Psikoterapist Gökhan Ergür anlattı: Ulaşılamama hakkı nedir?

Soru: Modern hayatın bir karşılığı olarak çok kalabalığız. Sürekli bir yetişme çabasındayız. Bu da ister istemez hayatımızı olumsuz etkiliyor. Herkes birbirini bir nesne olarak görüyor. Bunu nasıl görmeliyiz? Gökhan Ergür: Hayatlarımız çok kalabalık. Çok fazla şey biliyor, dinliyor, görüyor ve öğreniyoruz. Herkesi tanıyoruz. Dünyanın öbür ucundaki bir dizi oyuncusunun, o sabah kahvaltıda hangi marka peynir yediğinden bile haberdarız. Yaşanan her olay karşısında bir fikrimiz var. Uzmanlığımızın olmadığı, ama uzmanlık gerektiren her konuya 'BENCE' diyerek dahil olabiliyoruz. Durmadan ekran kaydırıyoruz, çılgınlar gibi ve önümüze yüz binlerce zararlı, zararsız bilgi kırıntısı düşüyor. Bu bilgi kırıntılarını bazen bilginin kendisi zannediyoruz. Açıkçası bu durum işimize de geliyor çünkü bilginin aslında sahip olmanın zorluğunu biliyoruz, el de ettiğimiz kırıntılarla da kendimizi ve çevremizi kandırabileceğimizin farkındayız. Günün sonunda yatağa girdiğimizde zihnimizde binlerce görüntü, ses ve düşünce beliriyor. Bazı olayları tekrar tekrar düşünüyoruz, sosyal medyada gördüğümüz bir video uykularımızı kaçırıyor, akrabamızın tatilde gittiği otelin kaç yıldızlı olduğunu hatırlamaya çalışıyoruz, ertesi sabah yapacağımız kombinle nasıl görüneceğimizi hayal ediyoruz, müdürün akşam yemeğinde attığı maile ne cevap vereceğimizi düşünüyoruz, rüyalarımız tuhaflaşıyor, hayat anlamsızlaşıyor. Uyandığımızda sanki hiç uyumamış gibi yorgun ve uykusuz hissediyoruz. Soru: Peki yanı başımızdaki tehlikeyi ne yapacağız, telefonlarımızı? Gökhan Ergür: Tüm bunlar olurken bir yandan da cebimizde taşıdığımız gayya kuyusuyla, yani baş belası telefonlarımızla mücadele ediyoruz. Ekrana durmadan yeni bir bildirim düşüyor, sosyal medya uygulamaları, ikinci el kıyafet satış, yemek, oyun, spor uygulamaları 7/24 bildirim gönderiyor, telefonlarımız hiç susmuyor. Artık eskisi gibi kitap okuyamamaktan, sinema filmi izleyememekten yakınıyoruz değil mi? Bunun en büyük nedenlerinden birisi de odaklanma becerimizi kaybetmiş olmamız. Bir iş üzerinde uzun süre odaklanamıyoruz artık, dikkatimiz, sürekli parlak ekranlar tarafından saldırıya uğruyor ve odaklanma becerimizi yitiriyoruz. https://www.instagram.com/p/DGknofot0HR/ Gökhan Ergür: Bu durumu fark edip telefonla kurduğumuz ilişkiyi yeniden şekillendirmeye çalıştığımızda, yani bazı uygulamaları silmek, telefonla daha az vakit geçirmek, sadece belirli vakitlerde telefonla ilgilenmek gibi kararlar aldığımızda, bu sefer de sosyal çevremizin baskısı başlıyor. Sosyal medya hesabımızı neden kapattığımızı, neden ulaşılabilir olmadığımızı sorguluyorlar. Canımızın istediği herkese, canımızın istediği saatte, canımızın istediği şekilde ulaşamayız. Hiçbirimizin böyle bir hakkı yok ama tuhaf bir biçimde bu hakka sahipmiş gibi davranıyoruz. TERS ETKİ YASASI'NA DAİR BİLMENİZ GEREKENLER Gökhan Ergür: 'Sana mesaj attım dönmedin, aradım ama açmadın, görüldü attın ama yazmadın, o esnada çevrimiçiydin ama mesajımı açmadın' gibi yakınmalarla hepimiz muhatap olmuşuzdur. Fakat hiçbirimiz gelen mesajı ya da aramayı anında açmak, cevap vermek zorunda değiliz. O anlık modumuz, zihin dünyamız, halimiz buna müsait olmayabilir. Canımız o an o telefonu açmak istemeyebilir ve inanın bu nezaketsizlik değildir. Bazen, bazı insanlar sahiden sizi canınızdan bezdirebilir. Akıllarına gelen her neyse, sizin müsait olup olmadığınızı düşünmeden anında arayıp aktarmak isterler. Yaşadıkları, gördükleri her şeyi size anlatmak ister. Bu ilk aşamada sevimli bir eylemmiş gibi görünse de aslında hayatlarımıza doğrudan yapılmış bir müdahaledir. Bir de çoğumuzun bir işi, gücü, uğraşı var; okumaya, ekmek parası kazanmaya, üretmeye çalışıyoruz. Üstelik bir de büyük şehirlerde yaşıyorsak derdimiz katlanıyor, zamanımız azalıyor, gündelik işlerimizi bile yetiştiremez hale geliyoruz. Bazen gerçekten telefonu elimize alacak vakti bile bulamıyoruz, bu durum kibirden ya da 'çok meşgulüm' pozlarından değil, sahiden de vaktimiz olmadığı için gerçekleşiyor. Fakat bunu çalışmayan, mesai saatleri az, pek uğraşı olmayan, sakin beldelerde, ilçelerde yaşayan arkadaşlarımıza bir türlü anlatamıyoruz. Zannediyor ki kendisinin boş vakti herkeste mevcut ve herkes elinde telefon onun aramasını bekleyip anında açıp gönlünü eyleyecek, derdini dinleyecek, emirlerine uyacak. Bu yaşanmayınca da yani kişi bize ulaşamayınca da zihninde türlü şeyler kurup bizlere düşman kesilebiliyor. PSİKOTERAPİST GÖKHAN ERGÜR ANLATTI: AŞIRI FEDAKARLIK NE GETİRİR? Gökhan Ergür: Ulaşmaya çalıştığımız kişi bir proje, ödev, yazı, iş üzerinde çalışıyor olabilir. Ya da hayatının o döneminde insanlardan uzaklaşmak, kimseyle konuşmamak, sadece kendi iç dünyasına odaklanmak istemiş olabilir. Patronuyla, eşiyle, arkadaşlarıyla kavga etmiş olabilir. Her ne kadar unutsak da insanın yalnız kalmak, tefekkür etmek, tek başına düşünüp dertlenmek gibi ihtiyaçları da vardır. Bizler bu ihtiyaçlarımızı karşılayamadığımız için kurak, renksiz ve sıradan insanlara dönüşüyoruz ne yazık ki. Bilim ve sanat kişinin yalnız kalabildiği anlarda filizlenmeye başlar. Kalabalıklardan, gürültüden ve dedikodudan büyük fikirler ve işler çıkmaz. NEGATİF İNSANLARA MARUZ KALMAK Soru: Modern dünya neden sürekli ulaşılabilir olmamızı istiyor? Gökhan Ergür: Modern dünya, insanın kendi başına kalmasını reddediyor, bizi her an ulaşılabilir, haberdar olunabilir, dokunulabilir ve sürekli online kalan 'kullanıcılara' dönüştürmek istiyor. Bu hastalıklı tavır da giderek bir norm haline geliyor. Size ulaşamayan, sizden cevap alamayan herkes, kötü bir davranış sergilemişsiniz gibi tavır takınıyor, bazen de küsüp aranızdaki iletişimi sonlandırıyor. Hatta bazen size ulaşamayan kişiler ailenize, diğer arkadaşlarınıza, hatırı sayılır dostlarınıza ulaşıp onları da telaşlandırarak onlar üzerinden sizinle irtibat kurmaya çalışıyorlar. Sınırsızlık dediğimiz şey işte tam olarak bu. SOSYOKÜLTÜREL BİR AKIL SAĞLIĞI OLARAK HİKİKOMORİ Gökhan Ergür: Sizin de mutlaka başınıza gelmiştir; bir tanıdığınız ısrarla sizi arıyor, telefonu açıyorsunuz, konuşmaya başlıyorsunuz ama karşı taraf bir türlü dişe dokunur bir şey söylemeden havadan sudan konuşmaya devam ediyor. Bir yerden sonra anlıyorsunuz ki tanıdığınız, işten ya da marketten eve dönerken canı sıkılmasın diye sizi aramış yani asıl amaç sizin halinizi, hatırınızı sormak değil, sadece kendi can sıkıntılarını gidermek. Bu kişiler evlerine vardıkları an telefonu alelacele kapatma eğilimi gösterirler zaten. Saygısızlık üzerine, saygısızlık. Bir de hiçbir bilgi vermeden doğrudan görüntülü arayan insanlar var. Karşı tarafın müsait olup olmadığı, görüntülü bir görüşme yapmak isteyip istemediğini sorgulamadan doğrudan arayan tanıdıklarımız! Siz görüntülü aramayı açmayınca ardından normal mesajla 'niye açmıyorsun?' sorusunu soran tanıdıklarımız! Sizce niye açmıyor olabiliriz? Önemli hatırlatma: Bir telefona sahip olmamız, insanlara, bize istedikleri an ulaşıp zihnindekileri boca etme hakkını vermez. GİZLİ NARSİSİZM NEDİR? Soru: Peki bu durumun gerçek hayattaki yansımaları nasıl? Gökhan Ergür: Sadece arkadaşlık ilişkilerinde değil iş ilişkilerinde de bu hususa dikkat edilmeli. Mesai saati bittikten sonra insanların yakalarından düşün. Arama, mesaj, maille insanlara iş buyurmayın. Verdiğiniz üç-beş kuruşla insanların hayatının tamamını satın almış olmuyorsunuz. İnsanların hayatı sizin o çok önemli ve acil zannettiğiniz işlerden katbekat daha değerli ve önemli. Biliyorum ki bunu söyleyene de kapıyı işaret ediyorsunuz ama en azından yaptığınızın yanlış olduğunu birilerinin yeniden hatırlatması önemli. MANİPÜLASYONLA BAŞ ETME YÖNTEMLERİ Gökhan Ergür: Birçok çalışan bu durumdan mustarip. Çalışanlar iş saatleri dışında kendilerine telefon, mail, mesaj gelmesinden şikayetçi ve bu durum büyük bir kaygı oluşturuyor. Cevap verdiğinizde kendinize saygısızlık yapılmış ve buna boyun eğmiş gibi hissediyorsunuz, vermediğinizde de işinizi kaybetme korkusu yaşıyorsunuz. Sevgili işverenler tekrar edelim lütfen bunu çalışanlarınıza yaşatmayın. Artık herkes istediği an ötekine ulaşmak, ötekini çalıştırmak, ötekiyle buluşmak istiyor ama bu durum insanın yaradılışına ters. İnsan sıklıkla yalnız bir varlıktır. Gökhan Ergür: Ezcümle: Yaşamak, üretmek ve anlamı bulmak için insanın bazen derinleşmesi, uzaklaşması, içine kapanması gerekir. Böyle zamanlarda insanlar telefonunu kapatmak, mesajlara, aramalara, komik videolara dönmemek isteyebilir. Lütfen insanların ulaşılamama hakkına saygı gösterin.

Psikoterapist Gökhan Ergür anlattı: Ulaşılamama hakkı nedir?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Ekrem Demirli: Hallac-ı Mansur Yazdığını Yaşadı, Yaşadığını Yazdı

Türkiye'nin Antik Mirasları: Keşfedilmeyi Bekleyen Kentler

Hafta sonu rotası: Edirne

Kul Hakkına Saldırı - 3: Gasp

FİKRİYAT GÜNDEM

İngiliz Aktivist Ruth Herbert, Filistin İçin Yürüdü: "İnsanlığımız Filistin ile Sınanıyor"

Semender nesiller

Tarihimizde unutulmayan uçak kazaları

Jew York tarihe karışıyor