Midye ve kumpirden zehirlenme: Korunma yolları
Midye gibi deniz ürünleri, özellikle uygun koşullarda saklanmadığında veya kirli sulardan toplandığında ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabilir. Midyeler, bulundukları sudaki ağır metalleri, bakterileri ve toksinleri bünyesinde biriktirir. Yetersiz pişirme, soğuk zincirin bozulması ya da kontamine su ürünlerinin satışı, ölümcül sonuçlara neden olabilir. İşte, midye zehirlenmesinin ardındaki gerçekler...
Midye zehirlenmelerinde en sık karşılaştığımız etkenler şunlardır:
- Vibrio bakterileri: Deniz suyunda yaşarlar, mide bulantısı, ishal ve ateş yaparlar.
- Salmonella ve E. coli: Dışkı ile kirlenmiş sulardan bulaşır, ağır mide-bağırsak enfeksiyonlarına yol açar.
- Hepatit A virüsü: Midyeden geçebilir, karaciğeri etkiler.
- Norovirüs: "Mide gribi" diye bilinen ani kusma ve ishalle seyreder.
- Bazı deniz toksinleri (saxitoxin, domoik asit vb.) sinir sistemini tutarak felce kadar gidebilen ciddi tabloya neden olabilir.
Gıda zehirlenmelerinde belirtiler genellikle yemeği takiben birkaç saat içinde başlar:
- Şiddetli karın ağrısı
- Bulantı, kusma, ishal
- Kas krampları
- Ateş ya da halsizlik
- Sinir sistemi belirtileri (görme bulanıklığı, nefes darlığı, kas güçsüzlüğü)
Bazı durumlarda toksinler direkt sinir sistemini etkiler ve solunum kaslarını felce uğratarak ölüme yol açabilir.
1. Deniz ürünlerini sokakta, seyyar satıcılardan almamalıyız. Midye ve benzeri ürünler yalnızca denetimli, sertifikalı işletmelerden tüketilmelidir.
2. Uygun soğuk zincir korunmamış ürünler kesinlikle alınmamalıdır.
3. Koku, renk, tat değişimi olan yiyeceklerin "bozuk olabilir" uyarısı verilmelidir.
4. Çocuklar ve yaşlılar, bağışıklık sistemleri daha zayıf olduğundan çok daha hızlı etkilenir.
5. Gıda zehirlenmesi şüphesi varsa vakit kaybetmeden en yakın hastaneye başvurulmalıdır.
- Yaz aylarında özellikle deniz ürünleri, tavuk ve süt ürünleri daha hızlı bozulur.
- Satıcılarda hijyen ve soğuk koşulların sağlandığından emin olun.
- Evde hazırlanan deniz ürünleri mutlaka iyi pişirilmelidir; çiğ veya az pişmiş tüketilmemelidir.
- Çocuklara sokak gıdası vermekten kaçının.
"Bir tabak yemeğin hayatımızı altüst etmemesi için" hepimiz sorumluluk almalıyız. Bu olay münferit gibi görünse de, aslında gıda denetiminin, hijyenin ve bilinçli tüketimin önemini çarpıcı şekilde hatırlatıyor.
Kaybettiğimiz minik yavrulara Allah'tan rahmet, aileye sabır diliyorum. Bu tür trajedilerin bir daha yaşanmaması için hem bireysel dikkatimiz hem de kurumsal denetim mekanizmaları en üst düzeyde olmalıdır.
Dr.Aytaç Karadağ
