Arama
Tarihimizin ilk çocuk hastanesi
Hamidiye Etfal Hastanesi, Sultan II. Abdülhamid'in yaptırmış olduğu hayır kurumlarından sadece birisi. Tarihimizin ilk çocuk hastanesi olan Hamidiye Etfal, Abdülhamid tarafından sekiz aylıkken ölen kızı Hatice Sultan adına yaptırılmıştı. Kuşpalazı nedeniyle ölen Hatice Sultan'ın ardından, Abdülhamid derin bir üzüntü yaşamış ve dilinden şu sözler dökülmüştü: "Benim çocuğum kurtulamadı. Kim bilir fakir fukaranın çocukları nasıl bakılıyor? Hiç olmazsa bir hastane yaptıralım da, benim gibi babaların kalbi yanmasın!" Bugünün 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olması vesilesiyle, ecdadın çocuklara verdiği önemin bir tezahürü olan bu hastanenin öyküsünü sizlerle buluşturuyoruz.
II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu, hatıratında hastanenin yapılması konusunda babasının şöyle söylediğini nakleder:
"Benim çocuğum kurtulamadı. Kim bilir fakir fukaranın çocukları nasıl bakılıyor? Hiç olmazsa bir hastane yaptıralım da, benim gibi birçok babaların kalbi yanmasın!"
Hamidiye Etfâl Hastanesi açıldıktan sonra baştabib olan Dr. İbrahim Bey.
Hastane arazisi olarak iklimi ve çevre özellikleri nedeni ile Şişli Balmumcu'da Çiftlik-i Hümayun (Sarayın Çiftliği) arazisi seçildi.
Berlin'deki "Kaiser und Kaiserin Friedrich Kinderkrankenhaus" (İmparator ve İmparatoriçe Friedrich'in Çocuk Hastanesi) hastanesinin planları esas alınarak 2 Haziran 1898 günü inşasına başlandı.
Pavyon sisteminde inşa edilen hastanede; merkez bina, bakteriyoloji ve kimya laboratuvarı, muayenehane (poliklinik) dairesi, beş pavyon, mutfak ve çamaşırhane ile etüv ve kalorifer dairesi olmak üzere on bina vardı.
Hamidiye Etfâl Hastanesini görmek için yurt içinden ve yurt dışından pek çok kişi hastaneyi ziyaret etmişti. Avusturya'dan gelen tıp heyeti hastane çalışanları ile birlikte.
Her pavyon telgraf pilleri vasıtasıyla Merkez Dairesi'ndeki nöbetçi hekim odasına bağlanıyordu. Böylece, nöbetçi hekim istediği zaman her pavyonu kontrol edebiliyor ya da işaret gelen pavyona hızla gidebiliyordu.
Hastaneye gösterilen özen bahçeye de gösterilmişti. Ağaç sayısı bir yıl içinde 1500'ün üzerindeydi. Hastaların dinlenmesi için kameriyeler, bahçe sedirleri yapılmıştı.
Hamidiye Etfâl Hastanesinde ameliyat olan çocukların ameliyattan önce ve sonraki durumları.
Hamidiye Etfal Hastane-i Âlisi, 5 Haziran 1899 Pazartesi günü, 671 çocuğun sünnet edildiği bir düğünle hasta kabulüne başladı. Bu şölen, II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Abdürrahim Efendi'nin sünnet düğününe denk getirildi.
Çocuklara sünnet kıyafetleri hastane tarafından verildi. Sultan ve hayırseverler tarafından çocuklara hediyeler verildi. Sünnet edilen çocuklar hastanede bir gece kaldı ve gece hokkabazlar, ince sazlar, hayal oyunlarıyla eğlendirildiler. Bu tarihten sonra sünnet törenleri her yıl tekrarlanan bir geleneğe dönüştü.
Hastane eczanesi.
16 yaş üstü erişkin hastalar, ancak padişah özel izniyle hastaneye alınırdı. Kadın ve çocuklar, ücretsiz tedavi edilir ve ilaçları hastaneden verilirdi. Tüm masraflar Abdülhamid tarafından karşılanırdı.
Hastane eczanesinde kullanılan tüm ecza kapları, Yıldız Sarayı Bahçesi'ndeki çini fabrikasında özel olarak yaptırılırdı. Hastaneye alınacak mobilya ve tıbbi araç gereçler, Sultan'ın izniyle Almanya ve Fransa'dan getirtilirdi.
Sultan'a hastane faaliyetlerini sunmak için İstatistik Yıllıkları yayımlanırdı. Bir süre sonra, hasta çocuklar için en iyi hastaneyi kurmak tek başına yeterli olmadı. Bu nedenle çocukların bakımı için, Almanya'dan işinin ehli hemşireler getirtildi.
Hamidiye Etfâl Hastanesi muayenehane.