Fatih’in İstanbul’da ilk sikke darbettirdiği yer: Simkeşhane
Evliya Çelebi'ye göre Fatih'in İstanbul'da ilk sikke darp ettirdiği yerin Simkeşhane olduğunu biliyor muydunuz? Peki sandukkar, müzerkeş, tefe katibi gibi kelimelerin ne anlama geldiğini? Sizler için Beyazıt Yeniçeriler Caddesi üzerinde yer alan, Fatih Sultan Mehmed devri eserlerinden Simkeşhane'ye dair bilgileri derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Sultan Abdülaziz döneminde kurulan Islâh-ı Sanâyi Komisyonu'nun çalışmaları çerçevesinde simkeş ve kılaptancı esnafının talepleri üzerine Simkeşhâne'nin ıslahı hususunda girişimlerde bulunulmuş, 1866'da kurulması kararlaştırılan Simkeşler Şirketi sayesinde Simkeşhâne'nin tekrar faaliyete geçirilmesi düşünülmüş, 1867'de Simkeşhâne tamir edilmiş ve giriş kapısının üst kısmına Ali Rızâ Efendi hattıyla, "Sîmkeşhâne-i Âmire" yazılı bir levha konulmuştur.
Üç katlı ve tek avlulu hanlar grubuna giren Simkeşhane, yol ve arsa durumuna uyum sağlanması bakımından muntazam bir plana sahip değildir. Cephe özellikleri bakımından ise, İstanbul hanlarının genel yapı malzemesi olan taş ve tuğladan oluşan bir görüntüye sahiptir. 18. yüzyıl mimarisinden izlerle günümüze kadar ulaşabilen Simkeşhane, 1957-1958 yılları arasında, Divanyolu'nun genişletilmesi sırasında yapılan yıkımlarla ön kısmını kaybetmiş ve özgün halinden ödün vermiştir. Bu cephe yıkılmadan önce, burada caddeye bakan sıralı dükkânların olduğu bilinmektedir.
Harap hale gelmiş olan yapı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 49 yıllığına kiralanmış ve 1974-1976 yılları arasında titiz bir onarımdan geçirilmiştir. 1981 yılında İl Halk Kütüphanesi'ne dönüştürülen Simkeşhane, Kültür Bakanlığı'nın onayıyla 2001'de Orhan Kemal Halk Kütüphanesi adını almıştır. Eski binanın cephesinde vaktiyle yer alan ve 1957'de ortadan kaldırılan Emetullah Gülnûş Vâlde Sultan Sebili'nin yerine yakın zamanda kötü bir taklidi yapılarak monte edilmiştir.
Kaynak: İstanbul Kültür A.Ş, İstanbul'un 100 Hanı, TDV İslâm Ansiklopedisi, DİA
