Arama
Saraydan seyyar satıcılığa: Şehzade Mehmet Abid Efendi
Sultan Abdülhamid en küçük oğlu Şehzade Mehmet Âbid Efendi, sürgünde doğup sürgünde vefat etti. Sadece gidişe mahsus pasaportla alelacele sürgüne gönderilen hanedan üyeleri arasında olan Âbid Efendi, Sorbonne Hukuk Fakültesini okusa da seyyar sabun satıcılığı yapmak zorunda kalmıştı. İşte sizler için İBB Atatürk Kitaplığında yer alan Şehzade Mehmet Âbid Efendi'nin kendi albümünden derlediğimiz fotoğraflarla birlikte şehzadenin zorluklarla dolu hayatı…
Sultan Hamid'in en küçük oğlu olan Şehzade Mehmet Âbid Efendi, 1904 senesinde Yıldız Sarayı'nda Saliha Nâciye Hanım'dan dünyaya geldi. Sultan Abdülhamid ona küçükken vefat eden kardeşinin ismini verdi. Şehzade Mehmet Âbid Efendi henüz 4,5 yaşında Sultan Abdülhamid haledildi. Sultan II. Abdülhamid'in Selanik'teki yıllarında yanında Âbid Efendi de vardı. II. Abdülhamid'in yanında Şehzade Mehmet Âbid Efendi'nin dışında, diğer oğlu Abdürrahim Efendi, kızlarından da Şâdiye, Ayşe ve Refia Sultan yer alıyordu.
Abdürrahim Efendi tahsil; kızlar ise evlilik vesilesiyle İstanbul'a dönse de Şehzade Mehmet Âbid Efendi yaşının küçüklüğü sebebiyle hep babasıyla beraber kaldı. Hükümetçe tayin olunan İttihatçı muallimler, kendisine ders okuttular. İttihatçılar, Rumeli'yi 4 sene içinde kaybeden kendileri değilmiş gibi, Âbid Efendi'ye milliyetçilik dersi veriyordu. Balkan Harbi'nden sonra Beylerbeyi Sarayı'na getirildiler.
Şehzade Mehmet Âbid Efendi, 13 yaşında babasını kaybetti. Galatasaray Lisesi ve Harbiye'de okudu. 1924 yılında hanedan sürgününde mülâzım-ı evvel (üsteğmen) rütbesinde idi. Diğer hanedan mensuplarının çoğu gibi ilk önce Beyrut'a daha sonra Nice'e gitti. Buradan Paris'e giderek 1936'da Sorbonne Hukuk Fakültesi ve 1937'de Siyasî İlimler Fakültesi'nden mezun oldu. Sorbonne'dan hukuk doktorası aldı. Ayrıca Ecole Nationale des Langues Oriantales Vivantes Fars Dili ve Edebiyatı kısmını bitirdi.
1924'teki hanedan sürgününde Mısır' a yerleşmek istediyse de vaktiyle kendisine vezir rütbesi verilmediği için hanedana soğuk duran Melik Fuad, hanedan mensuplarının Mısır'a girmesine müsaade etmedi. Abid Efendi de tekrar Beyrut'a yerleşti. Ağabeyi Selim Efendi gibi Cünye'de ve yazları Âliye'de oturdu. Sonra Paris'e gitti. Ablası Ayşe Sultan ile kaldı. Seyyar sabun satıcılığı ile hayatını kazandı.
1936 yılında Sultan Hamid'in tüfekçibaşısı Matlı Cemal Paşa'nın oğlu ve Arnavutluk hükümdarı Ahmed Zogu'nun kızkardeşi Seniye Hanım ile evlendi. Bu evlilik Ankara'yı tedirgin etti. Çünkü Zogu'nun oğlu yoktu ve Âbid Efendi'nin tahta çıkma ihtimali vardı. Bu yüzden de hükumet diplomatik manevralara girişti. Âbid Efendi, 1939'da İtalyan işgaline kadar 3 sene Arnavutluk'un Paris sefiri oldu.