Arama
Rıza Tevfik’in Abdülhamid ile ilgili büyük pişmanlığı
Sultan II. Abdülhamid, 33 yıllık hükümdarlığı boyunca Osmanlı topraklarına birçok hizmette bulunmuş; o yıllarda dahili ve harici birçok saldırıya göğüs gerdiği halde, türlü iftiralarla tahttan indirilmişti. İlerleyen yıllarda onu tahttan hal' edenler veya bu karara en ufak desteği olanlar dahi pişmanlıklarını büyük bir teessürle dile getirmişti. O isimlerden biri de Abdülhamid'in hal' kararına destek veren Rıza Tevfik'ti. Rıza Tevfik, bir şiirle Abdülhamid'den özür dilemiş ve şu dizeleri kaleme almıştı: "Divane sen değil, meğer bizmişiz; bir çürük ipliğe hülya dizmişiz."
İttihatçılar, kendilerinin sebep olduğu bu isyanın faturasını padişaha keserek "hâl" edilmesine; yani Abdülhamid'in tahttan indirilmesine karar vermişlerdi.
27 Nisan 1909 günü Meclis-i Umumi-i Milli, Sultanahmet'teki Meclis dairesinde 240 mebus, 36 ayandan oluşan bir heyetle, Sultan II. Abdülhamid'in hâl'ine karar verdi. Fakat bu kararın gerçekleşmesi için, fetva alınması şarttı ve hâl' fetvasının ilk metnini Elmalılı Hamdi (Yazır) Hoca kaleme almıştı.
Bu fetvada öne sürülen "Şer-i kitapların yasaklanması ve yakılması, tebaanın öldürülmesi, hazinenin israf edilmesi" gibi konular tümüyle iftiradan ibaretti. Çünkü Sultan II. Abdülhamid, kendisine bu iftiraları atanlardan daha dindar olmakla meşhurdu.
Kan dökmekten kaçınmasıyla tanınmış, hatta Hareket Ordusu'na da bu sebeple karşı koydurmamıştı. Ayrıca Sultan Abdülmecid ve Abdülaziz dönemlerinden beri artan borçların ödenmesi, kendi döneminde olduğu halde, israfla itham edilmişti.
Nitekim Elmalılı Hamdi Yazır, daha sonra bir konuşmasında "Hayatımda yaptığım en büyük hata, Sultan Abdülhamid'in hâl'ine karışmamdır" şeklinde, o dönemde karıştığı bu olaydan duyduğu pişmanlığı dile getirmişti.