Gurbette Ramazan ayı nasıl yaşanırdı?

"Yemeklerimizi ihzara başladık. Hayatımızda birdenbire gelen bu tahavvül (değişim) hizmetçimiz Japon kadınını ve komşularımızı daha şaşırtdı. Dinimizin kudsiyetini takdire bir vesile oldu. Dûçâr-ı hayret olarak nihayet uleması zaman-ı kadimde Japonlarda dahi aynen böyle bir oruç olduğunu söylemeğe başladılar…" Osmanlı gazetecisi Hasan Fehmi bu satırlarda yüz yıl öncesindeki bir gurbet Ramazanını anlatıyor.

Bugün ki hayatımız bize Ramazanü'l-Mübareke hulûlünü tebşir ediyor, ah ne mübarek günler ve ne güzel beşâretler ve ne kadar ulvî bir rûhâniyyet!

Lafz-ı Celâl'de birleşen bütün âlem-i İslâm bugün bu mâh-ı gufrânda kâffesi ayn halde bulunacak herkes oruç tutarak bir taraftan mükâfât-ı sübhaniyeye mazhar olacak diğer tarafdan da himem-i nev'î arasında nân-pâre (ekmek) tedarikinden aciz bir takım biçaregan ahvalini düşünmek suretiyle derece-i medeniyye ve insaniyesini yükseltecek. O anda kalbinde bir his-i şefkat doğacak, işte biz burada Japonya ülkesinde üç kişiyiz.

Bütün etrafımızda olanlar taşlara topraklara hülâsa bütün mevcudata taabbüd (kulluk/ibadet) eden bir millet bulunuyor. Biz ise büyük bir şevk ile rıza-ı bari içün Ramazan'a hazırlanıyoruz ve şu eyyam-ı mübârekeyi idrâke nâiliyetimizden Cenâb-ı Hakka tekrar teşekkürler ediyoruz.

Fi'l-vâki' ailelerimizden uzak böyle diyârı-ı gurbetde bulunmamız olanca te'essüriyetini gösteriyorsa da mes'ûdiyet-i ebediyye düşüncesi karşısında hiç kalıyor. Her ne ise bizde şu mübarek Ramazan'ı geçirmeğe hazırlandık takvime bakarak cum'a günü akşamı sahur yiyeceğiz. Yemeklerimizi ihzara başladık. Hayatımızda birdenbire gelen bu tahavvül (değişim) hizmetçimiz Japon kadınını ve komşularımızı daha şaşırtdı. Dinimizin kudsiyetini takdire bir vesile oldu. Dûçâr-ı hayret olarak nihayet uleması zaman-ı kadimde Japonlarda dahi aynen böyle bir oruç olduğunu söylemeğe başladılar.