Hadis, Peygamberimizin sözlerini, fiillerini ve tasviplerini ifade eden terimdir. Varlığını Hz. Peygamber'den alır. Resûl-i Ekrem'in etrafında adeta onun bütün söz ve davranışlarını yakın takibe alan, onları hayatlarına tatbik ederek hafızalarına nakşeden sahabileri, onun sünnetini sonraki kuşaklara bizzat taşıyanlar olmuşlardır. Fakat unutmamak gerekir ki, hadisleri sağlıklı bir şekilde anlamak için birtakım terimleri de doğru öğrenmek gereklidir. İşte hadis ilmini doğru kavramak için bilinmesi gereken 30 terim...
Âba, baba manasına gelen eb kelimesinin; ebnâ ise oğul demek olan İbn'in çoğuludur. Beraberce "babalar ve oğullar" anlamını veren bu iki kelime, baba ile evlat arasında rivayeti ifade eden bir tabir oluşturur.
Hadîs-i şerîf sahasında mütehassıs kimse. Çok sayıda hadis toplayıp, senet ve metinleriyle ezberleyen, râvilerin cerh ve ta'dîl (güvenilir olup olmadıkları) noktasından durumlarını bilen, bu ilimde ihtisas kazanıp kitaplar yazmış olan âlim. Muhaddisin çoğulu muhaddisîndir.
Üç yüz binden çok hadîs-i şerîfi, râvîleri (rivâyet edenleri, nakledenleri) ile birlikte bilen büyük hadis âlimi. Buna, hadîs müctehidi de denir.
Peygamber Efendimiz eshâbı (arkadaşları) ile otururlarken, Cebrâil aleyhisselâmın insan sûretinde gelip; İslâm'ı, îmânı ve ihsânı sorduğunda Resûlullah Efendimizin verdiği cevapları bildiren hadîs-i şerîf.
Tek, yalnız manasına gelen ferdle alakalı olarak ayırmak demektir. Belli bir konudaki hadisleri ayn bir kitapta toplamak veya hadis ilminin belli bir konudaki hadisleri ayn bir kitapta toplamak veya hadis ilminin konularından birine dair müstakil kitap telif etmek manasında kullanılmıştır. İfradu'l-hadîs tabiri ise başlangıçta sahabe kavilleri ve tabiî fetvaları ile birlikte tedvin edilmiş olan hadisleri ayırarak ayn kitaplarda toplamak işine denilmiştir.