Arama
Rusya’nın kaderini değiştiren hükümdar
Petro tahta geçtiğinde Rusya, Avrupa siyasetinde fazla ağırlığı olmayan sıradan bir devletti. Çarın reformlarıyla Rus modernleşmesi başladı. Petro, milletlerin gelişiminde liderlerin oynadığı role örnek olarak gösterilir.
(Poltava Savaşı)
Petro ve annesi Nataliya'yı başkent yakınlarındaki bir köye sürdü. Petro bu dönemde Latince, Almanca, Felemenkçe öğrendi. Sürekli okudu. Rusya'ya gelen Avrupalılar'la yakınlık kurarak medeniyetleri hakkında bilgi sahibi oldu. En büyük tutkusu denizcilikti. Çocukluğunda kayıklardan oluşan bir filo kurmuştu ve bunlara Peresvavl Gölü üzerinde manevralar yaptırdı. 1689'da Petro'dan tamamen kurtulmak isteyen Sofiya ve yandaşlarının hazırladığı komplonun başarısız olmasıyla tahtı üzerindeki gölge kalktı.
(Rus Çarı Petro)
1697'de 270 kişilik bir toplulukla kendisini gizleyerek Avrupa'ya gitti. Hollanda'yı ve İngiltere'yi gezdi. Amsterdam ve Zaandam tersanelerinde birkaç ay kaldı. Buralarda bir işçi gibi çalıştı. Avrupa'da kaldığı sürece gördüğü her şeyi inceledi. Örnek modeller hazırlattı. Cevdet Paşa, onun Avrupa'da kalmasını "Büyük Petro Avrupa'yı gören, orada yaşayan, ilim ve fenni orada öğrenen bir adamdı. Bizimkilerin böyle bir gezme ve görme imkânı olmadığı için tecrübesizliklerimiz oldu" sözleriyle değerlendirir. Avrupa dönüşünde reformlara başladı.
Avrupalı gibi giyinmeye zorladığı Rus asillerinin sakallarını kestirtti. Sakalını kesmeyenlerinkini kendi eliyle kesti. Petro'dan önce düzenli bir Rus ordusu yoktu. Soyluların beslediği askerler, Kazaklar, Strelitz muhafızları ve ordunun yarısını meydana getiren yabancı paralı askerler Rus ordusunu oluşturuyordu. Rusya'nın ilk milli ordusu onun zamanında kuruldu. Askerliği zorunlu hale getirerek, paralı askerlere olan ihtiyacın ortadan kalkmasını sağladı.
(Petro, boyarların sakallarını kesiyor)
Ateşli silahların kullanılmasını yaygınlaştırdı, askerî eğitime önem verdi. Kara ordusunda ve donanmada ağır silahları kullanacak insanların eğitimi için akademiler kurdu. Daha önce Rusya'nın Baltık Denizi'nde ve Karadeniz'de limanı olmadığı için donanması da yoktu. İlk Rus donanmasını kurdu ve ülkesinin denizlerde de bir güç olarak boy göstermesini sağladı. Osmanlı İmparatorluğu'ndaki yeniçerilere benzeyen Strelitzler'i yok etti.
Viyana bozgunu yıllarında Osmanlı'ya karşı kurulan Haçlı ittifakına katılıp, Azak'ı işgal etti. İsveç Kralı Demirbaş Şarl'ı defalarca mağlup olduktan sonra Poltava Savaşı'nda yendi. Ancak 1711'de Prut Savaşı'nda Osmanlı ordusuna mağlup oldu. Ancak Baltacı Mehmed Paşa eline geçen Rus ordusunu yok etme şansını kullanamadı. Petro 1716'da ikinci kez Avrupa'ya seyahat etti. 1725'te öldüğünde arkasında çok farklı bir Rusya bırakmıştı.
(Hollanda'da tersanede çalışan Petro heykeli)
Petro'nun iktidarının ilk yılları Rusya'nın ekonomik açıdan en geri olduğu döneme rastlamıştı. Çar, bu durumu düzeltmek için geniş çaplı bir reform hareketi başlattı. Şehirlerin gelişmesini sağlamak için tüccar ve zanaatkârlara kendi belediyelerini kurma imkânını sağladı, lonca sistemini geliştirdi, sanayinin gelişmesine çalıştı. Ondan önce Rusya'da sanayi fazla gelişmemişti ve olanlar da yabancılar tarafından işletiliyordu. En önemli sanayi sektörlerini devlet tekeline alan Petro, sübvansiyonlarla yeni sektörlerin de doğmasını sağladı. Tahta geçtiğinde 21 olan mal çeşidi öldüğünde 200'e çıkmıştı. Ülkesinin dış ticaret hacmini yedi kat artırdı, toprak mülkiyetini yeniden düzenledi ve serflerin sanayi işlerinde çalışmalarını sağladı. Rus takvimini Avrupa'nın kullandığı takvime uygun hale getirdi. İlk Rus gazetesi Vedemosti'yi yayınlattı.