On beşinci yüzyılda İrlandacaya çevrilmiş El-Kanun fi’t-Tıb

Yayınlanma Tarihi: 12.06.2019 09:16 Güncelleme Tarihi: 12.06.2019 10:17

İbni Sina'nın El-Kanun fi't-Tıb eserinin İrlandacaya çevrilmiş antik bir müsveddesi, kendisinden daha sonraki bir dönemde yazılmış başka bir kitaba kaplanmış şekilde bulundu. Eserin parçaları, 15'inci yüzyıla ait bir kitabın içerisinde parşömen kağıdına yazılarak saklanmış. Sizler için 15'inci yüzyılda İrlandacaya çevrilmiş El-Kanun fi't-Tıb'ın ilginç detaylarını derledik.

5/15

Yaşamını Orta Çağ Galce yazmalarına adamış College Cork Üniversitesi Modern İrlanda Bölümü öğretim üyesi Pádraig Ó Macháin konu hakkında şunları söyledi:

"Kitabın sahipleri ilgili sayfaların fotoğraflarını çekerek İngiltere'deki bir üniversiteye göndermişler. İlgili üniversite resimleri başka bir üniversiteye gönderdi ve oradan da bana ulaştı."

Ayrıca sözlerine şunları da ekledi: "Bu parça, büyük bir el yazması nüshadan geliyor olmalıdır. Avrupa geleneğinde, eski kitaplara ait parçaların yeni kitaplara kap olarak kullanılması çok da alışık olmadık bir durum değildir."

6/15

Ó Macháin, İrlandalı araştırmacıların Avrupa'daki tıp okullarına giderek oradan edindikleri bilgileri ana vatanlarına taşımaları dolayısıyla ülkenin tıp bilgisinin Avrupa ortalamasından geride kalmadığını belirtti. Ayrıca "Bu eserin İrlandacaya çevrilmesinin sebebi, Latincenin değil, İrlandacanın Orta Çağ İrlandasında tıp öğrenme dili olmasıydı." dedi.

7/15

Profesör Pádraig Ó Macháin, metinlerin Orta Çağ İrlandasına ait tıbbi metinler olduğunu ayırt etmenin kendisi için çocuk oyuncağı olduğunu söylese de kaynağını bulması için biraz yardıma ihtiyaç duymuş.

8/15

İrlanda'nın en büyük dijitalleşme projelerinden biri olan ve eski İrlanda yazmalarının ve metinlerinin yer aldığı dijital platform olan Irish Script on Screen projesinin kurucusu olan Ó Macháin, ilgili bölümleri İrlandaca medikal metin uzmanı olan Aoibheann Nic Dhonnchadha ile paylaştı. Dhonnchadha ilgili pasajların, 5 ciltten oluşan The Canon of Medicine (El-Kanun fi't-Tıb) adlı kitabın ilkinden alıntı olduğunu tespit etti.

9/15

El-Kanun fi't-Tıb kitabı, 11. yüzyılda yaşamış büyük alim ve Batı dünyasında Avicenna olarak bilinen İbn-i Sina tarafından kaleme alınmış ve modern tıbbın temel ders kitabı olarak kabul edilen bir başyapıt niteliğinde. İbn-i Sina ve eserleri ile ilgili birçok atıf eski İrlanda tıp metinlerinde yer alırken, bu metinler El-Kanun fi'T-Tıb ansiklopedisinin tam çevirisinin tek ispatı olarak dikkat çekiyor.