Arama
İslam biliminin önde gelen 5 bilgini
İslami bilimler, hayatı anlamaya ve yaşamaya yönelik, Müslümanlar tarafından gerçekleştirilen ilmi faaliyetler veya ilmi disiplinlerdir. Bilim, günümüzdeki yüksek gelişmişlik düzeyine; uzun bir tarihsel süreçten geçerek, başka medeniyetlerle etkileşim ve Müslümanların bizzat içeriden yaptıkları katkılar sayesinde ulaşmıştır. Kısacası hayata vahiy gözüyle bakan Müslümanlar, medeniyet ve ilim tasavvurunda öncülük yapmışlardır. Sizler için, İslam biliminin önde gelen 5 bilgini hakkında kısa bilgiler derledik.
İslam dünyasında cebir ilminin kurucusu kabul edilen Harizmi, yeni matematik kavramlarını 830'lu yıllarda, Bağdat'ta tanıttı. Harizmi, Latince 'de algoritm olarak bilinir ve bilgisayar terimi olan algoritmanın kaynağıdır. Harezmi'nin kitabı Al-Jabr wa'l-Muqabala, bugün çalıştığımız cebirin temellerini oluşturur. Harizmî, aynı zamanda astronomi ve coğrafya alanlarında da çalışmış, yaptığı katkılarla bu bilim dallarının gelişiminde önemli rol oynamıştır.
Harizmi 780 yılında Harezm bölgesinin Hive şehrinde dünyaya gelmiştir. Harezmi, Harzem Türküdür ve Müslüman'dır. 850 yılında Bağdat'ta vefat etmiştir.
Harizmi'nin yaşadığı çağ, ilim tarihi açıdan incelendiğinde, dünya üzerinde beş rönesans başlangıcı görülecektir. Bunlar içerisinde en önemlisi İslâm aleminde görülen Bağdat'taki rönesans hareketidir. Bu ise Halife Me'mun ve Harizmi zamanına rastlamaktadır. Bu rönesans hareketinden en mühim rol Harizmi'ye aittir.
Harizmi "0" (sıfır) ve bilinmeyen işareti "x"in mucidi olarak bilinir. 10 rakamdan oluşan basamaklı sayı sistemi üzerine bir eser yazarak bu rakamların İslam dünyası ve Batı'da tanınıp kullanılmasını sağlamıştır. Hem Doğu, hem de Batı bilim çevrelerine etki etmiş olan Harizmi , ortaya koyduğu eserlerle bilim tarihinde adından en çok söz edilen kişilerden biridir.
Beytü'l-Hikme'de, çeşitli alanlarda çalışmalar yapıldı. Buradaki fen bilimcileri arasında ilk ve en etkili olanlarından birisi, "ilk İslam filozofu" olarak da anılan Ebu Yusuf el-Kindi (801-873) idi.
Kindi, kendisini felsefeyle sınırlamadı ve fen bilimlerinin çeşitli dallarıyla da ilgilendi. Zamanının bütün ilimlerini çok iyi bilen, özellikle fizikteki hizmetleriyle yüzyıllar boyu ilim dünyasına kendini kabul ettiren Kindi, ilimlere birçok yenilikler getirdi. Astronomi, fizik, kimya, tıp, matematik, felsefe, coğrafya ve musikinin ilerlemesinde büyük hizmetleri oldu.
Açıların pergelle ölçülmesini geometriye ilk getiren Kindi'dir. Önemli çalışmalarıyla tıp ilmine ciddi mesafeler katettirmiş, bu ilmi Avrupa'ya öğreten sayılı doktorlar arasında yer almıştır. Matematiği yalnız fiziğe değil, tıbba da tatbik etmeyi düşündü. Mesela bileşik ilaçlar teorisindeki uygulaması bu denemelerinden sadece biridir. O, ilaçların tesirini sıcak, soğuk, kuru yahut yaş gibi fiziki özelliklerin karışımındaki geometrik oranlarla açıklamıştır.
Pek çok kod kırma tekniğinin geçmişi, İslam uygarlığına kadar gider. Dokuzuncu yüzyılda İslam uygarlığında posta, posta güvercinleri ile gönderiliyordu. Zamanının iletişim merkezi haline gelmiş olan Mısır'daki Kahire Kalesi, bin 900 posta güvercinine sahipti. Bu nedenle gizli ve özel mesajların korunması gerektiği için şifreleme veya kodlama tekniği geliştirildi. Bağdatlı âlim el-Kindî'nin kriptografinin temellerini atması sayesinde savaşlarda gizli mesaj göndermek bile mümkündü.
Kur'an'daki Arapça yazılar üstünde çalışan Kindî, bazı harflerin diğerlerinden daha fazla kullanıldığını fark etti ve kriptografinin temellerini attı. El-Kindi, bu gözlemini geliştirerek, frekans analizi adını verdiği bir kod kırma yöntemi buldu. Bu kod türü, harflerin sembol veya diğer harflerle değiştirilmesiyle oluşuyordu.