Arama
Sıfır Atık Projesi hakkında bilgi ve terimler
Atıklarımızı azaltmayı gerçekten istesek de bu hedefe doğru ilerleme sürecimizin oldukça yavaş olduğu aşikar. Bu sebeple ülkemizde başlatılan Sıfır Atık Projesi; israfın önlenmesi, atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi aynı zamanda da geri kazanımının sağlanması gibi önemli amaçları olan bir çağrı niteliği taşıyor. Proje, Emine Erdoğan himayesinde yola çıktı ve tüm Türkiye'ye yayılması konusunda çalışmalar devam ediyor. Peki biz, proje hakkında tam olarak ne biliyoruz? Sıfır Atık Projesi'ne dair bilgi ve terimleri derledik.
Atık, kullanılmış, artık istenmeyen ve çevre için zarar oluşturan her türlü maddedir. Biyolojide ter, üre, dışkı gibi canlı artıkları da atık olarak kabul edilir. Atıklar teknolojik ve sosyal gelişmelere bağlı olarak insani gelişme ile ilişkilidir.
Sıfır atık felsefesi
On dokuzuncu yüzyılda dahi, hane halkı oldukça az atık üretiyordu. Artık gıdalar çorba yapmak veya hayvanları beslemek için kazanlarda kaynatılır, yetişkinler için kullanımlarını yitiren şeyler çocuklar için oyuncak olurdu. Kırılan nesneler onarılır, mobilya ve saat gibi dayanıklı ve kıymetli eşyalar nesilden nesile aktarılırdı. Tarımda ve hayvancılıkta gübre olarak organik gübre, kağıt yapımında eski çaput ve kumaş parçaları, sabun üretiminde kemikler, zararlı bitkilerin kontrol altına alınması ve gübre olarak küller kullanılmıştır. Bu durum yüzlerce yıl böyle sürüp gitmiş ve neredeyse sıfıra yakın atık üretilerek, döngüsel ekonomi sağlanmıştır.
Ambalaj, ürünlerin, tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış ürünlerdir.
Sıfır atık nedir?
Şimdilerde ve doğrudan tanımıyla sıfır atık, tüm ürünlerin yeniden kullanılması için kaynak ömrü döngülerinin yeniden tasarlanmasını teşvik eden bir felsefedir. İsrafın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, oluşan atığın miktarının azaltılmasını, etkin toplama sisteminin kurulmasını, atıkların geri dönüştürülmesini kapsayan atık önleme yaklaşımı olarak tanımlanan bir hedeftir. Sıfır Atık felsefesi doğru uygulandığı takdirde, gezegen, insan, hayvan ve bitki sağlığı için tehdit oluşturan, toprağa, suya ve havaya yapılan zararlı tüm deşarjları ortadan kaldıracaktır.
Ambalaj atığı ürünlerin kullanımından sonra ortaya çıkan ve geri dönüştürülmesi gereken malzemedir. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği'ne göre ise ambalaj atığı, üretim artıkları hariç, ürünlerin veya herhangi bir malzemenin tüketiciye ya da nihai kullanıcıya ulaştırılması aşamasında ürünün sunumu için kullanılan ve ürünün kullanılmasından sonra oluşan kullanım ömrü dolmuş tekrar kullanılabilir ambalajlar da dâhil çevreye atılan veya bırakılan satış, ikincil ve nakliye ambalajlarının atıkları olarak tanımlanmaktadır.
Sıfır Atık Projesi nedir?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan "Sıfır Atık Projesi" Emine Erdoğan'ın himayesinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi öncülüğünde tanıtılmıştı. Türkıye'de, tüketim alışkanlıklarını değiştirmeye dayanan bir çevre seferberliği başlattıklarını dile getiren Erdoğan, kendi himayesinde yürütülen bu proje ile atıkları kaynağından ayrıştırarak, geri dönüştürdüklerini ve yeni bir yaşam kültürü oluşturmaya çalıştıklarını söyledi.
Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması, taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil. Örneğin; silindirik pil, düğme pil vb.
Proje nasıl ilerliyor?
Proje kapsamında, 15 bine yakın kamu kuruluşunda sıfır atık uygulamasına geçildi. Plastik kullanımını azaltmak üzere, tüm marketlerde plastik poşetler ücretli hale getirildi. İlk bir aylık uygulama sonunda, naylon poşet kullanımı yüzde 70 oranında azaldı.
Sıfır Atık Projesi neden önemlidir? İzlemek için tıklayınız...
Bitkisel kaynaklardan elde edilen yemeklik ve kızartmalık yağlar. Örneğin; Ayçiçek yağı fındık yağı zeytinyağı vb. gibi yağlar.
Projenin devamı nasıl sağlanır?
Sıfır atık projesini hayata geçirmek isteyen kurumlar, sıfır atık el kitabı veya sıfır atık projesi başvuru formunun nereden temin edileceğine dair bilgi sahibi olmak isteyebilir. Bu durumda öncelikle T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yayınlamış olduğu Sıfır Atık Sistemi Nasıl Kurulur? başlıklı kaynaktan sistem ve yol haritası hakkında bilgi alınabilir.