Osmanlı’nın dünyaya örnek olan temizlik kültürü

◾ İslam'ın getirdiği prensipler arasına temizliğin özel bir yeri vardı. İslam, manevi kirlerden arınmayı emrettiği gibi maddi kirlerden de arınarak bireyin ve toplumun her yönüyle temiz olmasını ister. Öyle ki Peygamber Efendimiz (sav) "Temizlik imandandır" buyurur.

◾ Medeniyetimizde İslam'ın özünü teşkil eden bireysel ve çevre temizliği, tarih boyunca uyguladı. Özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde şehir kültürü ve hijyen tarihi, salgın hastalıklarla mücadele eden Avrupa ülkeleri için dünyaya örnek olacak şekilde gelişti.

◾ 1500'lü yıllarda Batılı ülkelerde temizlik anlayışı tamamen ilkeldi. Örneğin İngilizler senede bir defa sadece mayıs ayında banyo yapıyorlardı. Bu yüzden evlilik törenleri de haziran ayında düzenleniyordu.

◾ Ama yine de kokmaya başladıkları için gelinler vücutlarından çıkan kokuyu bastırmak amacıyla ellerinde bir buket taşıyorlardı. Gelin çiçeği âdeti de buradan gelir.

Avrupa'nın karanlık hijyen tarihi ile ilgili videoyu izlemek için tıklayın.

◾ O dönemde Avrupa'da banyolar, içi sıcak su içe doldurulmuş büyük bir fıçıdan oluşuyordu. Evin erkeği, ilk olarak temiz suyla yıkanma imtiyazına sahipti.

◾ Ondan sonra sırasıyla oğulları ve diğer erkekler, kadınlar, çocuklar en son olarak da bebekler aynı suda yıkanırdı. En son aşamada su o kadar kirli hale geliyordu ki içinde bir şey gözükmüyordu. İngilizcedeki 'banyo suyuyla birlikte bebeği de atmayın' (Don't throw the baby out with the bathwater) deyimi buradan gelir.

◾ Avrupa'daki bu banyo adeti, ABD'de görülüyordu. Pensilvanya ve Virginia eyaletlerinde banyo yapmayı yasaklayan, belirli kısıtlamalar getiren kanunlar çıkmıştı.

◾ Philadelphia da kanunla bir ay içerisinde birden fazla yıkanan kişi cezaevine gönderiliyordu.

◾ Osmanlı'da 1667'de tuvalet vakfı kurulurken Avrupa'da tuvalet bilinen bir alışkanlık değildi. Avrupalılar atıklarını sokağa fırlatıyorlardı. Hatta topuklu ayakkabı ve şemsiyelerin bundan dolayı kullanıldığı söylenir.

◾ Şemsiye ve topuklu potinler, özellikle saray bahçesinde gezen kadınlar tarafından kullanırdı.