Arama
Ünlü yazarların ağır eleştirdiği klasik eserler
Bir şey hakkında fikir sahibi olmak için o şeyin gündemde olması, reklamının yapılmış olması ya da başkalarının görüşü bizi etkiler. Edebiyat dünyasında birbirine destek vermiş yazar/şair ve eleştirmen arasındaki muhabbet çoğu kez karşılaştığımız bir durumdur. Ancak güzel nazirelerini sunanlar kadar eseri yerden yere vuranlar da yok değil. İşte yazarların ağır eleştirmekten çekinmediği klasik edebiyat ürünleri…
-"Klişeyle Savaş: Denemeler ve İncelemeler 1971-2000" isimli kitabından-
Her ne kadar tartışmasız bir şaheser olsa da Don Kişot çok ciddi bir kusurdan dolayı puan kaybediyor: Bütünüyle okunaksızlığından. Eser güzellikler, çekicilikler ve ince mizahla kaynıyor; fakat aynı zamanda, kitap ilerledikçe (bütünün %75'ine yaklaştıkça) sıkıcılaşıyor.
Don Kişot okumayı eşek şakaları, kötü huyları ve berbat arkadaşları olan, anlaşması güç bir büyük kardeşle ya da büyük bir akrabanın ziyaretiyle karşılaştırabiliriz. Deneyim sona erdiği ve büyük oğlan yanınızdan ayrıldığında (sayfa 846'da düz yazı diyaloğa ara vermeden devam ettiğinde), gözyaşlarına boğulmanız oldukça mümkün. Ama rahatladığınız için değil, gururunuzdan ötürü. Başardınız, Don Kişot'un bütün uğraşlarına rağmen kitabı bitirdiniz.
23 Ekim 1969
-James Mossman ile yaptığı The Listener'da yayınlanan ve Strong Opinions'ta yeniden basılan röportajdan-
Eğer Dostoyevski'nin en kötü romanlarını ima ediyorsanız, evet Karamazov Kardeşler'den ve Suç ve Ceza denen o korkunç saçmalıktan son derece nefret ediyorum. Hayır, ruh arayışına, yazarın iç dünyasını açığa vurmasına karşı değilim; ama bu kitaplarda ruh, günahlar ve de bunların duyarlılığı oldukça can sıkıcı ve ele yüze bulaştırılmış bir hâlde.
1972 yılının ekim ayı
-Ekim 1972'de verilen ve Strong Opinions'ta yeniden basılan bir röportajdan-
Zeki olan herhangi bir Rus, sadece 1917'deki Bahar Devrimi'ni reddetmesine değil, aziz doktorun devrimin üzerinden sadece yedi ay geçtikten sonra Bolşevist darbeyi çılgıncasına bir neşeyle kabul etmesine bakarak bu kitabın Bolşevist yanlısı ve tarihsel açıdan yanlış olduğunu ilk bakışta anlayacaktır.
Her şey partinin siyasetine uygun bir biçimde gerçekleşiyor. Politikayı bir kenara bıraktığımızda bile onu basmakalıp olaylarla, yozlaşmış avukatlarla, inandırıcılıktan uzak kızlarla ve bayat tesadüflerle dolu, acınası, beceriksiz, önemsiz ve melodramatik bir kitap olarak görüyorum.
Pasternak'ı mısralarının gücü sayesinde Nobel aldığı zaman alkışlamıştım. Fakat Dr. Zhivago'daki cümleler onun şiir yeteneğiyle bağdaşmıyor. Orada burada, bir manzarada ya da gülüşte onun şiirsel sesinin hafif yankılarını fark edebilirsiniz belki ama arada sırada yaptığı güzellemeler bu romanı elli yıllık Sovyet edebiyatının banalliğinden kurtaramamış.
12 Nisan 1850
-W.S. Williams'a bir mektuptan-
Ben de Bayan Austen'ın işlerinden birini (Emma) ilgiyle ve kendisinin de makul ve uygun bulacağı miktarda takdirle okudum. Sıcaklık ve şevk benzeri şeylerden – enerjik, dokunaklı ve yürekten olan her şeyden – bahsetmek bu eserleri överken tamamen yersiz olur. Yazar buna benzer herhangi bir çabayı soylu, küçümseyici bir gülümsemeyle karşılar, aşırı ve abartılı bir şekilde hor görürdü.
Soylu İngilizlerin hayatını tasvir etme işini şaşırtıcı bir şekilde iyi beceriyor. Çinlilere özgü bir aslına uygunluğu var, tıpkı bir resimdeki minyatür bir incelik gibi. Okuyucusunun kafasını coşkulu şeylerle karıştırmıyor, samimi hiçbir şeyle rahatsız etmiyor. Tutku nedir kesinlikle bilmiyor, fırtınalı kardeşlikten tanıdığı biriyle bile konuşmayı reddediyor. Göstermeye tenezzül ettiği duygular arada sırada ortaya çıkan zarif ama mesafeli bir tasvipten fazlası değil. Onun işi insan gözüyle, ağzıyla, elleriyle ve ayaklarıyla olduğunun yarısı kadar bile insan yüreğiyle alakalı değil.
Keskin gören, düzgün konuşan, esnek hareket eden kişileri rahatça işleyebiliyor; fakat gizliden gizliye de olsa hızla ve dolu dolu atan, kanın içinden hücum ettiği, hayatın görünmez tahtı ve ölümün hissel hedefi olan şey… Bayan Austen işe bunu görmezden geliyor. Jane Austen eksiksiz ve çok duyarlı bir hanımefendiydi ama bir o kadar da eksik ve duyarsız (hissiz anlamında değil) bir kadındı. Eğer bunu bir dalalet olarak görüyorsanız, elimden başka türlü düşünmek gelmiyor.