Arama
Edebiyatçılarımızla özdeşleşmiş şehirler
Ya havasından ya suyundan… Televizyon karşısında gezi programlarında yapılan keşiflerden bize uygun yerlerde olmayı hayal etmeyi, keşke gitsem de buralardan uzaklaşsam arzusunu ya da seyahat ederken seneye de buraya gelelim deyip tatilleri bir yerde değerlendirmeyi birçoğumuz yaptık, yapıyoruz. Bir de gitmek istediğimiz, gidip de kalmak istediğimiz yerleri şiirinden, romanından damla damla süzen edebiyatçılarımız var. Şehirleriyle özdeşleşmiş edebiyatçıları sizin için derledik.
İnsan yaşadığı yere benzer.
(Edip Cansever)
"İnandığım doğruların adamı oldum. Böyle yaşadım, karınca kararınca… Bu doğruların savaşını daha çok sanatımda yapmaya çalıştım. Kursağıma hakkım olmayan bir tek kuruş dahi girmemiştir…" diye anlatan Orhan Kemal aydınlık ve gerçekçi bakışıyla insan-toplum ilişkilerini eserlerinde ustalıkla yansıtmıştı.
Orhan Kemal romanlarında, Taşköprü'yü, Seyhan Nehri'ni, Kuru Köprü'yü, Kale Kapısı'nı, Melek Girmezi vb. yerleri anlatır. Çukurova'daki emekçilerin dünyasını anlattığı, eskici ve oğulları, kanlı topraklar, hanımın çiftliği, yine fabrika ve tarım emekçilerini anlattığı Bereketli Topraklar Üzerinde' bunların başlıcaları.
"Kutu gibi beyaz badanalı evin sokağa açılan kapısından avluya girer. Avlunun tabanı kayrak taşlarıyla döşelidir. Sokak kapısını kapatır. Etrafına bakınır. Sokak kapısının tam karşısında, bir kapı daha vardır. Kapıyı açar. Denizi görür. Çocukluğundan beri ilk defa hıçkıra hıçkıra ağlar ve diz üstü düşer."
Yokuş başına geldiğinde
Bodrum'u göreceksin,
Sanma ki sen
Geldiğin gibi gideceksin
Senden öncekiler de
Böyleydiler
Akıllarını hep Bodrum'da
Bırakıp gittiler.
İstanbul'un birçok semti onun şiirinde martıyla, rüzgârla, yaprakla, sucuların çıngıraklarıyla kendini duyurur…
Şiirlerinde adı geçen İstanbul semtlerinin sayısı fazla değil: Kapalıçarşı, Mahmutpaşa, Alemdar, Sandıkburnu, Eyüp, Yüksekkaldırım, Galata Köprüsü, Galata, Beyoğlu, Fulya, Boğaziçi, Bebek, Rumelihisarı, Üsküdar, Kızkulesi, Çamlıca Tepesi, Kalender, Göksu. Bir de "Doğduğum köy" diye andığı Beykoz…
İSTANBUL'U DİNLİYORUM
''İstanbul'u Dinliyorum
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Önce hafiften bir rüzgar esiyor;
Yavaş yavaş sallanıyor
Yapraklar ağaçlarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda
Sucuların hiç durmayan çıngırakları;
İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı;
Kuşlar geçiyor derken
Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık;
Ağlar çekiliyor dalyanlarda;
Bir kadının suya değiyor ayakları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Serin serin Kapalıçarşı,
Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa
Güvercin dolu avlular,
Çekiç sesleri geliyor doklardan
Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı
Başında eski alemlerin sarhoşluğu,
Loş kayıkhaneleriyle bir yalı
Dinmiş lodosların uğultusu içinde.
İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir yosma geçiyor kaldırımdan.
Küfürler, şarkılar, türküler, laf atmalar.
Bir şey düşüyor elinden yere;
Bir gül olmalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir kuş çırpınıyor eteklerinde.
Alnın sıcak mı, değil mi bilmiyorum;
Dudakların ıslak mı değil mi, bilmiyorum
Beyaz bir ay doğuyor fıstıkların arkasından
Kalbinin vuruşundan anlıyorum;
İstanbul'u dinliyorum.''
Adana'da doğup büyümüşler, hele ki okumuş yazmış, şiire, romana, sinemaya gönül vermiş her Çukurovalı, Yaşar Kemal'le övünür. Yaşar Kemal'in hemşehrisi olmanın gururunu yaşar ya da koltuğu kabarır. Ortak aklın, ortak sevginin parçası gibidir Yaşar Kemal... Bu ender yaşanan bir durumdur ve çok güçlü bir bağ kurulur Yaşar Kemal'le… Siyaseten hangi eğilimden olursa olsun, Adanalılar için semboliktir Yaşar Kemal...
"Her mekânda Can'la beraber yaşadık, ama bu eski Datça'daki son mekanımızda Can durmadan şiir yazdı, ben de resim yaptım. İşte "Mekanım Datça Olsun" şiir kitabı böyle bir mekanda ve kaybolan bir zamanda doğdu." (Güler Yücel)
"Ne harika yer burası!
Nereden buldun bu Datça'yı?
Elimle koymuş gibi buldum..." (Can Yücel)