Arama
Dünyanın en eski ikinci metrosu olan Karaköy Tüneli'nin hikayesi🚊
Dünyanın en eski ikinci metrosu unvanına sahip olan tarihi Karaköy Tüneli 144 yıldır Karaköy-Beyoğlu arasında yolcu taşıyor. En önemli tarihi dokulardan biri olan tünelin yapılış hikayesi ise Osmanlı'ya kadar uzanıyor. Bir buçuk asra dayanan tarihiyle, yer altı füniküler sistemi olarak dünyanın ilk; yer altı toplu taşıma sistemi olarak ise Londra'dan sonra dünyanın ikinci metrosunun hikayesini derledik.
Fransız mühendis Gavand, İstanbul'da bulunduğu günlerde Yüksek Kaldırım Caddesi'ndeki yolcu sayısının fazlalığına oldukça şaşırır. Fransız mühendis, iki semti birbirine bağlayarak ulaşımı kolaylaştıracak alternatif bir yöntem düşünmeye başlar. Böylece dik yokuşu tırmanacak ve inecek asansör tipinde bir füniküler demir yolu inşa etmeye karar vererek projesini hazırlamak üzere ülkesine döner.
Tünel'in inşaatı Fransız mühendis Eugene Henri Gavand'ın girişimleriyle başlar. İstanbul'a turist olarak gelen Gavand, dönemin ticaret ve bankacılık merkezi Galata ile sosyal hayatın kalbinin attığı Pera'yı birbirine bağlayacak bir demir yolu projesi hazırlayarak Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz'in huzuruna çıkar. İşletme süresi 42 yıl olarak belirlenen tünel, yap-işlet-devret modeliyle inşa edilerek 1875 yılının ocak ayında hizmete açılır.
Eski adıyla Galata ile Pera, bugünkü ismiyle Karaköy ile Beyoğlu'nu en kısa yoldan birbirine bağlayan Karaköy Tüneli, dünyanın ilk yer altı füniküler sistemi olarak kabul ediliyor.
Buharlı sistemle çalışan Tünel'in sefere başladığında iki tarafı açık olan ahşap vagonları elektrik olmadığından gaz lambalarıyla aydınlatılır. İkinci Dünya Savaşı yıllarında bazı malzemeleri satın alınamadığı için bir süre yolcularından ayrı kalır. 1971 yılında tamamen yenilenerek elektrikli hale getirilir.
Karaköy ile Beyoğlu arasındaki 573 metrelik mesafeyi 90 saniyede kat eden Tünel, günde ortalama 200 sefer yaparak 12 bin yolcu taşır.
Tünel, dünyanın ikinci, Türkiye'nin ilk metrosudur. Kendi türünde ise dünyadaki ilk uygulamadır. Aynı dönemde Viyana, Peşte, Lyon gibi şehirlerde benzer mekanizma ile hareket eden demir yolları bulunmakla beraber bunlar yer üstünde işlemektedir. Tünel ise yer altında işlemesi dolayısıyla dünyadaki ilk uygulamadır.