Edebiyatımıza matemin yansıması: Maktel-i Hüseyin
Muharrem ayının onuncu günü İslam tarihinin en acı olaylarından biri yaşandı. Peygamber Efendimizin (SAV) torunu Hz. Hüseyin 72 yakını ile birlikte, bugün Irak sınırları içinde kalan Kerbela şehrinde haince şehit edildi. Bu facia tüm Müslüman âleminde derin yaralar açtı. Yazılan mersiyeler ile yaşanan acı yüzyıllar boyunca canlı kaldı. Öyle ki Osmanlı'da her Muharrem ayının onuncu günü matem tutuldu, Kerbela hadisesini anlatan eserler okutuldu. Bu eserlerden biri de Maktel-i Hüseyinlerdi.
Önceki Resimler için Tıklayınız
◾ Eser, bir mukaddime, on bölüm ve bir hatimeden oluşur.
◾ Birinci bölümde Hz. Âdem (AS), Hz. Nûh (AS), Hz. İbrâhim (AS), Hz. Ya'kub (AS), Mûsâ (AS), Hz. Îsâ (AS), Hz. Eyyûb (AS), Hz. Zekeriyyâ (AS) ve Hz. Yahyâ (AS) peygamberlerin çektikleri sıkıntılar,
◾ İkinci bölümde Kureyş'in Peygamber Efendimize (SAV) çektirdiği eziyetler,
◾ Üçüncü bölümde Hz. Peygamber'in (SAV) vefatı,
◾ Dördüncü bölümde Hz. Fatıma'nın (RANHA) hayatı ve vefatı,
◾ Beşinci bölümde Hz. Ali'nin (RA) şehit edilmesi,
◾ Altıncı bölümde Hz. Hasan (RA) ve şehit edilmesi,
◾ Yedinci bölümde Hz. Hüseyin'in (RA) Medine'den ayrılıp Mekke'ye gidişi,
◾ Sekizinci bölümde Hz. Hüseyin'in (RA) amcasının oğlu Müslim b. Akîl'in şehadeti,
◾ Dokuzuncu bölümde Hz. Hüseyin'in (RA) Mekke'den ayrılıp Kerbela'ya gelişi,
◾ Onuncu bölümde ilk kısımda Hz. Hüseyin'in Yezid'in ordusuyla savaşması ve Hür b. Yezid ile bazı kişilerin öldürülmesi, ikinci kısım ise Hz. Hüseyin'in (RA) ve ailesinin şehit edilmesi anlatılır.
◾ Osmanlı'da her Muharrem ayının onuncu günü matem tutulmuş, bu elim hadiseyi anlatan eserler okunmuştur. Bu törenlerde en çok okunan eserlerden biri de Fuzuli'nin Hadîkatü's-Süedâsıdır.
Gökten indikte belâ bulmazdı menzil konmaya
Olmasaydı arsa-ı âlemde hâk-i Kerbelâ
(Eğer Kerbela toprağı olmasaydı bela ve sıkıntı yeryüzünde inecek yer bulamazdı.)
Kerbelâ deştinde şâh-ı Kerbelâ'nun hâline
İttifâk-ı 'âm olup mecmû'-ı 'âlem ağladı
Pâye-i 'arş-ı mu'allâda töküp Cibrîl eşk
Ravza-i Rıdvânda rûh-i Nûh u Âdem ağlar
(Fuzuli, Peygamberimizin torunu Hz. Hüseyin'in şehadetine başta Hz. Âdem, Hz. Nuh gibi peygamberler ve Hz. Cebrail olmak üzere tüm kâinatın toplanıp ağladığını anlatır.)Fuzuli, Kerbela hadisesnin yüzyıllar boyunca anlatılmasına rağmen bu vakanın yeterince anlatılamayacağını söyler.
◾16. yüzyılda yaşayan edebiyatımızın önemli yazarlarından Lâmiî Çelebi de Maktel-i Hüseyin kaleme almıştır. 1000 beyit civarında olan mesnevi türündeki bu eserde diğerlerinden farklı olarak Yezid'e lanet etmenin sakıncalı olduğu iddia edilir.
◾Maktel-i Hüseyinler, sadece tarihi kronolojik olarak anlatan edebi bir tür değildir. Yazılan Maktel-i Hüseyinler sayesinde Hz. Hüseyin ve tüm mazlumlar anılırken, Müslümanlara kişisel hırsların kalpleri ne kadar karartabileceği, İslam coğrafyasındaki bölünmüşlüğün bundan kaynaklanabileceğini hatırlatır.
