Yahya Kemal'in kitaplarda bulamayacağınız şiirleri

Modern Türk şiirinin mimarlarından Yahya Kemâl'in şiiri üzerinde hem sağlığında hem de ölümünden sonra ciltler tutacak hacimde görüşler beyan edilmiş, akademik araştırmalar yapılmış, popülist yazılar yayınlanmıştı. Onun şiirini değerlendiren araştırma ve incelemelerde; başta Tanpınar'ın Yahya Kemâl'i olmak üzere öteki kitaplarda şairin kitaplarına almadığı ilk dönem şiirleri üzerinde durulmadan ve sadece kitaplarında yayınlanan şiirleri dikkate alınarak değerlendirmeler yapıldığı gözlemleniyor. Şairlerin şiir serüvenlerini takip etmede ilk dönem şiirlerinin ya da artık terk edilen ve kabul görmeyen manzumelerinin, sanatçının nereden nereye geldiğini iyi anlayabilmek için gerekli metinler olarak dikkate alınması gerekir. Zira sanatta acemilik olmadan ustalık, taklit olmadan telif neredeyse imkânsızdır. Yahya Kemâl ya da o dönem şiirlerine attığı imza ile Âgâh Kemâl dönemin padişahı Sultan ll. Abdülhamid'i iki culûsiye yazar. İlki 1 Eylül 1902 tarihini taşıyan metnini aşağıya aldığımız başlıksız bir tebriknâmedir. [Cülûsiye] Olsun bugün sürûr ile pirâye kâinât Dolsun bugün hubûr-ı saâdetle şeş cihân Zira bugünde verdi o şâh-ı melek-sefâ Rûh-ı fütûh-ı saltanata taze bir hayat Ya Rabbi! Haşre-dek yaşasın Padişahımız Nâm-ı celîli 'Hazret-i Abdülhamid Han' Devrinde kıldı ümmeti sürûr u şâduman Asrında kıldı milleti mes'ûd u kâmrân O reng-i saltanatta âli ahirü'z-zaman İclâl ü şan ile yaşasın Padişahımız Ol şâh-ı bî-misâl Hamîd hasletin ki biz Devrinde bunca nimet-i azimâya nâiliz Zîr-i himâyesinde refâh eylemekteyiz Der-kâr-ı Hakk'a arz-ı münâcât eyleriz Etsin şükûh u şevket u ikbalini müdâm Âbâd kıldı atıfeti mülk-i devleti Dil-şâd etti merhameti kalb-i ümmeti Gösterdi zâtı âleme şan-ı celâleti Ya Rabbi sen o ziver-ı tâc-ı Hilâfeti Âsâr-ı bî-şümârı ile eyle ber-devam Vardır yeri kıyâmete dek etsen iftihâr Zîra bize o Hâlık-ı Vehhâb gerektir Bahşetti böyle bir şeh-i âli-i lutuf-kâr Fahreylesin onunla selâtîn-i rûz-i gâr Şâhen-şehân-ı âlem içinde yegânedir Müstağrak-ı mükârem olup ser-te-ser cihân Mülkünde verdi her yere umrândan nişân Oldu uluvv-ı himmet -i âlisi râyegân Te'sis olundu râh-ı Hicâz-ı şeref-resân Ulviyet u kemâline bu bir nişânedir Eyler cihânda bezl-i kerem-i tab-ı râifi Her seviye câri sâye-i lutf-u avâtıfı Bilâ-hitâm eyledi ihyâ maârifeti Ya Rabbi sen o şâh-ı kerem-kâr-ı ârifi Kıl pâyidâr taht-ı muâllâ-yı saltanat Ey Şehriyâr-ı âtıfet-i âsâr-ı muhterem Ey tâc-dâr-ı ma'delet efkâr-ı zu'l-kerim Sensin ol padişâh-ı dil-âgâh-ı pür-himem Kim vasf-ı hazretinde senin her ne söylesem Ahrâdır ey halife-i pür-lutf u ma'delet Üsküp Belediye Reisi İbrahim Nâci Beyzâde Âgâh Kemâl, 1902 Neşîde-i Nev-sâl Semâ penbe, sehâib mavi, deryâ saf, havâ mahmûr Zılâl-i fecr ile müzehher bütün âfâk-ı nûrânî Nigâristân feyz-i âsârda bir nûr-ı rûhânî Ve hep âgûş-ı nilgûn tabiat mütebessim, mesrur Hilâl vakta ki bâlîn-i ufukta tâb-dâr oldu Tuyûr-ı nağme-gîr sâl-i cedidi müjde-bâr oldu O dem lâhût-i istiğrâktan bir hâtif-i ilhâm Bu şiir-i dil-nüvâz-ı pâk ile nutk-ı ibtidâr oldu Şehinşâh-ı muazzam Hazret-i Abdülhâmid Han Sabah-ı haşre dek bi'l-izzi ve'l-celâlü ve'd-dârât Serîr-ârâ-yı şevket eylesin hilâf-ı mevcûdât Ki zirâ ahd-i adlinde bülend-i şan-ı Osmânî Şükûh u ma'deletle vâye-mend-i iştihâr oldu Saâdet-yâb oldu devlet, ümmet kâmkâr oldu Tezyîn etti gülzâr-ı vatan zîb-i maârifle Terâkkiyât-ı ilm u fenle ümmet bahtiyâr oldu Rahîm, âli şiyem, kudsî, kerem-kâr, ma'delet-küster Vekil-i akdes-i mahbûb-ı zî-şan-ı ilâhidir O Hakan-ı dil-âgâh- ı güzîn-i atıfet-perver Celâl-i şevketiyle şan-ı devlet âşikâr oldu Her icraâtına bir tâli-i ferhunde yâr oldu Bu subh-ı lem'a-verde berk vuran âsâr-ı şi'r-âgin Bu subh-ı lem'a-ver -ki pür terennüm, pür mehâsindir Ulüvv-ı nâmını takdis için ol şâh-ı zî-şânın Çemen pîrâye-dâr oldu , sehâri hande-zâr oldu Hilâl sâl-i garrâ şu'le perdâz-ı bahar oldu. Âgâh Kemâl, 1903 Genç Âgâh Kemâl'in ilk şiirleri arasında ilgi çeken şiirlerinden birisi de Fikret'in Ey Yâr-ı Nagam-kâr adlı manzumesini tahmis ederek vücuda getirmeye çalıştığı manzumedir. Leyâl-i İstiğrâk 2 başlığını taşıyan bu manzumede şiire yeni başlayan hevesli bir gencin samimi arayışları hissedilir. Leyâl-i İstiğrâk 2 Çal! Neş'e-i vuslatla nağme-saz olalım, çal! Mürgân-ı muganniyeyle hem-âvâz olalım, çal! Bir vecd-i muhabbetle tarab-sâz olalım, çal! Çal! yükselelim küngüre-pervâz olalım çal! 'Çal âlem-i ervâh-ı da raksan edelim çal!' Altında şu mavi ve beyaz nûrlu semânın Âguş-ı sefîdinde bu pür-neş'e cihanın Tanzir edelim aşkını 'Pervin ve Sühâ'nın' Çal sevdiceğim, ağlasın âhengi kemânın 'Dillerdeki sevdaları cûşân edelim, çal' Envâr-ı kamer çamların altında müzeyyen O sâye-i simîn dilâviz sererken Elhân-ı sihr-kârını perrân ederken Çal rûhuma bir beste-i giryân-efken Çal ooh o âheng ile medhûş olayım çal Seyyârelerin mâî ve mukammer lem'âtı Emvâc ile bir şiir-i ter ettikçe teâti İlham ederek rûhuma ezvâk-ı hayâtı Çal girye-i nisâr et o mağşi negâmâtı Tâ aşkın ile mest ü bî-hûş olalım çal Bak: Hep bu bulutlar, bu semâvât-ı mükevkeb Mev'âmızı tersi' eden ezhâr-ı müzehheb Sevdâmızı tezyîn eden âfâk-ı müdebdeb Gördükçe bizim hâlimizi kıskanıyor hep Çal aşkımızı onlara mahsud edelim çal Çal çal meleğim rûh-ı tabiat kadar âli Bir şiir ile et rûhuma bir ifhâm-ı meâli Saçsın kamer âgûşumuza şiir-i leâli Çal olasın âmâlimize bir hadd-i teâli 'Tâ arş -ı ilâhiye kadar yükselelim çal' Sarıyer Âgâh Kemâl Yahya Kemâl'in bu devresine ait şiirlerinden dikkati çekenlerinden biri de Leyâl-i İstiğrak 4 adını taşıyan manzumedir. Şairin hatıralarında dile getirdiği ifadeler arasında 'Bir kelime Fransızca bilmeksizin alafrangalaştım.' sözünü doğrularcasına daha ilk şiirlerinde Lamartine'in 'ömr-i garâmı'nı hatırlayacak kadar Fransız edebiyatını öğrendiği anlaşılır. Leyâl-i İstiğrâk 4 Hâlâ tahattur eyliyorum mâvi bir gece Yattımdı nilgûn bir korunun kenarına Gördüm göğün nazara-i firûze-fâmını Baktım yeşil sitârelerin zıll-ı târına Hatırladım Lamartin'in ömr-i garâmını Bazen kamer bulutların altında bir gelin Vaz'-ı vakur ve şûhunu tanzîr eder gibi Arz-ı likâ-yı hüsn ederek saklanır hazîn Bir hacle-i sefîde çekerdi sehâîbi Amâk-ı leyl içinde girizân olan tuyûr Avâre bir neşide okurdu simâhıma Sonra ağaçların arasından nigâhıma Manzûr olan fezânın hafâyâ-yı nâimi Meshûr-ı şiir ederdi semâ-yı hayâlimi Büyükdere Âgâh Kemâl Bütün acemilik ve tutarsızlıklarına rağmen genç Agâh Kemal'in döneme hâkim şiir anlayışının kıyılarında dolaştığı ilk şiirlerine bakıldığında anlaşılıyordu. Asıl Paris ikameti ve nihayetinde yurda dönüşünden sonradır ki şiirin ne olup olmadığı konusunda kanaat ve tecrübelerini tatbikata döktü. Şafaktan Evvel Sular pür-neş'e çağlar fecrin âgûş-ı sükûnunda Derini bir lahn-ı sevdâvî tulû'u karşılar, cevvâl Ve tîz bir nağme-i mağşiyle ümid-âver-i sevda Tanîn-endâz olur bir lahn-ı memdûd-ı sefâ-fil-hâl Keman eshâr-ı elhâniyle ağlar, şuh, pür-hande Sadâ ormanda aks-i muhziniyle iltima' eyler Uçar vâdide bir âheng-i şiir-engiz-gîrinde Dolar mübki, ve pür rikkat terennümlerle meşcerler Bu şevkâ şevk-i bezm-i şiir ü istiğrâktan sonra Sahârî kûh u vâdiyi tulu'-ı şa'şaa-pîrâ Nezih bir manzar-ı sehhâr-ı nûrâ nûra gark eyler Semâ-yı laciverdiyi, baharı, berk -i berk eyler. Âgâh Kemâl Şiir Nedir Şiir nedir? Bana sordun dedim o birşey ki: Fecr, terâne, tulû', nağme, neş'e, bahar Gusûn, jâle, çemen, gonce, râyiha, ezhâr Ve hep bedâyiye ait rakîk bir hülya Şiir o sihr-i şegaf-dar-ı hande-verdir ki Sehâb, hâle, kamer, lem'a, asüman, envâr Ufuk, zılâl, şihâb, renk, kehkeşân, eshâr Bütün mehâsine dâir amîk bir hülya Şiir o nükte-i sâhir, o şîve-i mübki Visâl-i şevk u tarab, zevk, hacle-gâh-ı garâm Enîn, dem'a, bükâ, hüsn ü aşk, hicrân, kâm Ve hep serâir-i rûh, hep derin birer mânâ Şiir o lafz-ı bedî' bir nevâ-yı mülhimedir Şiir kadın gibidir sevgilim! bu mübhemdir. Âgâh Kemâl Terâne-i Rûh Hâtır-güzârın olsun o aşk-ı sefâ-nisâr Âvân-ı pür-garâm-ı hayatında ey nigâr! Yâd et o demleri güzer ettikçe nevbahar Kalsın bu 'hâtıra' sana bir hoşça yâdigâr, Dildâden olsa da sana hâtır-nişân olur. Hatırlıyor musun o leyâl-i meserreti Vurdukça vech-i âline tâb-ı letâfeti Mehtâp nûrlandırdı semâ-yı melâhati Hatırladıkça dil o zaman-ı saadeti Dîdemden eşk-i âl-i muhabbet revâ olur. Sahrâda bir gurûb idi ormanlara karib Takrîr ederdi nağme-i sevdâyı andelib Vaslınla şâd olmuş idi ömr-i bî-nasib Eyvah bu hasret ile bugün pür keder-i garib Kalbim muhabettimle senin nâle-hân olur Hatırlıyor musun 'Ada'da' bir leyle-i hazîn Sen çamların içinde olurken şükûfe-çîn Mehtâb dökerdi yerlere bir şu'le-i zerrîn Terk eyledin bunu bana bir tufhe-i güzin Ahvâli şimdi bâdi-i yâd-ı lisân olur. Bir subh-ı zî-sefâ, esiyorken nesim-i nâz Uzak bir sükûn ile eylerdi ihtizâz Mürgân-ı nevbahar oluyordu terâne-sâz Geldikçe hâtırıma o elhân-ı dil-nüvâz Rûhum nevâ-yı yâdı ile pür-figân olur Vâdide saf bir seher-i tâb-dâr idi Fecrin zevâhiriyle ufuk lem'a-bâr idi Bir savt-ı muttaridle 'sular' girye-dâr idi Dağlar hazîn idi, dereler zâr zâr idi Sayfın bu hâli gıbta-res-i şâirân olur Beykoz'da penbe bir gece envâr-ı mâhitâb Etmişti hep Boğaziçi'ni gark-ı âb u tâb Deryâ ederdi, sanki semâvâta ihticâb Her bedr-i tam içinde cihan bir cinân olur. Âgâh Kemâl Mensî Şiirim Sepîrde dem-i bedâyi-i bahâr şâirânedir Tulû'-ı âfitâb-ı tâb-dâr şâirânedir Zevâhir-i latif bu nisâr şâirânedir Şafaktaki zılâl-i zer-nigâr şâirânedir Ufuk, semâ, bihâr ve kuhsâr şâirânedir Güneş doğar şevâhik-i cibâli gark-ı nûr eder Çoban kaval çalar, nikâb-ı alnı açar seher Hazin hazin çağladıkça cuy-bâr-ı girye-ver Birer neşide-i garam okur tuyûr-ı nağme-ger Terennümât-ı mahzin-i hezâr şâirânedir Âgâh Kemâl Saffet Nezihi ve Mehmet Âsâf'a ithaf etmesini de sonradan da sürdüreceği ithaf bonkörlüğünün ilk işaretlerini veriyordu. Elvâh-ı Şuhûr Mart 1 Mehmed Âsâf'a Bazen güneşli, bazen ratib, sisli bir hava Solgun bulutların mevecâtiyle cilve-rîz Âfâk-ı laciverd, bütün gök, bütün deniz Bir zıll-ı mübki-i asabiyetle rû-nümâ Pejmürde hal ağaçların üstünde rüzgâr Bazen latif, bazı girîv-bâr, muhtazır Bir refref-i barîd ile ağsanı titretir Meyl-i hezâret eyleyen ölgün verîkalar Âzürde bir tahassüs ile raşe-dâr olur Az sonra dağları şegaf-engîz-i şiir eden Sünbül, menekşe, müjde-resân-ı bahar olur 'Kuşlar, zavallı yavrucağızlar' bu levhadan Dil-şâd olur ve kırlara şikeste-per Bir zevk-i zümrüdîn ile perrân olur gider 15 Mart, Sarıyer Âgâh Kemâl Saffet Nezihi'ye Rakîk bir nazar, âsûde bir likâ-yı zekâ Latif ve neş'e-i rikkatle bir lisân-ı nezih Eder meâli-i esrâr-ı rûhunu tevzîh Evet bu çehre-i safvet, bu mütebessim sîmâ -Dehâ-yı sanatını bir dehâ-yı hassasın Bütün kadınlığa merbût olan hayatiyle O aşk-ı tereddütteki sihr-i tehassüsâtıyla Ziyâ-yı zâhir-i eshâr gibi eder tebyîn 'Kadın' bu söz, bu söz işte bu mânâ-yı mahrûr Ki hep serâir-i rûh u hayatı hâvîdir Ve hep mehâsine bir irtibâtı hâvîdir. Evet, o kalb-i garâm-âşinâ, o rûh-ı güzîn Bir iltimâ'-ı şegaf-rîz ile 'Nezihi'nin Cebîn-i saffet-şi'rinde raşe-perver olur. Âgâh Kemâl Şairin bu devirde ithaf ettiği öteki şiiri akrabasından Nâzima Hanım ile Ali Bey'in 6-7 yaşlarında ölen oğulları Yunus Rafet'edir. Küçük Kardeşim 'Ref'et' İçin Ey mâî gözlü yavru melek tıfl-ı hande-kâr! Ey nazrası nigâhımı şâdân eden çocuk! Her bir tebessümünde leâli-i şiir uçar Ey ibtisâmı rûhumu ra'şân eden çocuk! Pek nazlı bir letâfeti var vaz' u hâlinin Ey tıfl-ı ter! ferişte-i nasut musun? Nesin? Pek rûhlu bir beşâşeti var hasbihâlinin! Pek tatlı pek ferişte-pesendânedir sesin Halindeki işve-i sehhâr, o şevk-i şûh Oldukça cilve-rîz olurum neş'e-yâb-ı rûh Sen nev-şükufte, hande-nümâ, bir çiçek misin? Yoksa zemine gökten uçan bir melek isin? Pek mütebessimsin ooh.. güler yüzlü kardeşim! Dilber, lapiska saçlı, güzel gözlü kardeşim! 10 Nisan,Sarıyer Âgâh Kemâl Leyâl-i İstiğrâk 1 Ooh... gel gel bu gece mest-i muhabbet güzelim Şu beyaz hilkatin âgûşunda Kamerin neş'e-i bî-hûşunda Kırların sahn-ı semen-pûşunda Bir derin aşk ile imrâr-ı hayat eyleyelim... Ooh... bak bak bütün ebhâr u cibâl Bir beyaz aşk ile hâbide-i hulyâ-yı sükûn Titreşen, dalgalanan encüm-i avize-nümûn Neşr u işbâ ediyor neş'eli bir zıll-ı füsûn Hep tabiat göğe açmış şehbâl Ooh... yükseklere bak ! müzehhere-i nûrânûr Refref-i zâhir-i şeb-hîziyle Vecd-i ra'şân-ı dilâvîziyle Lem'at-ı şiir-engîziyle Hep bizim aşk-ı semâvîmizi tebcil ediyor 1 Mart Sarıyer Âgâh Kemâl Elvâh-ı Şuhûr Nisan 2 Semâ, esîr-i rükûduyla mest ü şiir-engîz Havâ, latif ve müzehheb, nezih ve pür-heyecan Şevâhik-i cebel üstünde bir müşemmes sis Şafakta reşha-girizân-ı leâli-i bârân Gusûn içinde yeşil bir terâne-i şâdân. Öper şükûfeleri jâleler, meler kuzular Kaval sadâları giryân olur bayırlarda Tuyûr zemzeme-zâ nağme-sâz olur ve sular Hazîn hazîn çağıldar latif kırlarda Koyunlar otlar hezâret-nümâ çayırlarda... Bu devre-i şiir-engîz...ooh bu hoş hengâm Saçlar füyûz-ı emel hâkdân-ı hande-vere Gusûnu, çiftçileri, kuşları eder hoş-kâm Riyâh u aşk u hayâl bahş eder nesim-i tere Tebessüm-âver olur bahtiyâr köylülere… 10 Nisan, Sarıyer Âgâh Kemâl Leyâl-i İstiğrâk 3 Mâî arus içinde seni gördüğüm zaman Rûhumda ra'şe-ver helecanlarla bir derin Hiss-i behic-i hande-güzâr oldu, kalbimin Âmâl-ı aşkı titredi, handan ve şadumân Sonra şeb-i visâlimize şuh, mütebessim Envâr-ı tehniyet saçan ezhâr-ı hande-fâm Deryâ-yı laciverdde bir levha-i garâm Tenvîr ederdi ... ooh! o gece sen de sevgilim Hüsn-i bekâretinle, o yeldâ-yı mukammere Pîrâye-i melâhat idin, ben de neş'e-ver Bir aşk-ı bî-nihâye mest ü şâd-kâm Olmuştum iltimâ'-ı kamer, zıll-ı ibtisâm Serper, arus-ı hüsnünü süslerdi zühreler Mağbût eden o şeb, güzelim, sen meleklere!.. Sarıyer Âgâh Kemâl (Yahya Kemâl'in Kitaplarına Girmemiş İlk Şiirleri, Yrd. Doç. Dr. Ali İhsan KOLCU)

Yahya Kemal'in kitaplarda bulamayacağınız şiirleri

Kütüpİstanbul I Gülhane'nin içindeki kütüphaneleri geziyoruz

Dünyadaki ilginç gelenekler

"7. İstanbul Çocuk ve Gençlik Sanat Bienali" 22 Nisan'da başlayacak

Bir mekteb olarak Mescid-i Nebevi

Cemal Süreya'nın en çok sevilen 50 şiiri

Kudüs'ün üç Sultanı

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Sosyal medya nasıl dönüşecek?

Düşük profilli misillemeden sonra yeni aşama!

Fatih Sultan Mehmet zehirlendi mi? Fatih’in ölümündeki sır…

Batı'nın iki yüzlülüğü: Filistin'in engellenen haklı davası

Çin'den, İran'ın İsrail'e "sınırlı ve nefsi müdafaa" kapsamında karşılık vermesine destek

4. Uluslararası Medya ve İslamofobi Forumu sona erdi

28 Şubat'ın psikolojik etkileri

28 Şubat'ta ne oldu? Postmodern darbe sürecinde neler yaşandı?

Kosova'nın 735 yıllık en eski camisi: Mlike

İnzivanın iktizası

Yine bayram yine matem!

Hind, Pakistan ve Keşmir coğrafyalarında neler oluyor?- I

Bir mekteb olarak Mescid-i Nebevi

Kütüpİstanbul I Gülhane'nin içindeki kütüphaneleri geziyoruz

Turizmin temsil ve tebliğ değeri

Cemal Süreya'nın en çok sevilen 50 şiiri

Kudüs'ün üç Sultanı

Çağları aşan yazar Oğuz Atay'ın eserlerinden 25 alıntı

Arama

Yahya Kemal'in kitaplarda bulamayacağınız şiirleri