İslam devletlerinde ve Osmanlı'da kullanılan unvanlar

Osmanlılar'da bir unvan ve askerî rütbe. Arapça'da 'işaret eden, yol gösteren, nasihat ve emirler veren' anlamındaki muşîr kelimesi muhtemelen ilk defa Büyük Selçuklular tarafından kullanılmaya başlanmış ve buradan Osmanlılar'a vezir elkābında onun vasıflarına işaret eden bir sıfat olarak girmiştir. Osmanlı'da eski görevlere ait 100 unvan ve terimi öğrenmek için tıklayın. Karahıtay hükümdarlarına verilen unvan. Eski Türkler'de bir unvan. Türkçe il 'devlet' kökünden +lig ekiyle türetilen ve kaynaklarda illig > ilig şeklinde geçen kelimenin sözlük karşılığı 'devletli' olup 'hükümdar' anlamındadır. Türkler'e ait eski bir unvan. Surre alayında görevli kişilere verilen unvan. Akkâm sözlükte, 'ücret karşılığı deve ile eşya taşıyan kişi, deve sürücüsü' anlamına gelir. Genellikle Arap olan akkâmlar, Osmanlı padişahlarının her yıl şâban ayının ortalarında Mekke ve Medine'ye gönderdikleri hediyeleri götürmekle mükellef idiler. Reislerine akkâmbaşı denirdi. Surre alayına katılan akkâmlar sırtlarına kısa kollu, açık yakalı uzun beyaz gömlek, başlarına külâh giyerler, bellerine ipekli kumaştan kuşak bağlarlardı. Surre alayının önünde davullar ve dünbelekler çalarak Arapça şiirler okurlar, hoplaya zıplaya alayı şenlendirirlerdi. Surre-i hümâyunun nakli hizmetinde kullanılan akkâmlar alay ile birlikte İstanbul'dan Şam'a kadar giderlerdi. Son derece becerikli olan çadırcı akkâmları, yollarda konaklanacak yere birkaç saat kala hızlıca önden ilerleyerek kafile gelmeden süratli bir şekilde çadırları kurar ve her türlü istirahat hazırlıklarını yaparlardı. Ayrıca, Osmanlı ordusunun vezir ve yüksek rütbeli kumandanlarına ait çadırları kurup kaldırmakla görevli çadır mehterlerine de akkâm denirdi. Kırım Hanlığı'nda veliahda verilen unvan. Yarlıklarda ve vekāyi'nâmelerde kagalgay, kagalya, kalgay, kalga şeklinde geçer. 17. yüzyıla ait yarlıklarda da ilk şekli olan kagalgay kullanılmıştır. Kelimenin Moğolca 'büyük kapı' anlamındaki hagalhadan geldiği tahmin edilmektedir. 14. yüzyılda Özbekler'de 'veliaht' mânasına kalgay kullanılıyordu. Osmanlılar'da padişah annelerine verilen unvan. Mısır'ın ulusu, güçlüsü anlamında bir unvan. Osmanlı padişahları için kullanılan bir unvan. Arapların Sâsânî hükümdarları için kullandıkları unvan. Tunus'ta Osmanlı döneminde kullanılan bir unvan. Konya Mevlevî Âsitânesi'nde postnişin olanlara verilen unvan. Osmanlılar'da çeşitli mevkilerdeki kişilere verilen bir unvan. Kendisinden manevi yardım istendiğinde kutba verilen unvan. 1867 yılından itibaren Mısır valilerine verilen unvan. İstanbul Acemi Ocağı'nın âmiri için kullanılan unvan. İran ve Hindistan'da tüccarların reislerine verilen unvan. Osmanlılar'da en yüksek askerî ve mülkî unvan. Osmanlılar'da ilmiye sınıfı mensupları için kullanılan unvan. Osmanlı Devleti'nde resmî tarihçiler için kullanılan unvan. İslâm devletlerinde idarî ve askerî bir unvan. Osmanlı devlet teşkilâtında ve tarikat hiyerarşisinde bir unvan. Murâbıt ve Merînî hükümdarları tarafından kullanılan bir unvan. 16. yüzyılda Osmanlı saray tarihçileri için kullanılan unvan. Türk hakanlarına, hakanların eşlerine ve kızlarına verilen unvan. Eflak, Boğdan ve Erdel beyleri için kullanılan unvan. Ortaçağ'da bazı İslâm ve Türk devletlerinde rastlanan bir unvan ve memuriyet. Selçuklular'da ve daha sonraki Türk devletlerinde kullanılan bir unvan. Asil, zarif, okumuş, bilgili kimseler için kullanılan bir unvan. İslâmî kaynaklarda 'insanlığın atası' anlamında Hz. Âdem'e verilen unvan. İslâm tarihinde Hz. Ömer'den itibaren devlet başkanlarına verilen unvan. Türk hükümdarlarının İslâm öncesi dönemden beri kullandıkları bir unvan. Eski Moğol ve Türk-İslâm devletlerinde yüksek bir unvan ve askerî makam. İslâm devletlerinde yargı sisteminin başında bulunan görevliye verilen unvan. 18. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı padişah hanımlarına verilen unvan. İslâm devletlerinde çok geniş ülkelere sahip hükümdarlara verilen unvan. Ortaçağ'da bazı İslâm devletlerinde şehirleri yöneten görevlilere verilen unvan. Türk devletlerinde bazı isimlerin önüne gelerek meslek ve unvan ifade eden kelime. Türk-İslâm devletlerinde genellikle ordu kumandanı anlamında kullanılan unvan. Eski Türkler'de yüksek rütbeli devlet görevlilerinin taşıdığı bir unvan, Türk ve Moğol hânedanlarında hükümdar tarafından bazı devlet adamlarına tanınan imtiyaz. Osmanlılar'da yönetici, askerî görevli ve subay anlamında bir unvan. Sivil veya askerî bir topluluğun başında bulunan kimseye verilen unvan. Bazı İslâm devletlerinde çeşitli idarî yetkilere sahip kumandanlara verilen unvan. Akkoyunlular, Safevîler ve Kaçarlar zamanında hükümdar kapısı hizmetlilerine verilen unvan. Hindistan'da hüküm süren bazı devletlerde yüksek mevki sahiplerine verilen unvan. Osmanlılar'da padişah ve şehzade kızlarının kız çocukları için kullanılan unvan. İslâm dünyasında 9. yüzyıldan itibaren genellikle hükümdar için kullanılan unvan. Ortaçağ'da bazı Türk ve Moğol devletlerinde kullanılan bir askerî unvan. Bazı Türk devletlerinde hükümdar soyundan gelen erkek çocuklara verilen unvan. Osmanlı Devleti'nde asker veya sivil itfaiye neferi için kullanılan unvan.

İslam devletlerinde ve Osmanlı'da kullanılan unvanlar

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Kul Hakkına Saldırı - 3: Gasp

Osmanlı'da adalet arayışı: Ateş İstidâsı

Ekrem Demirli: Hallac-ı Mansur Yazdığını Yaşadı, Yaşadığını Yazdı

Osmanlı padişahlarının türbeleri

FİKRİYAT GÜNDEM

İngiliz Aktivist Ruth Herbert, Filistin İçin Yürüdü: "İnsanlığımız Filistin ile Sınanıyor"

Semender nesiller

Tarihimizde unutulmayan uçak kazaları

Jew York tarihe karışıyor