Kabirleri İstanbul'da olan bestekarlar
İstanbul'un bir kültür ve sanat merkezi haline gelmesinin ardından musiki nazariyatı sahasındaki çalışmalar çoğunlukla burada devam etti. Sadece İstanbul'da bilinen 50'yi aşkın bestekarımızın kabri bulunuyor. Peki, biz Türk musikisine ait değerlerimizi ne kadar koruyor ve önemsiyoruz? Örneğin; İstiklal Marşı'nın ilk bestecisinin kim olduğunu veya kabrinin nerede olduğunu kaç kişi merak edip araştırdı? Sizler için musiki tarihimiz açısından değerleri büyük olan ve kabirleri İstanbul'da bulunan bestekarlarımızı derledik.
Besteci, şair, yazar, Yüksek Denizcilik Okulu İktisat öğretmeni, yazar Ahmet Rasim'in torunudur. Mezarı Karacaahmet Mezarlığı'ndadır.
Hakkında kısa bilgi:
1905 yılında İstanbul, Bakırköy'de doğdu. Babası Çorlu eşrafından Osman Bey-zade Nihat Bey, annesi ünlü besteci ve edebiyatçı Ahmet Rasim Bey'in kızı Rasime Hanımdır. İstanbul İktisat Fakültesini bitirdi. Güzel Fransızca konuşurdu. İstanbul Maliye dairesinde tahakkuk memuru olarak başladığı resmi görevi, aynı dairede müfettişlik, Ankara'da TCDD Genel Müdürlüğü tercüme kalem şelfliği ve yayın müdürlüğü olarak devam etti. İstanbul Yüksek Denizcilik okulu ekonomi öğretmenliği son resmi görevidir. Genel olarak makale, araştırma ve hatıra yazıları yazardı. Yazılarında "Neydede", "Hafid-i Rasim", "Delikli İğne" gibi takma adlar kullanırdı. Yazıları, sade ve akıcı idi. Kültür çevreleri onu dedesinin yerine koymuştur. 14 Ekim 1959 tarihinde akciğer kanserinden 54 yaşında öldü ve Karacaahmet mezarlığına defnedildi.
Şarkı bestecisi, şair Yenişehirli Avni'nin torunu, Bestec, Hafız Şevki'nin oğludur. Mezarı, Mevlânakapıda surdışındaki çürüklük mezarlığı arkasındaki Dedeler Mezarlığı'ndadır.
Hakkında kısa bilgi:
1888′de Eyüp'te Bâhariye'de doğdu. İlkokulu Bahariye Âşir Efendi İlkokulu'nda okudu. Sonra Galatasaray Sultânîsi'ni bitirdi. Yüksek eğitimini de Dâr'ül-Fünûn Edebiyat Şubesi'nde tamamlayarak 1912′de mezun oldu. Uzun yıllar öğretmenlik ve memurluk yaptı. Babasından ve büyük dayısı olan Şeyh Hüseyin Fahrettin Dede'den, ayrıca udî Nevres Bey'den meşk etti. Ud ve keman çaldı. Güftelerinin bir kısmını kendisinin yazdığı 14 kadar eseri bulunmaktadır.
Besteci – 100 beste- yazar, avukat, Osmanlı Devlet Şurası Başkanı, Türk Filarmoni ve Türk hukukçuları Derneklerinin kurucusu, Kazasker Mehmet Emin'in oğlu, Sadrazam N. Abdurrahman Paşa'nın damadıdır. Mezarı, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda D adasındadır.
Hakkında kısa bilgi:
Hüseyin Sadeddin Arel, hukukçu, besteci ve musiki araştırmacısı. Anadolu kazaskerlerinden müderris Mehmet Emin Efendi ile Fatma Zekiye Hanım'ın altıncı çocuğudur. Vefa'da Taşmektep, Şemsülmaarif ve Nümune-i Terakki okullarındaki ilköğretiminden sonra 1886'da ailesi ile İzmir'e göç etti.Arel'in neşre hazırladığı halde basılamayan bazı eserleri de bulunmaktadır. Bunlar Türk Musikisi İleri Solfej Dersleri, Kontrpuan Dersleri, Füg Dersleri, Prozodi Dersleri, Piyano İçin Eser Nasıl Yazılır? adlı kitaplardır. Bestelerinde Türk dilinin prozodisini geniş açıdan ele alarak söz eserlerinde uygulayan Arel'in eserlerindeki en önemli özelliklerden biri de makam zenginliği olup bestelerinde o zamana kadar kullanılmamış çeşitli makam geçkilerini görmek mümkündür.
Tanburî, kemençeci ve besteci (36 beste), tanburî ve bestekâr Mesut Cemil'in babasıdır. Mezarı, Mevlanakapı'da, Merkezefendi Mezarlığındadır.
Hakkında kısa bilgi:
Eline aldığı herhangi bir sazı kısa bir müddet sonra çalabilmesiyle tanınan ve Türk mûsiki tarihinin en büyük tanbur virtüozlarından olan Cemil Bey besteciliği, icracılığı ve teknik katkılarıyla Türk mûsikisine büyük eserler sunan bir sanatçıdır. Uygulanan teknikle elde edilen değişik icra biçimleri onu çok ilgilendirmiş ve saza âdeta bir kişilik kazandırmıştır. Resmî görevinden ayrıldıktan sonra kendini tamamen mûsikiye vermiş, kimseden düzenli bir şekilde ders almamasına rağmen tanbur, lavta, kemençe, ud ve viyolonseli aynı derecede maharetle çalmıştır. Zamanın tanbur tavrını temelinden değiştirerek daha hareketli, canlı bir üslûp ortaya koymuş ve bu hususta Türk mûsikisinde yeni bir çığır açmıştır. Bu arada tanburu bazan viyolonsel gibi kemençe yayı ile çaldığı gibi lavtayı da tanbur tekniğiyle çalarak bu saza daha ince bir üslûp getirmiştir. Eskiden sadece kaba sazda kullanılan kemençeyi ince sazda da kullanılabilecek bir icra düzeyine kavuşturan Kemençeci Vasil'in (Vasilaki) taksim ve peşrev tavrından çok faydalanmış, onunla birlikte bu sazın iki klasik virtüozundan biri olmuştur. Notalarını genellikle Hamparsum ile yazar ve Türk mûsikisi nağmelerinin tesbit ve muhafazası hususunda Hamparsum notasının Batı notasına nisbetle daha değerli olduğunu söylerdi.
Şarkı bestecisi -335 beste- Kürdili Hicazkâr makamı ile Müsemmen usulünü bulan müzisyen Saray Mızıkası öğretmenidir. Mezarı, Beşiktaş'ta Yahya Efendi Mezarlığı'ndadır.
Hakkında kısa bilgi:
Hacı Arif Bey, 19. yüzyılın en önemli Klasik Türk müziği bestekârlarından biri. Kürdîlihicazkâr makamı ile Müsemmen usulünü bulmuştur. Eyüp Şeri'ye Mahkemesi Başkâtibi Bekir Efendi'nin oğlu olan Hacı Arif Bey, ilköğrenimi sırasında sesiyle dikkati çekti. Hacı Ârif Bey hiçbir sazı çalmasını, hatta nota yazısını dahi öğrenmediği halde bestekârlık dehası ile zamanının mûsikişinasları arasında müstesna bir yere sahip olmuştur. Hamâmîzâde İsmâil Dede'den sonra XIX. yüzyılın en büyük bestekârı ve özellikle şarkı formunda Türk mûsikisinin en önde gelen sanatkârı kabul edilmiştir. Şarkılarının çoğunun güftesi Mehmed Sâdi Bey'e ait olan Ârif Bey velûd bir sanatkârdır. Süratle beste yaptığı, hatta bir gecede sekiz şarkı bestelediği söylenir. Sultan Abdülaziz'in verdiği bir güfteye yedi ayrı makamda beste yapması da bu alandaki gücünün bir delilidir. Kuvvetli bir hâfızaya sahip olduğundan ezberinde binlerce eser bulunan Hacı Ârif Bey, aynı zamanda Türk mûsikisi tarihinin sayılı hânendeleri arasında yer alır.
