Kabirleri İstanbul'da olan bestekarlar
İstanbul'un bir kültür ve sanat merkezi haline gelmesinin ardından musiki nazariyatı sahasındaki çalışmalar çoğunlukla burada devam etti. Sadece İstanbul'da bilinen 50'yi aşkın bestekarımızın kabri bulunuyor. Peki, biz Türk musikisine ait değerlerimizi ne kadar koruyor ve önemsiyoruz? Örneğin; İstiklal Marşı'nın ilk bestecisinin kim olduğunu veya kabrinin nerede olduğunu kaç kişi merak edip araştırdı? Sizler için musiki tarihimiz açısından değerleri büyük olan ve kabirleri İstanbul'da bulunan bestekarlarımızı derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Klasik Türk musikisinin büyük bestecisi hattat, şair, esirci kâhyası, çiçekçi, Mustafabey armudunu yetiştiren babasının adım vermiştir, mevlevîdir. Mezarı, Edirnekapı dışında Fethi Çelebi yolu (şimdi çıkmaz yol) üzerinde Mustafa Paşa Dergâhı yakınındadır.
Hakkında kısa bilgi:
Türk mûsiki tarihinin en önde gelen birkaç simasından biri olan Itrî Efendi hânendeliği, şairliği ve hattatlığının yanı sıra özellikle bestekârlığı ile tanınmıştır. Mûsikideki hocaları kesin olarak bilinmemekte, ancak Derviş Ömer, Kasımpaşalı Koca Osman, Küçük İmam Mehmed Efendi ve Hâfız Post gibi üstatlardan faydalanmış olabileceği tahmin edilmektedir. İbrahim Alâeddin Gövsa, mûsiki hocasının Vakıf Halhalî diye tanınan Nasrullah Efendi olduğunu söyler (Türk Meşhurları, s. 196). Rauf Yektâ Bey, onun Câmî Ahmed Dede'nin (ö. 1078/1667) şeyhliği esnasında Yenikapı Mevlevîhânesi'ne devam ettiğini, âyinlerden aldığı ruhanî neşeyle Mevlevî olduğunu ve mevlevîhâneye gelen üstatlardan da faydalandığını, dervişlerden ney üflemeyi öğrendiğini ifade eder (Türk Musikisi Klasiklerinden Mevlevî Âyinleri, II/7, s. VII). Eski kaynaklarda yer almayan bu bilgiler daha sonra yazılan eserlerde de tekrarlanmıştır.
Itrî'nin İstanbul surları dışında oturduğu, çiçek ve meyve meraklısı olduğu, bahçe işleriyle uğraşmaktan zevk duyduğu ve kendisine Itrî mahlasının bu sebeple verildiği, "Mustâbey" armudunun da onun tarafından yetiştirildiği kabul edilmektedir. Yahya Kemal Beyatlı "Itrî" adlı şiirinde, onun Türk mûsikisindeki yerini dile getirmiştir.
Udî ve besteci. (66 şarkı, 3 film bestesi) 20. yüzyıldaki Türk musikisi bestekârlarının önde gelenlerinden biridir. Mezarı, Feriköy Mezarlığı'ndadır.
Hakkında kısa bilgi:
Şarkılarının çoğu zamanın ses sanatçıları tarafından plaklara okunan ve halk arasında çok beğenilen, bazı yerli filmlere de müzik yapan Şerif İçli'nin nota yazma merakı vardı. Uzun yıllar emek vererek meydana getirdiği nota koleksiyonu vefatından sonra Ankara Radyosu tarafından satın alınmış olup halen Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Müzik Dairesi Başkanlığı Arşivi'nde bulunmaktadır. Ayrıca Şarkı Güfteleri adlı üç ciltlik bir eser (İstanbul 1949-1950) ve Hüzzam Faslı adı altında yetmiş eserin notasının yer aldığı bir kitap (İstanbul 1951) neşretmiştir. Selâhattin İçli, Şerif İçli'nin kardeş çocuğu İbrahim İçli'nin oğludur.
Besteci, neyzen, şair, Yenikapı Mevlevîhanesinin 14. şeyhi (1775-1804), Mevlevî Şeyhi Ebubekir'in büyük oğlu, Şeyh A. Nasır ve A. Künhi Dedelerin kardeşidir. Mezarı Merkezefendi'de Yenikapı Mevlevîhanesi bahçesindedir.
Hakkında kısa bilgi:
Ali Nutkî Dede'nin edebiyat ve mûsiki alanında ün yapmış birçok kişinin yetişmesinde de büyük emeği geçmiştir. Bunlar arasında, Konya'da başladığı çilesini İstanbul'da Ali Nutkî Dede'nin yanında tamamlayan Şeyh Galib ile haftanın belirli günleri bu dergâha devam eden Hamâmîzâde İsmâil Dede, bilhassa zikredilmelidir. Ali Nutkî Dede'nin bestelediği ve ölümünden bir ay kadar önce dergâhta okunan "Şevkutarab Mevlevî Âyini"ni, talebesi olmasına rağmen İsmâil Dede'ye ithaf etmesi, aralarındaki samimiyetin bir neticesidir. Ali Nutkî Dede'den zamanımıza ulaşan tek eser olan bu Mevlevî âyininin Türkiye'de ayrı zamanlarda yapılan iki nota neşrinde İsmâil Dede'nin eserleri arasında gösterilmesinin sebebi anlaşılamamıştır.
Türk musikisinin son döneminin en büyük bestekârlarından biri ve hafızdır. Mezarı, Mevlanakapı'da Merkezefendi Mezarlığının 12. adasındadır.
KAZASKER MUSTAFA İZZET EFENDİ (1801- 1876)
Besteci (24 beste), neyzen, şair, hattat (11 Kur'an), kazasker, reisül ulema, Abdülaziz ile şehzâdelerin yazı öğretmeni, hacı, Nakşibendi. Hattat Şefik'in babasıdır. Mezarı, Tophane Kadirîhane yokuşu No:71'deki dergâh bahçesindedir. Mezartaşını öğrencisi hattat Muhsinzâde Abdullah yazmıştır.
Besteci (75 beste), Saray Fasıl Heyeti Bşk., Tarzınevin makamını kuran müzisyen, Bektaşi ve Mevlevidir. Mezarı, Selimiye'dedir. Şimdi kaybolmuştur.
Hakkında kısa bilgi:
1815 yılında İstanbul-Fatih'de Sarıgüzel semtinde dünyaya gelmiştir. 1013 Seyyid Mehmed Sadık Ağa, isminde bir şahsın oğlu olan Hâşim Bey; 1823 yılında ve henüz sekiz yaşında iken Enderün-ı Hümayun'a çırak olmuştur. Fevkalade güzel bir sese ve sesi kadar da güzel bir yüze sahipti. Enderun'da özel bir ilgi ile yetiştirilmiştir. Nail Bey'in el yazması notları arasında Hâşim Bey için: "Hazîne Koğuşu'nda çavuş mülazımı iken, 2 Haziran 1827'de çavuşluğa yükselmiş ve basından sırmalı takkeyi çıkararak çavuşlara mahsus yeleği giymiştir" yazılıdır.
