer altı sularıyla Tuna nehrine bağlandığına inanılıyordu. 1319 târihli bir vesîkaya göre Makriköyü'ne getirilecek su imtiyâzının Posta Müdürü Fahri Beyefendi'nin uhdesine verilmesine hükmedilmişti.44
Kaynağı Bakırköy'de olan Çoban Çeşmesi Suyu, rağbet edilen memba sularındandı. Bakırköy ilçesinin Osmaniye mahallesinde Çoban Çeşme sokağı bulunmaktadır. (Z Dergisi, İstanbul'un Kaynak Sularından Hâtıralar: Halûk Perk Koleksiyonu İçme Suyu Pul ve Mühürleri)
