Arama
Görülmesi gereken tarihi garlar
Osmanlı Devleti'nin son yıllarına doğru kullanılmaya başlanılan demiryolu ulaşımı, o zamanlar Osmanlı Devleti gözetiminde bulunmayıp, yönetimi zengin kişiler tarafından sürdürülmekteydi. Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte çıkarılan bir yasa ile demiryolları devlet eline geçti. Bu durum sebebiyle birçok tren garı inşa edildi ve Osmanlı zamanından kalan birçok özel gar ise, devlet eline geçerek restore edildi. Ülkemizde geçmişten günümüze kadar gelmiş birçok tarihi önem taşıyan, bazıları hala kullanımda olan ve bazıları ise, yorgun düşmüş tren garları bulunmaktadır. İşte tarihe doğru bir yolculuğa çıkabileceğiniz ülkemizdeki görülmesi gereken garlar...
İstanbul'da yer alan bir tren istasyonudur. II. Abdülhamid devrinde inşa edilen gar, Avrupa Yakası'nda Sirkeci semtindedir. TCDD'nin, Haydarpaşa Garı ile birlikte İstanbul'daki iki ana istasyonundan biridir.
Sirkeci Garı'nın bulunduğu yerde daha önce geçici olarak yapılan küçük bir istasyon mevcuttu. Alman mimar August Jachmund tarafından planı çizilen şimdiki gar binasının yapımında granit mermer ve Marsilya Aden'den getirilen taşlar kullanılmıştır. 11 Şubat 1888 günü temeli atılan gar, 1890'da tamamlanmış ve binanın açılışını 3 Kasım 1890'da II. Abdülhamid adına Ahmed Muhtar Paşa yapmıştır.
Binanın yan cephesinde garın hizmete girdiği tarih, hem rumi takvime hem de miladi takvime göre yazılmıştır.
İnşa edildiği yıllarda denize çok yakın olan Sirkeci Garı'nın çevresi zaman içinde büyük bir değişime uğramıştır. Garın lokantası 1950'li ve 1960'lı yıllarda tanınmış yazar, gazeteci ve diğer şahısların buluşma noktası olmuştur. Paris'ten kalkan Şark Ekspresi uzun yıllar bu istasyona yolcu indirmiş ve buradan yolcu almıştır.
Binanın ön cephesindeki anıtsal giriş kapısının iki tarafından yer alan saat kuleleri yukarıdan aşağıya doğru daralan taş kaide üzerinde yer almakta ve üç cephesinde Paris'ten getirilen kare kadranlı saatler yer almaktadır. Saatlerin biri halen çalışmakta olup diğeri son restorasyon sonrasında çalışmamaktadır.
Haydarpaşa Garı, 1908 yılında Bağdat Demiryolu hattının başlangıç istasyonu olarak hizmete girmiştir. Günümüzde İstanbul – Ankara Demiryolu'nun başlangıç noktasıdır.
Devrin Osmanlı padişahı II. Abdülhamid döneminde, 30 Mayıs 1906 tarihinde yapımına başlanmış ve 19 Ağustos 1908 tarihinde hizmete girmiştir. Bir rivayete göre binanın bulunduğu sahaya III. Selim'in paşalarından Haydar Paşa'nın adı verilmiştir. Binanın inşaatı, Anadolu Bağdat adı altında bir Alman şirketi gerçekleştirmiştir. Ayrıca bir Alman'ın teşebbüsüyle garın önünde mendirek inşa edilerek Anadolu'dan gelecek veya Anadolu'ya gidecek vagonların ticari eşyasını yükleme ve boşaltma işlevi için tesisler yapılmıştır.
İki Alman mimar Otto Ritter ve Helmuth Cuno tarafından hazırlanan proje yürürlüğe girmiş, garın yapımında Alman ustalarla İtalyan taş ustaları birlikte çalışmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında gar deposunda bulunan cephanelere 1917'de yapılan bir sabotajla çıkan yangın sonucu binanın büyük bir bölümü hasar görmüştür. Yeniden onarılan bina bugünkü şeklini almıştır. 1979'da Haydarpaşa'nın açıklarında Independenta adlı tankerin bir gemiyle çarpışması sonu meydana gelen patlamadan ve sıcaktan dolayı binanın Linneman adlı ustanın yaptığı kurşun vitrayları hasara uğramıştır. 1976'da aslına uygun olarak yeniden geniş çapta onarılmış ve 1983'ün sonunda dört dış cepheyle iki kulenin restorasyonu tamamlanmıştır.
28 Kasım 2010 tarihinde çatısında çıkan ağır yangından dolayı çatısı çökmüş ve 4. katı kullanılamaz hale gelmiştir.
Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi kapsamında İstanbul-Eskişehir bölümündeki demiryolu çalışmaları nedeniyle, 1 Şubat 2012 tarihinden itibaren 24 ay süreyle ülke çapındaki tren seferlerine ara verildi.
İzmir Basmane semtinde yer alan Basmane Garı, uzun yıllar tarihe şahitlik etmiş bir yapıdır. Demiryolu inşasına ilk kez İzmir 'de 130 kilometrelik İzmir- Aydın hattı ile 1856 yılında başlanıldı. 1863 te 93 kilometrelik ikinci etap Basmane- Kasaba (Turgutlu) hattı inşaatına yapım imtiyazı verilen İngiliz SCR şirketi tarafından başlanıldı ve 1866 da işletmeye açıldı. Bu yol daha sonra 1872 de yapılan sözleşme ile Alaşehir'e kadar uzatıldı. Ünlü Fransız mimar Eiffel tarafından klasist tarzda tasarlanan Basmane Garı binası ise, Regie Generale adlı Fransız firma tarafından 1876 yılında inşa edildi.